Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Zaproszenie na konferencję

„Delille poza Francją”

Uniwersytet w Bazylei zaprasza do udziału w konferencji organizowanej z okazji 180 rocznicy urodzin Jacques’a Delille’a w dniach 25-27 stycznia 2018 r. Główne dominanty tematyczne to recepcja Delille’a, jego wpływ na twórców europejskich oraz Delille jako emigrant i jego relacje z cudzoziemcami. Projekty zgłaszać można do końca lutego 2017 r. w językach francuskim, angielskim i niemieckim. Więcej informacji w zaproszeniu w wersji PDF

lub na stronie: https://delille.philhist.unibas.ch/colloque.html

______________________________________________________________________________________________

W dniu 1 lutego 2017 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, o godzinie 9.00

rozpocznie się jednodniowa konferencja naukowa

„W trzechsetną rocznicę Sejmu Niemego. 1717-2017”

Okazją do tego spotkania jest rocznica jednego z kluczowych wydarzeń dla dziejów Rzeczypospolitej w XVIII wieku, jakim był sejm, który rozpoczął obrady 1 lutego 1717 r. o godzinie 9.00 i zakończył je z sukcesem jeszcze tego samego dnia, około godziny 16.00, uchwaleniem obszernych konstytucji dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, ale przede wszystkim uśmierzył konflikt między szlachtą skupioną w konfederacji tarnogrodzkiej a królem Augustem II Mocnym, jego stronnikami oraz wojskiem saskim. Jak to było możliwe, że tak dziwny sejm, który już współcześni nazwali „niemym”, osiągnął tak wiele? Dlaczego jednak uchwalone wówczas reformy nie tylko nie naprawiły państwa, nie zapobiegły jego słabości, ale w gruncie rzeczy pogłębiły kryzys wewnętrzny? Jaka była w tym wydarzeniu rzeczywista rola Rosji i jej władcy Piotra I? We współczesnej nam pamięci historycznej Sejm Niemy pojawia się jedynie jako zmitologizowana anomalia w dziejach parlamentaryzmu, sejm, podczas którego nikomu nie pozwolono się odezwać. Rzeczywistość była zupełnie inna, bardziej złożona, a konsekwencje wydarzeń, które rozgrywały się na wiele miesięcy przed dniem 1 lutego 1717 r. okazały się brzemienne w skutki na dziesięciolecia.

W konferencji oraz towarzyszącej jej dyskusji wezmą udział zajmujący się dziejami osiemnastego stulecia historycy z najważniejszych ośrodków naukowych Polski oraz Litwy. Celem obrad będzie nie tylko podsumowanie dotychczasowych badań, skorygowanie błędnych opinii pokutujących w pamięci o Sejmie Niemym, ale przede wszystkim zainicjowanie nowych przedsięwzięć, które przywrócą temu wydarzeniu i jego uczestnikom właściwe miejsce w dziejach Polski.

Konferencja została zorganizowana z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, wspartej przez Kancelarię Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Zamek Królewski w Warszawie, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla oraz Muzeum Historii Polski.

Obrady rozpoczną się w dniu 1 lutego 2017 r., o godz. 9.00

w Sali Koncertowej Zamku Królewskiego w Warszawie

(Plac Zamkowy 4).

(program konferencji do pobrania)

__________________________________________________

Warszawa, 22 sierpnia 2016 r.

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono w dniu 16 września 2016 r. tym razem w Poznaniu, podczas obrad III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku (w budynku Collegium Historicum Novum UAM, ul. Umultowska 89d, sala Gerarda Labudy 1.73). Pierwszy termin zebrania godzina 12.00, drugi termin 12.15.

Proponowany porządek obrad:

I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.

II. Przyjęcie porządku obrad.

III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 20.

IV. Sprawozdania:

1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.

2. Skarbnika PTBnWO.

3. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.

4. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.

5. Dyskusja nad sprawozdaniami.

V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.

VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2016-2020.

1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.

2. Wybór Prezesa PTBnWO.

3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).

4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).

VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.

VIII. Ogłoszenie wyników Konkursu PTBnWO na najlepszą rozprawę doktorską poświęconą szeroko ujmowanemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2015 r. i wręczenie nagrody.

IX. Wolne wnioski.

Zamknięcie Zebrania.

W imieniu Zarządu PTBnWO

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny

Szanowni Państwo,

zachęcamy do lektury materiałów przedkongresowych III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się niebawem w Poznaniu, w dniach 15 do 17 września 2016 r.

Znajdą go Państwo w zakładce III Kongres.

___________________________________________________

Szanowni Państwo,

rozpoczynamy kolejny etap przygotowań do III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego, Poznań, 15-17 września 2016 r.

Wiek osiemnasty jako zmiana: Rzeczpospolita i oświecenie.

Jest to moment, w którym niezbędne są nam pewne informacje dotyczące kongresowej „logistyki”. Dlatego zwróciliśmy się w indywidualnych mailach do Autorów wykładów plenarnych, referatów i komunikatów z uprzejmą prośbą o jak najszybsze wypełnienie ankiety i odesłanie do dnia 29 lutego 2016 r. na adres mailowykongres2016@o2.pl . Ankiety dla Autorów referatów i komunikatów znajdą Państwo również do pobrania w zakładce III Kongres na stronie PTBnWO.

W ankiecie tej umieściliśmy między innymi prośbę o zadeklarowanie liczby noclegów, rezerwowanych obiadów, a także informację dotyczącą opłaty wpisowej oraz terminu i trybu jej dokonywania (wysokość wpisowego uzależniona jest między innymi od liczby zadeklarowanych noclegów). Pełna opłata wpisowa wynosi 300 zł i obejmuje 2 noclegi ze śniadaniami, obiady, materiały kongresowe i publikację kongresową, a także dodatkowe atrakcje. Dla doktorantów i osób nie korzystających z noclegów opłata wpisowa wyniesie 200 zł. Dodatkowe noclegi można rezerwować w kwocie 120 zł za nocleg. Opłaty wpisowe, powiększone o ewentualny koszt dodatkowych noclegów, należy wpłacać na rachunek bankowy PTBnWO – szczegóły znajdą Państwo w formularzu ankiety.

Przypominamy również, że prosimy Państwa o przesłanie nam (na adres mailowy: kongres2016@o2.pl) ostatecznej wersji streszczenia referatu (o objętości do 1000 znaków) lub pełnej wersji komunikatu (nie więcej niż 10 000 znaków) w terminie do końca kwietnia 2016 r. Termin taki podyktowany jest koniecznością odpowiednio wczesnego przygotowania broszury kongresowej, która jeszcze przed rozpoczęciem obrad Kongresu rozesłana zostanie wszystkim jego Uczestnikom.

Łączymy wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia,

Komitet Organizacyjny

III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego

___________________________________________________

Warszawa, 16 września 2015 roku

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 15 października 2015 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).

Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.

Proponowany porządek obrad:

I. Przyjęcie porządku obrad.

II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 19.

III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2014 roku.

IV. Sprawozdania:

1. Zarządu PTBnWO.

2. Skarbnika PTBnWO.

3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS oraz wyborów do władz ISECS.

4. Dyskusja nad sprawozdaniami.

V. Informacja na temat przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.

VI. Wolne wnioski.

Zamknięcie Zebrania.

Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo, Instytut Badań Literackich PAN oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie konferencji „Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku” (14-15 października 2015). Program konferencji jest załączony do niniejszego listu, jest również dostępny na stronie www.wiekosiemnasty.pl

W imieniu Zarządu

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBNWO.

____________________________________________________________________________________________

Słynne kobiety w Rzeczpospolitej XVIII wieku

Konferencja naukowa, Warszawa, 14-15 października 2015 r.

Organizatorzy:

Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym

None

14 października (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)

10.00 Otwarcie obrad

10.15-10.35 Bożena Popiołek, Marianna z Potockich Szczukowa, podkanclerzyna litewska. Próba biografii

10.35-10.55 Urszula Kicińska, Maria Zofia z Sieniawskich Czartoryska – życie w cieniu matki i męża

10.55-11.15 Agnieszka Słaby, Tekla Róża z Radziwiłłów Sapieżyna – między Dreznem a Warszawą

11.15-11.35 Adam Perłakowski, Małgorzata Henrietta primo voto Przebendowska – słaba czy silna płeć w rodzinie Radziwiłłów?

Dyskusja

Przerwa [ok. 12.00-12.20]

12.20-12.40 Stanisława Maliszewska, Aldona Łyszkowska, Franciszka Krasińska (1742-1796) – od starościanki do królewiczowej polskiej

12.40-13.00 Piotr Skowroński, „Żeby ta dama przestała tych fochów”. Rola Katarzyny Kossakowskiej w kształtowaniu podstaw nowego stronnictwa

13.00-13.20 Izabela Wiercińska, Księżna Teofila Jabłonowska (1742-1816) – niezłomna Sarmatka

13.20-13.40 Szymon Piotr Dąbrowski, Między królem a hetmanem. Działalność publiczna Elżbiety Sapieżyny w świetle korespondencji ze Stanisławem Augustem i Franciszkiem Ksawerym Branickim

Dyskusja

Przerwa obiadowa [ok. 14.00-15.00]

15.00-15.20 Ewa Danowska, Urszula z Morsztynów Dembińska, starościna wolbromska (1746 -1825) – „krakowska carowa”

15.20-15.40 Justyna Bąk, Sława Anny z Sapiehów Jabłonowskiej

15.40-16.00 Agnieszka Jakuboszczak, Wielki świat w Wielkopolsce w XVIII wieku – Teofila z Działyńskich Szołdrska Potulicka i jej działalność

16.00-16.20 Edyta Pętkowska, Pola działalności publicznej Pani na Wilanowie. Aleksandra z Lubomirskich Potocka

Dyskusja

15 października (Instytut Badań Literackich PAN, Sala im. A. Mickiewicza, nr 144)

9.00-9.20 Krystyna Stasiewicz, Zabłysnąć wśród słynnych, to dopiero sztuka! Przypadek Elżbiety Drużbackiej

9.20-9.40 Roman Krzywy, Kreowanie własnej sławy w „Echu na świat podanym” Reginy Salomei Pilsztynowej

9.40-10.00 Magdalena Ślusarska, Anna z Grozmanich Narbuttowa. W pogoni za sławą

10.00-10.20 Danuta Kowalewska, Sława Truskolaskiej w Warszawie

Dyskusja

Przerwa [ok. 10.40-11.00]

11.00-11.20 Janusz Ryba, Damy oświeceniowych salonów: Anna Teresa z Ossolińskich Potocka

11.20-11.40 Kamila Kłudkiewicz, Marianna z Ciecierskich Skórzewska i jej „czarna legenda”

11.40-12.00 Renata Dampc-Jarosz, Therese Forster-Huber. Oświecona Niemka w oświeceniowej Polsce

12.00-12.20 Anna Gajdis, „Co jeszcze stanie się z tym krajem, z tym upadłym narodem?”. Elisa von der Recke (1754-1833) na dworze Stanisława Augusta

Dyskusja

Przerwa obiadowa [ok. 12.45-13.30]

13.30-13.50 Katarzyna Jachimowicz, Fakty i mity z życia Jadwigi Ciechanowieckiej-Manuzzi

13.50-14.10 Zofia Rejman, Pani de Vauban w świetle polskich i francuskich źródeł

14.10-14.30 Elżbieta Wichrowska, Judyta Jakubowiczowa, żona Zbytkowera

Dyskusja

Przerwa [ok. 14.45-15.00]

15.00-15.20 Agnieszka Whelan, Izabela Czartoryska – amour propre i dylematy sławy

15.20-15.40 Marcin Cieński, Ogród jako narzędzie autokreacji słynnych kobiet w XVIII stuleciu

15.40-16.00 Agata Roćko, Zofia Potocka. Mieć w sobie „to coś”. Fenomen urody czy inteligencji emocjonalnej?

16.00-16.20 Paweł Kaczyński, Słynne damy osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej w literaturze popularnej XX i XXI wieku

Dyskusja

Zamknięcie obrad

17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

_________________________________________________

Szanowni Państwo,

zapraszamy do zaglądania do nowej zakładki "III Kongres", w której będziemy zamieszczać aktualne informacje na temat przygotowań do III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w Poznaniu w dniach 15-17 września 2016 r.

_________________________________________________________

Warszawa, 8 grudnia 2014 roku

Szanowni Państwo,

w imieniu Zarządu Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym pragnę przypomnieć, że w wyniku prac Kapituły, spośród nadesłanych zgłoszeń wyłoniono laureata I edycji Konkursu na najlepszą pracę doktorską poświęconą szeroko rozumianemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2013 r., którym został dr Paweł Ignaczak (Poznań) za pracę pod tytułem „Grafika Jana Piotra Norblina (1745 – 1830). Studium z zakresu problemów warsztatowych i ideowych”, obronioną pod kierunkiem prof. dr. hab. Tadeusza Żuchowskiego, przyznano również wyróżnienie, które otrzymała dr Agnieszka Whelan (USA) za pracę „Gesture and Performance: Princess Izabela Czartoryska and her Gardens 1770 – 1831”, obronioną pod kierunkiem prof. Richarda Butterwick-Pawlikowskiego. Nagroda pieniężna w kwocie 1000 zł wraz z Medalem Biskupa Ignacego Krasickiego oraz wyróżnienie zostały wręczone podczas Walnego Zebrania Członków w dniu 5 listopada 2014 r.

Kapituła Konkursu działa w następującym składzie:

Przewodnicząca:

prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa (Warszawa)

Współprzewodnicząca:

prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz (Warszawa)

Członkowie:

prof. UWr dr hab. Marcin Cieński (Wrocław)

prof. UJ dr hab. Marek Dębowski (Kraków)

prof. dr hab. Jerzy Dygdała (Toruń)

prof. dr hab. Paweł Matyaszewski (Lublin)

prof. dr hab. Zofia Zielińska (Warszawa)

Sekretarz:

mgr Klara Leszczyńska-Skowron.

W kolejnej II edycji Konkursu można zgłaszać rozprawy doktorskie dotyczące szeroko ujmowanego wieku osiemnastego (to jest od końca XVII stulecia, do 1815 r.), obronione w 2014 r. (zarówno te wydane już drukiem, jak i pozostające w maszynopisie). Ostateczny termin zgłaszania upływa w dniu 30 stycznia 2015 r. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu, który jest załącznikiem do Regulaminu (można go także pobrać w postaci pliku Word ze strony internetowej PTBnWO). Do wniosku trzeba dołączyć dwa egzemplarze rozprawy doktorskiej oraz opinię promotora (maksymalnie 3 strony wydruku komputerowego). Przystąpienie do Konkursu oznacza zapoznanie się i przyjęcie do wiadomości jego Regulaminu.

Zgłoszenia należy nadsyłać na adres Towarzystwa: Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa – z dopiskiem „Konkurs”.

Wysokość nagrody za 2014 r. została ustalona przez Zarząd PTBnWO na kwotę 1500 zł netto. Na stronie Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl) będą również publikowane ewentualne dodatkowe informacje oraz wyniki każdej z edycji Konkursu.

Z wyrazami szacunku,

Prof. UAM dr hab. Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBnWO

__________________________________________________

Warszawa, 11 października 2014 roku

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 5 listopada 2014 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72). Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.

Proponowany porządek obrad:

I. Przyjęcie porządku obrad.

II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 18.

III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na

najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2013 roku.

IV. Sprawozdania:

1. Zarządu PTBnWO.

2. Skarbnika PTBnWO.

3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.

4. Dyskusja nad sprawozdaniami.

V. Informacja na temat wstępnych przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.

VI. Wolne wnioski.

Zamknięcie Zebrania.

Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Stanisław Konarski i jego epoka”(5-6 listopada 2014 r.).

W imieniu Zarządu

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBNWO

_______________________________________________________________

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N

P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń

n a d W i e ki e m O s i e m n a s t y m

S t a n i s ł a w K o n a r s k i

i j e g o e p o k a

W a r s z a w a , 5 – 6 l i s t o p a d a 2 0 1 4 r .

P a ł a c S t a s z i c a , u l . N o w y Ś w i a t 7 2

S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )

P r o g r a m k o n f e r e n c j i

Ś r o d a , 5 l i s t o p a d a

9.15 O t w a r c i e o b r a d

9.30-9.50 Urszula Kosińska: O poruszenie sarmackich głów i serc. Wczesne pisma polityczne Stanisława Konarskiego

9.50-10.10 Anna Grześkowiak-Krwawicz: „Nowe wino w starych butelkach”. O języku politycznym Stanisława Konarskiego

10.10-10.30 Tomasz Chachulski: O języku wypowiedzi Stanisława Konarskiego

D y s k u s j a

P r z e r w a

11.15-11.35 Marcin Cieński: Perswazja i aksjologia w „O uszczęśliwieniu własnej ojczyzny”

11.35-11.55 Małgorzata Chachaj: Debata o heroicznych cnotach i postawach obywatelskich w „Tragedii Epaminondy” Stanisława Konarskiego

11.55-12.15 Zofia Ożóg-Winiarska, Jerzy Winiarski: Logiczny patriotyzm i ewolucjonistyczny optymizm wobec zagrożeń państwa w dramacie edukacyjnym Stanisława Konarskiego

D y s k u s j a

P r z e r w a

13.00-13.20 Justyna Bąk: Pietas et Litterae – Stanisław Konarski zakonnik i reformator

13.20-13.40 Asta Vaškelienė: Recepcja idei Stanisława Konarskiego w edukacji humanistycznej pijarów na Litwie. (Na podstawie „Methodus docendi pro Scholis Piis provinciae Litvaniae”, 1762)

13.40-14.00 Jolanta Czerzniewska: Jak projektować szczęśliwe i piękne państwo? O znaczeniu nauki pisania, rysunku i architektury w kształceniu wyobraźni przyszłych elit rządzących w Collegium Nobilium

D y s k u s j a

P r z e r w a

14.20-14.40 Katarzyna Milik: Szkoła Rycerska jako przykład kontynuacji idei wychowawczych Stanisława Konarskiego

14.40-15.00 Stanisław Janeczek: Reforma szkolna Stanisława Konarskiego a dzieło KEN w kontekście europejskim

D y s k u s j a

P r z e r w a o b i a d o w a

17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa

Badań nad Wiekiem Osiemnastym

C z w a r t e k , 6 l i s t o p a d a

9.30-12.00 J u b i l e u s z „ W i e k u O ś w i e c e n i a ”

P r z e r w a

12.30-12.50 Paweł Zając: „O religii poczciwych ludzi” Stanisława Konarskiego i „Petites lettres sur grands philosophes” Charlesa Palissota de Montenoy – próba lektury równoległej

12.50-13.10 Magdalena Ślusarska: „Dobrych kazań warto słuchać, warto je i przeczytać”. O metodzie kaznodziejskiej Stanisława Konarskiego

13.10-13.30 Jacek Wójcicki: Zanim Konarski stał się Konarskim. O wczesnych łacińskich lirykach maryjnych

13.30-13.50 Wojciech Kaliszewski: Kanon królewski, czyli o myśli monarchicznej w wierszach Stanisława Konarskiego

D y s k u s j a

P r z e r w a o b i a d o w a

15.20-15.40 Jarosław Kurkowski: Edycja Volumina Legum na tle programu wydawniczego Biblioteki Załuskich i edytorstwa źródeł historycznych i historycznoprawnych w Europie XVII i XVIII stulecia

15.40-16.00 Mikołaj Getka-Kenig: Stanisław Konarski a prestiż zasługi uczonego w epoce stanisławowskiej

16.00-16.20 Bożena Mazurkowa: „Wielkich ludzi wielka strata”. Literaci doby stanisławowskiej w hołdzie Stanisławowi Konarskiemu

16.20-16.40 Barbara Krysztopa-Czupryńska: Stanisław Konarski w wybranych dziewiętnastowiecznych publikacjach anglojęzycznych

D y s k u s j a

P o d s u m o w a n i e o b r a d

Instytut Romanistyki UW, Centre de Littérature française et d’Études francophones

et Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle vous invitent

le 20 octobre 2014

à la journée d’étude

Bernardin de Saint-Pierre et sa fin de siècle

Université de Varsovie : 55, rue Dobra 55, salle 1.007 (I^er étage)

PROGRAMME

9.00-9.30 ACCUEIL des participants, allocutions d’OUVERTURE

9.30-10.30 Conférence-débat de

Jean-Michel RACAULT (professeur émérite à l’Université de Saint-Denis de la Réunion)

- Réception, échos et contestation du mythe de Tahiti dans l'oeuvre de Bernardin de Saint-Pierre

10.30-10.45 Pause café

10.45-12.00 Séance matinale :

Présidence Pr Jean-Michel Racault

Regina BOCHENEK-FRANCZAKOWA (Université Jagellonne, Cracovie)

- Fin de siècle, fin de roman ?

Colas DUFLO (Université de Paris-Ouest Nanterre La Défense) :

- La théodicée hétérodoxe des Études de la nature et son expression dans Paul et Virginie

12.00-13. 30 Pause déjeuner

13.30- 14.45 Séance vespérale 1

Présidence Pr Regina Bochenek-Franczakowa

Hélène CUSSAC (Université de Toulouse 3)

- Présence de Bernardin de Saint-Pierre dans des manuels littéraires français au tournant du siècle

Marzena CHROBAK (Université Jagellonne, Cracovie)

- Paul et Virginie et la fin de culture

14.45-15.00 Pause café

15.00-17.00 Séance vespérale 2

Présidence Pr Colas Duflo

Zofia REJMAN (Université de Varsovie)

- Kajetan Koźmian, témoin de la période napoléonienne, ou l’expérience de la fin d’un monde

Maciej FORYCKI (Université Adam Mickiewicz à Poznań, Académie Polonaise des Sciences – Centre Scientifique à Paris)

- Séverin Rzewuski (1743-1811) ou le déclin du républicanisme sarmate

Présidence Pr Zofia Rejman

Małgorzata SOKOŁOWICZ (Université de Varsovie, Université de Musique Frédéric Chopin)

- « Je courais après un fantôme… ». Les Voyages de Codrus et l’esprit fin-de-siècle

Izabella ZATORSKA (Université de Varsovie)

- Voyage en Silésie : les enjeux ambulants d’un conte philosophique ressuscité

17.00-17.30 Surprise maison

CONCLUSION ET CLÔTURE

19.30-21.00 Dîner en ville

Soyez bienvenus !

Varsovie , le 17 septembre 2014 Iza Zatorska, coordinatrice

Cykl wykładów

PAMIĘTNIKI

STANISŁAWA

AUGUSTA I ICH

BOHATEROWIE

Tadeusz Zielniewicz

dyrektor muzeum łazienki królewskie

prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz

prezes polskiego towarzystwa badań nad wiekiem osiemnastym

zapraszają na wykład

prof. Richarda

Butterwicka-Pawlikowskiego

Sophie, czyli Katarzyna II

20 lutego 2014, o godzina 17.00

Pałac na Wyspie, Muzeum Łazienki Królewskie

Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN

Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym

mają zaszczyt zaprosić

do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej

Stanisław Konarski i jego epoka

która odbędzie się w Warszawie

w dniach 5–6 listopada 2014 roku

Stanisław Konarski (1700-1773) to jedna z najciekawszych postaci polskiego wieku świateł. Kto wie, czy nie najbardziej samodzielny, a na pewno najodważniejszy myśliciel tej epoki. Człowiek niesłychanie wszechstronny - jeden z najwybitniejszych, o ile nie najwybitniejszy pisarz polityczny XVIII wieku, zasłużony pijar, poeta, tłumacz, dramatopisarz, publicysta, historyk prawa, edytor, pedagog i reformator szkolnictwa. Jeśli mierzyć jego dokonania różnorodnością pól, na których działał wydaje się bardziej człowiekiem renesansu niż oświecenia. Życie i działania Konarskiego stanowią swego rodzaju soczewkę, w której skupiają się najważniejsze problemy epoki.

Jego praca na polu edukacji wynikała z głębokiego przekonania, że postać Rzeczypospolitej zależy od wykształcenia jej obywateli, a indywidualny wysiłek intelektualny winien skutkować racjonalnymi przeobrażeniami w przestrzeni społecznej. Dostrzegał, iż niezbędna jest natychmiastowa zmiana sposobu funkcjonowania instytucji krajowych. Jako pragmatyk widział konkretne zagrożenia polityczne, jak również potrafił je zdefiniować w odniesieniu do aktualnej sytuacji Rzeczypospolitej. W swoich dziełach nie ograniczał się do krytyki wad, ale wskazywał możliwości rozwiązań. Koncepcje Konarskiego stanowią zwieńczenie rodzimej tradycji myślenia o państwie, zarazem otworzyły przed tą tradycją nowe możliwości. Już współcześni widzieli wszechstronność i ogrom podejmowanych przez niego działań w zakresie literatury, szkolnictwa i polityki. Ignacy Krasicki oddał hołd Wielkiemu Pijarowi w epitafijnym czterowierszu wyrytym na pomniku Konarskiego wystawionym w alei heilsberskiego parku:

Ten, co pierwszy zdziczałe ciął gałęzie wzniosłe

I śmiał ścieżki odkrywać wiekami zarosłe,

Co nauki, co miłość kraju wzniósł i krzepił,

W cieniu laurów spoczywa, które sam zaszczepił.

Choć postać Konarskiego i jego dzieło są doceniane, jednak od dawna nie podejmowano nowych badań. Uznając, że dorobek wybitnego pijara stać się może fascynującym przedmiotem pogłębionej refleksji dla badaczy różnych dyscyplin, Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN oraz Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym zapraszają do udziału w konferencji.

Obrady będą się toczyć wokół następujących zagadnień:

▫ formacja intelektualna Konarskiego: edukacja krajowa, studia zagraniczne, lektury, podróże (spotkanie ze światem nowej, oświeceniowej cywilizacji Europy Zachodniej; relacja tradycja-nowoczesność

▫ twórczość poetycka Stanisława Konarskiego

▫ kaznodziejski dorobek Konarskiego; reforma oratorstwa religijnego

▫ Konarski jako badacz historii prawa polskiego, współpraca z Józefem Andrzejem Załuskim, referendarzem wielkim koronnym oraz Andrzejem Stanisławem Załuskim, biskupem krakowskim, opracowanie Volumina legum

▫ Konarski w kręgu wielkiej polityki, działalność i myśl polityczna

▫ działalność i kariera zakonna Konarskiego

▫ Konarski a reforma szkolnictwa i wychowania (zakonnego oraz świeckiego)

▫ Konarski wobec modnych prądów filozoficznych epoki; jego refleksja nad pobożnością i religijnością

▫ Konarski jako reformator teatru szkolnego

▫ Konarski w świetle korespondencji

▫ współcześni o Konarskim.

Na zgłoszenie tematu planowanego wystąpienia wraz z półstronicowym uściśleniem jego tematyki i zakresu czekamy do 31 marca 2014 roku. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru tematów spośród nadesłanych propozycji. Planowane jest wydanie recenzowanego tomu pokonferencyjnego o charakterze monografii zbiorowej w roku 2015.

Zgłoszenia oraz wszelkie pytania prosimy kierować drogą elektroniczną na adres Pracowni Literatury Oświecenia: oswiecenie.ibl@wp.pl

Prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz

Dr Magdalena Ślusarska

Warszawa, 5 lutego 2014 r.

POLSKIE TOWARZYSTWO

BADAŃ NAD WIEKIEM OSIEMNASTYM

00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, p. 125; fax: 826-99-45; e-mail: m.zwierzykowski@ptbnwo.pl

Proponowany porządek obrad

Walnego Zebrania Członków

Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

w dniu 12 listopada 2013 r., pierwszy termin godz. 16.15, drugi termin 16.30

sala im. A. Mickiewicza (nr 144)

I. Przyjęcie porządku obrad.

II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 17.

III. Sprawozdania:

1. Zarządu PTBnWO.

2. Skarbnika PTBnWO.

3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.

4. Dyskusja nad sprawozdaniami.

IV. Przyjęcie regulaminu Nagrody PTBnWO dla autora najlepszej pracy doktorskiej dotyczącej osiemnastego wieku.

V. Decyzja Walnego Zebrania w sprawie Członków zalegających ze znaczną liczbą składek.

VI. Wolne wnioski.

Zamknięcie Zebrania.

Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN

Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Polski Grand Tour

w XVIII wieku

Warszawa, 12 – 13 listopada 2013 r.

Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72

Sala im. A. Mickiewicza

Patronat honorowy: Muzeum Pałac w Wilanowie

Program konferencji

Wtorek, 12 listopada

9.00 Otwarcie obrad

9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch

9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku

9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich

10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku

10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański

Dyskusja

Przerwa

11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów

12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego

12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku

12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku

13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku

Dyskusja

Przerwa obiadowa

16.30 Walne Zebranie

Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Środa, 13 listopada

9.00-9.20 Barbara Judkowiak: Grand Tour dla pań – turystyka oczami wyobraźni. „Les voyages” i „Les delices” różnych krajów w bibliotekach magnackich i ich czytelniczki w pierwszej połowie XVIII wieku. Rekonesans

9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”

9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży

10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie

10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce

Dyskusja

Przerwa

11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich

11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych

12.00-12.20 Adam Perłakowski: „Dopiero w przeszły czwartek tu stanąłem o piątej z rana w dobrym chwała Bogu zdrowiu, lubo przy wielkim niewczasie i niewygodzie…”. Drezdeńskie podróże Antoniego Sebastiana Dembowskiego w drugiej i trzeciej dekadzie XVIII stulecia

Program konferencji

Wtorek, 12 listopada

9.00 Otwarcie obrad

9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch

9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku

9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich

10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku

10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański

Dyskusja

Przerwa

11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów

12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego

12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku

12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku

13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku

Dyskusja

Przerwa obiadowa

16.30 Walne Zebranie

Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Środa, 13 listopada

9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”

9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży

10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie

10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce

Dyskusja

Przerwa

11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich

11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych

Międzynarodowa konferencja naukowa

„Spotkania edytorskie: problemy edycji źródeł osiemnastowiecznych”

Warszawa, 2 października 2013 r.

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla

Program do pobrania

9.10 – Powitanie zebranych, IH PAN sala im. Lelewela

9.25 – 9.50

Wojciech Kriegseisen (Warszawa), „Plany – osiągnięcia – potrzeby. Współczesne polskie edytorstwo w zakresie dziejów nowożytnych”.

9.50 – 10.15

Ramunė Šmigelskytė-Stukienė (Wilno), „Wydawanie osiemnastowiecznych źródeł na Litwie: osiągnięcia i problemy edycji”.

10.15 – 10.40

Tomasz Chachulski (Warszawa), „Edytorstwo naukowe tekstów dawnych - perspektywa literaturoznawcza. Główne problemy”

10.40 – 11.05

Jerzy Dygdała (Toruń), „Czy i jak wydawać drukiem gazety pisane z epoki saskiej”.

11.05 – 11.25 Przerwa na kawę (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012))

11.25 – 11.50

Andrei Macuk (Mińsk), „Perspektywa wydawnictwa listów Michała Antoniego i Józefa Stanisława Sapiehów”.

11.50 – 12.15

Anna Michałowska-Mycielska (Warszawa), „Osiemnastowieczne księgi gmin żydowskich – problemy edytorskie”

12.15 – 12.40

Michał Zwierzykowski (Poznań), „Dorobek, perspektywy i problemy warsztatowe edytorstwa akt sejmikowych z XVIII wieku”

12.40 – 13.30 Dyskusja

13.40 – 15.00 Przerwa obiadowa (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012)

15.00 – 15.25, IH PAN sala im. Lelewela lub sala im. Kościuszki

O. Paweł Zając OMI (Obra), „Specyfika źródeł okresu stanisławowskiego w serii «Acta Nuntiaturae Polonae»”

15.25 – 15.50

Zofia Zielińska (Warszawa), „W sprawie aparatu naukowego wydawnictwa korespondencji Stanisława Augusta z Katarzyną II: elementy wątpliwe”

15.50 – 16.10 Przerwa na kawę

16.10 – 16.35

Ewa Zielińska (Warszawa), „Perspektywy odtworzenia korespondencji dyplomatycznej Stanisława Augusta”

16.35 – 17.00

Adam Danilczyk (Warszawa), „Projekt edycji korespondencji politycznej Stanisława Augusta”

17.00 – 17.40 Dyskusja i zamknięcie obrad

ROUSSEAU i DIDEROT : PRZEKŁAD, INTERPRETACJA, POZNANIE
KONFERENCJA NAUKOWA Z OKAZJI 300-LECIA URODZIN
ROUSSEAU I DIDEROTA
Uniwersytet Warszawski, 2-4 grudnia 2013 r.

Program do pobrania

Szanowni Państwo, Drodzy Koledzy!

Na przełomie dwóch cykli rocznicowych obchodów – skończyły się już te poświęcone trzechsetnym urodzinom Rousseau a jednoczesnie zaczęły się kolejne, mające uczcić urodziny Diderota – proponujemy połączyć nasze wysiłki i pomysłowość, aby w grudniu tego roku zorganizować sesję naukową last minute poświęconą „braciom zwaśnionym” połączonym raz jeszcze na tę okazję. Połączonym nie tylko bliskością dat urodzenia, nie tylko z powodu zawirowań losów, które uczyniły ich najpierw tak serdecznymi przyjaciółmi jak potem serdecznymi wrogami, lecz także celem nawiązania do tradycji naukowej współpracy na arenie międzynarodowej upamiętnionej słynną sesją naukową w Nieborowie, która, w październiku roku 1978, zestawiła dwa przeciwstawne sobie losy, pogodzone dopiero post mortem – Woltera i Rousseau. Zorganizowana była przez zasłużonych francuskich i polskich badaczy XVIII wieku, w tym profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, polonistę Zdzisława Liberę i romanistkę Ewę Rzadkowską, a także dyrektora Muzeum Narodowego – Stanisława Lorenca. Po stronie francuskiej zaznaczyli swoją obecność najwięksi po dziś dzień badacze – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois i Roland Desné. Konferencja w Nieborowie stanowił punkt kulminacyjny w relacjach naukowych polsko-francuskich i francusko-polskich w drugiej połowie XX wieku. Brak nam dziś wydarzeń takiej rangi we współpracy naukowej, wśród obfitości innych, drobnych kontaktów, jakże użytecznych.
            W Europie wieku XVIII losy ludzkie i literackie krzyżują się częściej niż poprzednio, zwłaszcza losy Francuzów i Polaków; nawet jeśli niektórym zdarza się – jak Diderotowi – starannie omijać Polskę w podróży misyjnej filozofa. Aczkolwiek przykład Rousseau dowodzi, że – aby się pozytywnie zaangażować w sprawy Rzeczypospolitej Obojga Narodów – nie trzeba było koniecznie stawać na jej ziemi.
            Hasło towarzyszące w tle warszawskiemu spotkaniu – „Pogodzić zwaśnionych braci ?” – mogłoby znaleźć rozwinięcie w innych pytaniach: czyż nie chodzi o to, by rozumieć ich przez siebie nawzajem, dzieło jednego przez dzieło drugiego? Intertekstualność organicznie wypływa z ich biografii.
            Konferencja naukowa mogłaby zastanowić się nad pojmowaniem dzieła obu filozofów (i ich dziedzictwa) oraz redystrybucji jego owoców, utrudnionej lub ułatwionej – kiedy i dlaczego? – przez krążenie idei tak na poziomie tekstu jak i metatekstu, w kontekście metakulturowym i historycznym. Tym bardziej, gdy słowo ‘tekst’ rozumieć szeroko, jako specyficznie zakodowany przekaz. Plan ogólny streszcza tytuł sesji: „Rousseau i Diderot : przekład, interpretacja, poznanie”.
            Należało by także uwzględnić refleksje na temat potomstwa artystycznego, filozoficznego i krytycznego obu autorów – jaki wywarło ono wpływ na swoje (rozmaite) czasy? Co z kolei zakłada otwarcie obrad na wieki późniejsze i na badania specjalistów nie tylko z dziedziny filozofii, literatury i historii, lecz także (przykładowo) teorii widowisk, muzykologii, historii sztuki, prawa, etnografii…
            Zgłoszenia (tytuł+abstract 800 znaków) po francusku na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl można przysyłać do dnia 31 lipca 2013 r. Dyskusja toczyć się będzie także po francusku, z możliwością tłumaczenia symultanicznego krótkich wystąpień po polsku. Skład komitetu naukowego: Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.

Tryb organizacji
Do dyspozycji uczestników sesji przeznaczono 20 pokoi, w tym: 15 w hotelu „Hera” przy ul Belwederskiej (obok Łazienek Królewskich, 25 min. autobusem od Uniwersytetu) i 5 pokoi w Hostelu „Helvetia” (tuż obok Uniwersytetu; zalecany gościom z Francji). Rezerwacji dokonano na 3 noce (1-4 grudnia 2013), z których dwie będą opłacone przez wpisowe z wyjątkiem nocy z 1 na 2 grudnia ; osoby pragnące przybyć 1 grudnia (w niedzielę) proszone są o zgłoszenie tego możliwie szybko na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl
Wpisowe wynosi 400 zł od osoby. Konto, na które należy je wpłacać podam w kolejnej poczcie . Obrady rozpoczną się 2 grudnia ok. godz. 13.00 a skończą się 4 grudnia także ok. 13.00. W planach jest uroczysta kolacja na otwarcie sesji 2 grudnia. Dalsze informacje pojawią się w stosownym czasie (pod koniec wakacji). Pięknie zapraszamy!

W imieniu Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
ROUSSEAU ET DIDEROT : TRADUIRE, INTERPRÉTER, CONNAîTRE
Colloque franco-polonais pour les tricentenaires de naissance de Diderot et de Rousseau
Université de Varsovie, 2-4 décembre 2013

Mesdames, Messieurs, Chers Collègues,

à la charnière de deux commémorations majeures – celle en l’honneur du tricentenaire de Rousseau s’est achevée au moment où a commencé celle en l’honneur de Diderot – nous vous proposons de réunir nos forces et nos idées pour organiser en décembre 2013 un colloque last minute sur les « frères ennemis » réunis encore une fois pour cette occasion : non seulement pour la proximité de leurs dates de naissance respectives, non plus seulement à cause des aléas de leurs destins qui ont valu à leur relation d’être successivement d’amitié la plus étroite, puis de détestation, mais aussi pour renouer avec une tradition de collaboration scientifique internationale qu’illustre un colloque dix-huitiémiste mémorable, celui qui, en octobre 1978, avait été consacré, à Nieborow, à confronter deux autres destins adverses réconciliés seulement post mortem, ceux de Voltaire et de Rousseau. Il a été organisé par les plus éminents dix-huitiémistes français et polonais de l’époque, dont les professeurs à l’Université de Varsovie, le poloniste Zdzislaw Libera et la romaniste Ewa Rzadkowska, ainsi que le directeur du Musée national Stanislaw Lorenc. Avec la présence, du côté français, des plus grands noms de la recherche de l’époque (et d’aujourd’hui) – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois et Roland Desné – le rendez-vous de Nieborow fut le point culminant des relations scientifiques polono-françaises/franco-polonaises dans la seconde moitié du XXe siècle. De tels événements, à un tel niveau de collaboration scientifique, nous manquent aujourd’hui, dans la profusion de menus contacts, combien utiles.
            Dans l’Europe du XVIIIe siècle, les destinées des hommes et des lettres se croisent aussi plus souvent qu’auparavant, notamment celles des Français et des Polonais ; même s’il arrive à certains, Diderot y compris, de contourner la Pologne dans son périple de philosophe en mission. Encore que l ‘exemple de Rousseau prouve qu’il n’est pas nécessaire d’y avoir mis effectivement les pieds pour s’impliquer positivement dans les affaires de la République des Deux Nations.
            Le mot d’ordre – Réconcilier les « frères ennemis » ? – pourrait se prolonger par d’autres interrogations : ne s’agirait-il pas de les comprendre l'un avec l'autre, l'un à travers l'autre ? L’intertextualité ressort organiquement de leurs biographies.
            Le colloque pourrait revenir sur l’intelligence des deux œuvres (et de leur héritage) et sur leur communication, démarches entravées ou facilitées – quand et pourquoi ? – par la circulation d’idées au niveau du texte comme au niveau métatextuel, métaculturel et historique : d’autant plus si l’on admet le sens large du mot texte, renvoyant au message culturel spécifiquement encodé. Avec, pour tracé général : « Rousseau et Diderot : traduire, interpréter, connaître ».
            Seraient aussi envisagées des réflexions sur l’impact de la postérité artistique, philosophique et critique des deux auteurs, ce qui impliquerait l’ouverture aux siècles ultérieurs et aux spécialistes de domaines divers (arts de spectacle, musicologie, histoire de l’art, droit, ethnographie, entre autres), accompagnant des littéraires, philosophes et historiens.
Vos propositions de titre (avec un résumé de 800 signes) sont attendus avant le 31 juillet 2013 (i.m.zatorska@uw.edu.pl). Les débats se dérouleront en français, avec la possibilité de traduire certaines interventions ponctuelles en polonais. Comité Scientifique : Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.

Fiche d’organisation

20 chambres seront mises à la disposition des colloquants, à savoir : 15 chambres à l’hôtel „HERA” (rue Belwederska, près du parc de Lazienki, à 25 min. de l’Université de Varsovie en bus) et 5 chambres à l’Hostel „HELVETIA” (tout près de l’Université : de préférence pour les collègues français). La réservation est faite du 1er au 4 décembre, soit 3 nuits, dont 2 seront couvertes par le fonds d’organisation, à l’exception de celle du 1er au 2 décembre ; ceux qui souhaitent venir dès le 1er décembre (dimanche) sont priés de le signaler par avance le plus vite possible à mon adresse : i.m.zatorska@uw.edu.pl
Les débats commenceront le 2 décembre vers 13h et finiront le 4 décembre vers 13h également. Un cocktail dînatoire d’ouverture sera prévu le 2 décembre. D’autres détails suivront en fin d’été. Soyez Bienvenus !

au nom de l’Institut d’Études Romanes de l’Université de Varsovie et de la Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle

Pracownicy UW dysponujący BST proszeni są o dane umożliwiające przelew wewnętrzny na subkonto Wydziału Neofilologii UW.

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym postanowił rozszerzyć funkcjonalność strony naszego Towarzystwa i umożliwić większe zaangażowanie Członków w jej aktualizację i wykorzystanie jako środka komunikacji, wymiany ważnych informacji naukowych, ogłoszeń o organizowanych wykładach, konferencjach, sesjach, opublikowanych książkach. W tym celu utworzone zostało FORUM Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Możliwości wykorzystania FORUM jest oczywiście bardzo wiele. Mamy nadzieję, że niebawem stanie się ono ważnym środkiem koordynacji studiów nad osiemnastym stuleciem, integrującym środowisko jego badaczy.

Moderatorami FORUM będą z ramienia PTBnWO: Anna Grześkowiak-Krwawicz oraz Michał Zwierzykowski. Administratorem jest Pan Grzegorz Szafrański, dzięki którego uprzejmości i pomocy mamy możliwość zainicjowania tej nowej formy aktywności Towarzystwa.

Przed przystąpieniem do rejestracji prosimy o zapoznanie się z instrukcją w zakładce forum.

Zachęcając do rejestracji i aktywności na FORUM łączymy wyrazy szacunku i pozdrowienia

Zarząd PTBnWO

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N

P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m

O s i e m n a s t y m

Publiczne, prywatne, intymne

w kulturze XVIII wieku

W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .

P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2

S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)

P r o g r a m k o n f e r e n c j i

do pobrania w formacie .pdf

P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a

10.00 Otwarcie obrad

10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.

10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią

11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych

11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)

11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich

13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich

13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich

12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.

D y s k u s j a

P r z e r w a

16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e

P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń

n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m

W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a

9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820

9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii

10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.

10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy

D y s k u s j a

P r z e r w a

11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia

12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”

12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego

D y s k u s j a

P o d s u m o w a n i e o b r a d

Dyskusja i zamknięcie konferencji

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N

P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m

O s i e m n a s t y m

Publiczne, prywatne, intymne

w kulturze XVIII wieku

W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .

P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2

S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)

P r o g r a m k o n f e r e n c j i

do pobrania w formacie .pdf

P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a

10.00 Otwarcie obrad

10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.

10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią

11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych

11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich

13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich

13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich

12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.

D y s k u s j a

P r z e r w a

16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e

P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń

n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m

W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a

9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820

9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii

10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.

10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego

D y s k u s j a

P o d s u m o w a n i e o b r a d

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono 22 października 2012 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).

Pierwszy termin zebrania godzina 16.00, drugi termin 16.15.

Proponowany porządek obrad:

I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.

II. Przyjęcie porządku obrad.

III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 16.

IV. Sprawozdania:

1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.

2. Skarbnika PTBnWO.

3. Sprawozdanie z prac Komisji Wydawniczej PTBnWO.

4. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.

5. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.

6. Dyskusja nad sprawozdaniami.

V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.

VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2012-2016.

1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.

2. Wybór Prezesa PTBnWO.

3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).

4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).

VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.

VIII. Nadanie Członkostwa Honorowego PTBnWO.

IX. Wolne wnioski.

Zamknięcie Zebrania.

Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”, w dniach 22- 23 października br.

W imieniu Zarządu PTBnWO

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N

P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m

O s i e m n a s t y m

Publiczne, prywatne, intymne

w kulturze XVIII wieku

W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .

P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2

S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)

P r o g r a m k o n f e r e n c j i

do pobrania w formacie .pdf

P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a

10.00 Otwarcie obrad

10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.

10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią

11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych

11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich

13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich

13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich

12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.

D y s k u s j a

P r z e r w a

16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e

P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń

n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m

W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a

9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820

9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii

10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.

10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego

D y s k u s j a

P o d s u m o w a n i e o b r a d

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N

P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m

O s i e m n a s t y m

Publiczne, prywatne, intymne

w kulturze XVIII wieku

W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .

P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2

S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)

P r o g r a m k o n f e r e n c j i

do pobrania w formacie .pdf

P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a

10.00 Otwarcie obrad

10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.

10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią

11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych

11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich

13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich

13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich

12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.

D y s k u s j a

P r z e r w a

16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e

P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń

n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m

W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a

9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820

9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii

10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.

10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy

D y s k u s j a

P r z e r w a

12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego

D y s k u s j a

P o d s u m o w a n i e o b r a d

Międzynarodowa konferencja naukowa

pod honorowym patronatem władz Polskiej Akademii Umiejętności

"Władysław Konopczyński jako badacz dziejów XVIII wieku" Warszawa 17-18 IX 2012 - IH UW - IH PAN

17 września 2012 r. Instytut Historii PAN, (sala im. Lelewela lub Kościuszkowska)

9.30-10.30

Andrzej Wierzbicki (Warszawa), Władysław Konopczyński wobec procesów reorientacyjnych w polskiej historiografii pierwszych dziesięcioleci XX w.

Kiriłł Koczegarow (Moskwa), Stosunki międzynarodowe w Europie Wschodniej w ostatnich latach XVII w. – pierwszej ćwierci XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego

10.30-12.00

Jacek Burdowicz-Nowicki (Warszawa), Szwecja a Polska w dobie wielkiej wojny północnej w ujęciu Władysława Konopczyńskiego – inspiracje, refleksje, recepcja

Andriej Macuk (Mińsk), Wielkie Księstwo Litewskie w dziele Władysława Konopczyńskiego Polska w dobie wojny siedmioletniej

11.30-12.30

Boris Nosow (Moskwa), Metodologiczne problemy w Konopczyńskiego Dziejach Polski Nowożytnej, Konfederacji Barskiej i artykułach ze schyłku życia

Maciej Janowski (Warszawa), Problemy edycji „Historyki” Władysława Konopczyńskiego

12.30-13.30 – dyskusja

13.30-15.00 - obiad

15.00-16.00

Jerzy Dygdała (Toruń), Władysław Konopczyński jako edytor

Monika Wyszomirska (Toruń), Atrybucje autorskie Władysława Konopczyńskiego

16.00-17.30

Maria Czeppe (Kraków), Portret Augusta III w dziełach Władysława Konopczyńskiego

Hans Jürgen Bömelburg (Giessen), Władysław Konopczyński a unia polsko-saska

Michael G. Müller (Halle-Wittenberga), Władysław Konopczyński i problem liberum veto

17.30-18.30 - dyskusja

18 września 2012 r. - Instytut Historyczny UW

9.30-10.30

Tomasz Szwaciński (Warszawa), Sprawa porwania przez Rosjan szpiega pruskiego Lamberta (1757) w twórczości Władysława Konopczyńskiego

o. Paweł Zając OMI (Poznań), Czego nuncjusz nie wiedział o polskim parlamentaryzmie? Konfrontacja depesz Giovanni Andrea Archettiego z badaniami ustroju Polski Władysława Konopczyńskiego

10.30-11.30

Wojciech Kriegseisen (Warszawa), Dysydenci w badaniach Władysława Konopczyńskiego

Tomasz Ciesielski (Opole), Problematyka wojskowości polsko-litewskiej w XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego

11.30-13.00

Özlem Akay-Dinç (Ankara), Władysław Konopczyński jako badacz stosunków polsko-tureckich i turecko-rosyjskich na tle historiografii tureckiej (na podstawie dzieł: Polska a Turcja i Konfederacja Barska)

Jacek Kordel (Warszawa), Austria lat 1740-1763 w pracach Władysława Konopczyńskiego

13.00-14.00 – dyskusja

14.00-15.00 – obiad

15.00-16.00

Dorota Dukwicz (Warszawa), Warsztat badacza wieku XVIII w „Historyce” Władysława Konopczyńskiego

Łukasz Galas (Warszawa), Literatura polityczna Konfederacji Barskiej w badaniach Władysława Konopczyńskiego

16.00-17.30

Zofia Zielińska (Warszawa), Portret Stanisława Augusta w Konfederacji barskiej Władysława Konopczyńskiego

Piotr Biliński (Kraków), Odbicie badań nad wiekiem XVIII w „Dziennikach” Władysława Konopczyńskiego

17.30-18.30

Dyskusja i zamknięcie konferencji

Konferencja

„Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”

Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN i Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym organizują interdyscyplinarną konferencję naukową na temat „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”. Pole problemowe konferencji obejmuje zagadnienia, które dotychczas nie były przedmiotem systematycznych badań nad epoką oświecenia:

zakresy, sposoby rozróżniania i rozumienia sfer i zjawisk wymienionych w tytule konferencji.
rola tych zjawisk w przestrzeni publicznej, w życiu zbiorowym i indywidualnym.
kulturowe tradycje, wzorce, normy (zakazy, nakazy) przedstawiania spraw publicznych, prywatnych i sfery intymnej oraz mówienia o nich.
sposoby przedstawiania w różnych typach wypowiedzi i w różnych sztukach tego, co publiczne, prywatne, intymne.
publiczne, prywatne, intymne jako przedmiot refleksji w estetyce epoki.
relacje między prywatnością i intymnością a problemami podmiotowości, subiektywności, indywidualizmu, jednostkowego doświadczenia.
publiczne, prywatne i intymne a pojmowanie człowieka (rozumienie natury ludzkiej).
problem zmiany lub ciągłości w traktowaniu i przedstawianiu tych sfer w odniesieniu do tradycji staropolskiej.
kwestia trwałości lub zmienności podejścia do wymienionych zjawisk w epoce oświecenia.

Konferencja odbędzie się w Warszawie, w dniach 22-23 października 2012 roku. Wpisowe wyniesie 150 złotych. Zgłoszenia tematów wystąpień (wraz z krótkim – kilkunastowersowym – streszczeniem) prosimy nadsyłać do dnia 30 marca pod adresem: oswiecenie.ibl@wp.pl lub: Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, pokój 125.

Zapraszamy do udziału badaczy wszystkich specjalności: historyków, historyków literatury, kultury, sztuki, obyczaju…

Anna Grześkowiak-Krwawicz

Kierownik Pracowni Literatury Oświecenia IBL PAN

Teresa Kostkiewiczowa

Prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

Warszawa, 14 stycznia 2012 roku

Szanowni Państwo,

Zbliża się termin rozpoczęcia prac nad kolejnym, 16 Biuletynem naszego Towarzystwa, dlatego też pozwalam sobie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do połowy marca 2012 roku, na mój adres: Dr hab. Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną:mzwi@amu.edu.pl

Dane, na których mi zależy to:

1. Publikacje za rok 2011 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które

już ukazały się drukiem i w całości lub przeważającej części dotyczą wieku XVIII i początków wieku XIX). Będę wdzięczny za dokładne opisy bibliograficzne: w przypadku wydawnictw samoistnych za podanie także nazwy wydawcy i liczby stron; w przypadku artykułów – dokładnej nazwy czasopisma i zakresu stron.

2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.

3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie, dotyczące XVIII wieku (temat, imię i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.

4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2011 oraz informacje o planowanych na rok 2012 i początek 2013 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.

Łączę wyrazy szacunku oraz najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności w Nowym 2012 Roku,

Dr hab. Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBnWO

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków. Tym razem odbędzie się ono podczas obrad II Kongresu Badaczy Wieku XVIII w Krakowie, w dniu 20 października 2011 r., na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy ul. Grodzkiej 64 (sala A-6). Pierwszy termin zebrania godzina 16.30, drugi termin 16.45.

Proponowany porządek obrad:

1. Sprawozdanie z działalności Zarządu.

2. Sprawozdanie finansowe.

3. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).

4. Informacja Komisji Wydawniczej.

5. Wolne wnioski.

Łączę wyrazy szacunku,

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny Towarzystwa

Zakład Literatury Angielskiej i Lingwistyki Literackiej

w Instytucie Filologii Angielskiej UAM

zaprasza na wykłady

Profesora Jamesa Ravena,

historyka kultury z University of Essex

i autora książki

The Business of Books:

Booksellers and the English Book Trade 1450-1850 (2007)

“The Sites of the Book Trade in Eighteenth-Century London”

10.05.2011 (wtorek) 18.30 sala 101A (Collegium Novum)

“What is the History of the Book?”

13.maja.2011 (piątek) 8.00 sala C1 (Collegium Novum)

który odbędzie się 12.05.2011 (czwartek)

o godzinie 16.45 w sali 601A (Collegium Novum)

Śp.

Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska

(13 lutego 1929 – 23 stycznia 2011)

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

z ogromnym żalem informuje, że w dniu 23 stycznia 2011 roku zmarła

Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska, Członek Założyciel naszego Towarzystwa,

wybitny historyk wieku osiemnastego.

Śp.

Prof. dr hab. Janusz Maciejewski

(2 czerwca 1930 – 9 lutego 2011)

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

z ogromnym żalem informuje,

że w dniu 9 lutego 2011 roku zmarł

Prof. dr hab. Janusz Maciejewski,

Członek Założyciel naszego Towarzystwa,

wybitny historyk wieku osiemnastego.

Śp.

Prof. dr hab. Piotr Żbikowski

(1 sierpnia 1935 – 20 stycznia 2011)

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

z ogromnym żalem informuje, że w dniu 20 stycznia 2011 roku zmarł

Prof. dr hab. Piotr Żbikowski, Członek Założyciel naszego Towarzystwa,

wybitny historyk literatury, badacz polskiego oświecenia oraz wczesnego romantyzmu, przez ponad 40 lat związany z rzeszowskim środowiskiem

naukowym i akademickim.

Warszawa, 20 września 2010 roku

Szanowni Państwo,

Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków.

Tym razem odbędzie się ono 20 października 2010 r., w sali 125 Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28). Pierwszy termin zebrania godzina 10.15, drugi termin 10.30.

Proponowany porządek obrad:

1. Wykład:

prof. François Rosset

„Krytyczni spadkobiercy oświecenia: Germaine de Staël, Benjamin Constant i grupa Coppet”.

2. Dyskusja nad wykładem.

3. Sprawozdanie z działalności Zarządu.

4. Sprawozdanie finansowe.

5. Głosowanie nad wnioskami Zarządu o wykluczenie Członków mających wieloletnie zaległości w opłacaniu składek.

6. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).

7. Informacja Komisji Wydawniczej.

8. Informacja o przygotowaniach do Kongresu w Krakowie w 2011 r.

9. Wolne wnioski.

Łączę wyrazy szacunku,

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny Towarzystwa

PS. Na Walnym Zebraniu będzie możliwość opłacenia składek członkowskich. Składka wynosi 50 zł (40 zł dla emerytowanych Członków Towarzystwa).

Można ją również wpłacić na konto Towarzystwa: 12 1020 1013 0000 0602 0116 4359 (PKO BP S.A. X Oddział w Warszawie). Zarząd apeluje o uregulowanie zaległości.

Warszawa, 10 czerwca 2010 roku

Szanowni Państwo, Koleżanki, Koledzy,

cztery lata temu, w październiku 2006 roku odbył się we Wrocławiu I Kongres Badaczy Wieku XVIII, pod hasłem Wiek XVIII: polityka-kultura-edukacja.

Było to pierwsze tak liczne spotkanie naszego środowiska. Stało się ono okazją do podsumowania dokonań poprzednich dziesięcioleci, dało też możliwość

przedstawienia dorobku różnych dyscyplin, a przede wszystkim było okazją do wymiany poglądów i ożywionych dyskusji. Czas, który upłynął od wrocławskiego

Kongresu, był okresem intensywnych badań, wielu inicjatyw i przedsięwzięć naukowych zarówno indywidualnych, jak zbiorowych. W związku z tym coraz wyraźniej

widać potrzebę kolejnego spotkania, które umożliwiłoby przedstawienie wyników prac, a także nakreślenie dalszych perspektyw badań oraz przemyślenie możliwości

i sposobów integracji przedsięwzięć podejmowanych przez przedstawicieli różnych dyscyplin. Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział

Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczęły przygotowania II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w dniach 19 – 22 październiku 2011

roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie:

Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg.

Część naukowa obejmie obrady plenarne, obrady w sekcjach tematycznych oraz na zakończenie dyskusję panelową. W części organizacyjnej zaplanowane jest uroczyste

Walne Zebranie członków Towarzystwa.

Proponowane tematy sekcji:

- Absolutyzm i państwa wolne. Różne drogi modernizacji instytucji i społeczeństw.
- Jednostka – społeczeństwo – władza. Suwerenność – podmiotowość – podległość w strukturach społecznych i państwowych.

- Sarmacja Europejczyków – Europa Sarmatów.

- Oświecenie a wiek osiemnasty: zgodność, rozbieżność zależności. Powrót do nierozstrzygalnych pytań.

- Współpraca interkulturowa, instytucje, ludzie, teksty.

- Reprezentacja świata w kulturze XVIII wieku. Literatura – sztuka – teatr.

- Książka jako środek komunikacji kulturowej.

- Moda – smak – wyobraźnia. Materialność i wrażliwość doby oświecenia.

Informując o tej inicjatywie, zapraszamy wszystkich badaczy epoki do zainteresowania się nią i udziału w przygotowanym spotkaniu naukowym,

stwarzającym możliwość wymiany myśli i doświadczeń. Prosimy o zgłaszanie uwag i ewentualnych uzupełnień propozycji dotyczących tematycznego

zakresu obrad sekcyjnych w terminie do 15 września 2010 roku (na adres Towarzystwa z dopiskiem „Kongres” lub pod adresem

elektronicznym: wiekosiemnasty.kongres@wp.pl ). W następnym piśmie okólnym, które rozesłane będzie do końca września 2010 roku, zamieścimy

informacje dotyczące sposobu zgłaszania propozycji tematów referatów oraz dalszych kwestii organizacyjnych. Prosimy wszystkich Członków Towarzystwa

o przekazywanie informacji o planowanym Kongresie osobom zainteresowanym historią i kulturą osiemnastego wieku oraz ich badaniem. Zależy nam również

na nawiązaniu kontaktów ze studentami różnych kierunków i dyscyplin. Pisma okólne i inne wiadomości dotyczące II Kongresu, a także działalności Polskiego

Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym są umieszczane na stronie internetowej Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl).

Komitet Organizacyjny II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku:

Marek Dębowski, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Michał Zwierzykowski.

Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBnWO

Warszawa, 6 lutego 2010 roku

Szanowni Państwo,

W związku z planowanym ukończeniem prac nad kolejnym, 14 Biuletynem naszego Towarzystwa, pozwalam sobie ponownie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do 28 lutego 2010 roku, na mój adres: Dr Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną: mzwi@amu.edu.pl

Dane, na których mi zależy to:

1. Publikacje za rok 2009 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które

2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.

3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie dotyczące XVIII wieku (temat i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.

4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2009 oraz informacje o planowanych na rok 2010 i początek 2011 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.

Łączę wyrazy szacunku,

Dr Michał Zwierzykowski

Sekretarz Generalny PTBnWO

31 -08-2009

II Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku – Kraków, 2011 rok

Odezwa

Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,

Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagielońskiego rozpoczęły przygotowania drugiego Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w październiku 2011 roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie: Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg. Przewidujemy trzy główne bloki tematyczne: historia, kultura, literatura podzielone na sekcje. W związku z tym zwracamy się do Państwa z prośbą o nadsyłanie do listopada 2009 propozycji zakresów tematycznych poszczególnych sekcji pod adresem: Polskie Towarzystwo nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, pok. 125, 00-330 Warszawa lub pocztą elektroniczną:wiekosiemnasty.kongres@wp.pl.

Łącząc wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia

Komitet Organizacyjny

II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku

Marek Dębowski

Anna Grześkowiak – Krwawicz

Michał Zwierzykowski

19-03-2008

Program do pobrania w formacie .pdf

P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a

Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a

W a r s z a w a , 1 – 2   k w i e t n i a   2 0 0 8 r .
P a ł a c   S t a s z i c a , u l . N o w y   Ś w i a t   7 2
S a l a   i m.   A. M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )
P   r   o   g   r   a   m      k o n f e r e n c j i

W t o r e k , 1 k w i e t n i a

G o d z. 1 0. 0 0

O t w a r c i e o b r a d

T e r e s a K o s t k i e w i c z o w a (W a r s z a w a)

A n t o n i C z y ż (W a r s z a w a - S i e d l c e): Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
J o l a n t a K u s i a k (P o z n a ń): Zagadka autorstwa satyry „Małpa – człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
I r e n a R o l s k a (L u b l i n): Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
K r z y s z t o f G o m b i n (L u b l i n): Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich

D y s k u s j a

P r z e r w a

M a g d al e n a B o b e r (W a r s z a w a): Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
P a w e ł P l u t a (W r o c ł a w): Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
M a r t a S z y m o r (Ł ó d ź): Realizacje paremiograficznych zainteresowań Franciszka Zabłockiego w jego utworach lirycznych

D y s k u s j a

P r z e r w a

G o d z. 1 5. 3 0

P a t r y k C z e p a n i s (W r o c ł a w): Problematyka wariantów tekstowych łacińskich wierszy F. D. Kniaźnina
J a c e k W ó j c i c k i (W a r s z a w a): Wierszowana autobiografia Ignacego Bykowskiego – między konfesją a okólnikiem
E w a Z i e l a s k o w s k a (P o z n a ń): „Wieszczym natchnięty był i wskroś przejęty duchem” – Ignacy Krasicki o poetach i pisaniu
A g n i e s z k a Ś n i e g u c k a (Ł ó d ź): Kilka uwag o wątku romansowym w „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach”

D y s k u s j a

Ś r o d a , 2 k w i e t n i a

G o d z. 9. 0 0

K r z y s z t o f D m i t r u k (R z e s z ó w): „Podróże literackie” Józefa Wybickiego
K a r o l i n a N a w r o c k a (P o z n a ń): „Szlachcic mieszczanin” Józefa Wybickiego: „taka sobie komedia”, głos polityka, ukłon w stronę Wielkopolan
M i c h a ł J a n e c z e k (L e s z n o): Molier a Zawistowski – recepcja „Skąpca” na ziemi wschowskiej
Ks. J a n N i e c i e c k i (L u b l i n): Motywy z „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tassa w programie ideowym polskiej rezydencji XVIII wieku

D y s k u s j a

P r z e r w a

A g n i e s z k a M a c i o c h a (L u b l i n): Motyw pszczoły w polskich czasopismach XVIII wieku B a r t o s z M a r c i ń c z a k (W r o c ł a w): Walka z wiarą w czary i czarownice na łamach „Monitora”D o r o t a S i d o r o w i c z (W r o c ł a w): Kto czytał czasopisma Piotra Świtkowskiego? – świadectwa odbioru A u r e l i a H a s (G d a ń s k): Wokół druku ulotnego „Epitaphium” z czasu rewolucji francuskiej

D y s k u s j a

P r z e r w a

M a ł g o r z a t a C h a c h a j (L u b l i n): „Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego” Aleksandra Chodkiewicza – nieznany pamiętnik z lat 1777-1819
M o n i k a U r b a ń s k a (Ł ó d ź): Proza Anny Mostowskiej – tematyka, znaczenie, problemy edycji
L u i z a B o l d a, Z u z a n n a O l a k, A g a t a S a r n e c k a, D o r o t a S t y k o w s k a, A n n a S z a j d a (G d a ń s k): Pod czujnym okiem drapieżników i skalnych wisielców, czyli o poszukiwaniach doliny Los Hermanos („Rękopis znaleziony w Saragossie”)

D y s k u s j a

Z a m k n i ę c i e o b r a d

Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a (Warszawa, 1-2 kwietnia 2008 r.)
Streszczenia / tezy referatów

W t o r e k, 1 k w i e t n i a

A n t o n i C z y ż: Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
Autorka jednego tomu wierszy ogłoszonego drukiem, oraz drugiego zbioru rękopiśmiennego - miała sporą znajomość literatury. Biegła znajomość języka pozwalała jej śledzić współczesną twórczość francuską. Równolegle dobrze zadomowiona była w polskiej tradycji literackiej. Analiza poetyki immanentnej, także fragmentów metapoetyckich w jej tekstach pozwala zrekonstruować stosunek Antoniny Niemiryczowej do tworzywa, rozpoznać jej myślenie. Niemiryczowa ujawnia związek swego warsztatu poetyckiego, lecz i myślenia, wrażliwości estetycznej najpierw z epoką baroku w zakresie pojmowania poezji oraz stosunku do tworzywa. Znamienne jest ponawianie modelu liryki metafizycznej oraz poezji kunsztownej. Przetwarza też tradycję emblematyki barokowej. Równolegle podejmuje estetykę wczesnego rokoka. Znaczenie szczególne ma świadomość genologiczna autorki Wierszy polskich. Poetka z jednej strony wpisuje się w drugi system gatunków polskiego baroku: ten spoza tradycji Arystotelesowskiej (podobna w tej mierze do Józefa Baki), a często z kręgu literatury stosowanej. Równocześnie ponawia tradycję klasycyzmu.

J o l a n t a K u s i a k: Zagadka autorstwa satyry „Małpa - człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
W wystąpieniu zreferowany zostanie najnowszy stan badań zagadnienia. Pojawią się w porządku historycznym dotychczasowe propozycje atrybucji, obejmujące ustalenia m.in.: Kazimierza Bartoszewicza, Tadeusza Sinki, Aleksandra Brücknera, Wiktora Wąsika, Mieczysława Piszczkowskiego, Romana Pollaka, Pauliny Buchwald-Pelcowej czy Tadeusza Witczaka. Obrany porządek przedstawienia prób wskazania autora satyry zakłada krótkie omówienie tychże propozycji, odnoszących się kolejno do takich autorów jak: Antoni Łodzia Poniński, Herkulan Matuszewicz i Wojciech S. Chrościeński. W drugiej części znajdzie się analiza tekstu (ściślej: najważniejszych wybranych fragmentów), która pozwoli ustalić terminus a quo oraz terminus ad quem powstania satyry i poprzez metodę krytyki wewnętrznej wskazać na momenty narracyjne, z których wnioskować można sporo o autorze. Próbą domknięcia powyższych uwag będzie syntetyczny i jak się wydaje klarowny portret pisarza, pozwalający na ostrożne hipotezy dotyczące personaliów Anonima.

I r e n a R o l s k a: Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
Marianna z książąt Lubomirskich Sanguszkowa, pierwsza żona księcia Pawła Sanguszki jest postacią prawie nieznaną w naszej historii. Spokrewniona z wielkimi rodami m.in. Ostrogskich-Zasławskich, Wiśniowieckich i Sobieskich, wniosła mężowi w wianie ogromne dobra Lubomirskich i wielką fortunę, która pozwoliła Sanguszce, a później i jego drugiej żonie Barbarze z Duninów, na znakomite fundacje artystyczne. Co prawda zachowały się materiały źródłowe poświęcone kosztom wspaniałego pogrzebu Marianny Sanguszkowej, lecz przy wyrazistej postaci Pawła Sanguszki jako fundatora i inicjatora licznych przedsięwzięć, zwłaszcza w zakresie architektury, jej osoba zaciera się w historii sztuki. Pewne świadectwo o Lubomirskich, w tym o Mariannie, jako o fundatorach oraz o ich pochodzeniu i zasługach przedstawił w kazaniu pogrzebowym karmelita bosy ojciec Hironiusz od Najświętszego Sakramentu.

K r z y s z t o f G o m b i n: Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich
Zjawisko sarmatyzacji kazań trybunalskich przybiera na sile w wieku XVIII. Można je rozpatrywać mając na uwadze znajdujące się w sali sądowej elementy wystroju o wymowie symboliczno–prawnej: krzyż trybunalski oraz portret św. Tomasza Apostoła. Szczególnie często występuje w kazaniach porównanie sądów Chrystusowych do wyroków polskiego Trybunału. Wyjątkowe znaczenie krzyż zyskiwał wtedy, gdy marszałek lub prezydent mieli go w herbie. Tak było na przykład w 1723 roku, gdy marszałkiem Trybunału był Pilawita – Michał Potocki. Najciekawsze bodaj połączenie wydarzeń nowotestamentowych ze staropolską rzeczywistością zaprezentował jezuita Wojciech Zabielski, odnosząc postacie uczestniczące w Drodze Krzyżowej do współczesnych sobie realiów. Św. Tomasz natomiast to w kazaniach świadek zmartwychwstania Chrystusa, który o cudzie Zbawiciela musiał przekonać się za pomocą własnych zmysłów. Miał on symbolizować wnikliwość i sumienność w dochodzeniu do prawdy i wydawaniu wyroków, a także był wzorem dla sędziów, którzy winni być gotowi umrzeć za prawdę i sprawiedliwość.

M a g d a l e n a B o b e r: Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
Referat prezentuje nieznane dotąd rękopisy Adama Naruszewicza. Znajdują się wśród nich notatki z pracy w Bibliotece Załuskich oraz fragmenty Diariusza podróży Najjaśniejszego Stansiława Augusta króla polskiego na Ukrainę i bytność w Krakowie, aż do powrotu do Warszawy dnia 22 lipca roku 1787. To ostatnie odkrycie, któremu w głównej mierze poświęcony będzie referat, nie tylko nie rozwiązuje dość skomplikowanej sytuacji tekstologicznej obu diariuszów Naruszewicza, ale rodzi szereg wątpliwości, tym razem związanych z autorstwem...

P a w e ł P l u t a: Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
Kościoły śmierci Mateusza Czarnka i Adama Naruszewicza są utworami, które nie doczekały się osobnego omówienia. Za taki stan rzeczy odpowiadać może wiele czynników, m.in. prześwia