© 2018 . Wszystkie prawa zastrzeżone. Realizacja: kapary.com
Secrétaire Général:
Piotr Skowroński
e-mail: piotr.skowronski@lazienki-krolewskie.pl
Contact pour le Bulletin:
e-mail: biuletyn@ptbnwo.pl
Trésorier:
Piotr Ugniewski
e-mail: p.ugniewski@uw.edu.pl
Adresse pour la correspondance:
ul. Nowy Świat 72
00-330 Warszawa
pok. 125
e-mail: kontakt@ptbnwo.pl
Zaproszenie na konferencję
„Delille poza Francją”
Uniwersytet w Bazylei zaprasza do udziału w konferencji organizowanej z okazji 180 rocznicy urodzin Jacques’a Delille’a w dniach 25-27 stycznia 2018 r. Główne dominanty tematyczne to recepcja Delille’a, jego wpływ na twórców europejskich oraz Delille jako emigrant i jego relacje z cudzoziemcami. Projekty zgłaszać można do końca lutego 2017 r. w językach francuskim, angielskim i niemieckim. Więcej informacji w zaproszeniu w wersji PDF
lub na stronie: https://delille.philhist.unibas.ch/colloque.html
______________________________________________________________________________________________
W dniu 1 lutego 2017 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, o godzinie 9.00
rozpocznie się jednodniowa konferencja naukowa
„W trzechsetną rocznicę Sejmu Niemego. 1717-2017”
Okazją do tego spotkania jest rocznica jednego z kluczowych wydarzeń dla dziejów Rzeczypospolitej w XVIII wieku, jakim był sejm, który rozpoczął obrady 1 lutego 1717 r. o godzinie 9.00 i zakończył je z sukcesem jeszcze tego samego dnia, około godziny 16.00, uchwaleniem obszernych konstytucji dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, ale przede wszystkim uśmierzył konflikt między szlachtą skupioną w konfederacji tarnogrodzkiej a królem Augustem II Mocnym, jego stronnikami oraz wojskiem saskim. Jak to było możliwe, że tak dziwny sejm, który już współcześni nazwali „niemym”, osiągnął tak wiele? Dlaczego jednak uchwalone wówczas reformy nie tylko nie naprawiły państwa, nie zapobiegły jego słabości, ale w gruncie rzeczy pogłębiły kryzys wewnętrzny? Jaka była w tym wydarzeniu rzeczywista rola Rosji i jej władcy Piotra I? We współczesnej nam pamięci historycznej Sejm Niemy pojawia się jedynie jako zmitologizowana anomalia w dziejach parlamentaryzmu, sejm, podczas którego nikomu nie pozwolono się odezwać. Rzeczywistość była zupełnie inna, bardziej złożona, a konsekwencje wydarzeń, które rozgrywały się na wiele miesięcy przed dniem 1 lutego 1717 r. okazały się brzemienne w skutki na dziesięciolecia.
W konferencji oraz towarzyszącej jej dyskusji wezmą udział zajmujący się dziejami osiemnastego stulecia historycy z najważniejszych ośrodków naukowych Polski oraz Litwy. Celem obrad będzie nie tylko podsumowanie dotychczasowych badań, skorygowanie błędnych opinii pokutujących w pamięci o Sejmie Niemym, ale przede wszystkim zainicjowanie nowych przedsięwzięć, które przywrócą temu wydarzeniu i jego uczestnikom właściwe miejsce w dziejach Polski.
Konferencja została zorganizowana z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, wspartej przez Kancelarię Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Zamek Królewski w Warszawie, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla oraz Muzeum Historii Polski.
Obrady rozpoczną się w dniu 1 lutego 2017 r., o godz. 9.00
w Sali Koncertowej Zamku Królewskiego w Warszawie
(Plac Zamkowy 4).
(program konferencji do pobrania)
__________________________________________________
Warszawa, 22 sierpnia 2016 r.
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono w dniu 16 września 2016 r. tym razem w Poznaniu, podczas obrad III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku (w budynku Collegium Historicum Novum UAM, ul. Umultowska 89d, sala Gerarda Labudy 1.73). Pierwszy termin zebrania godzina 12.00, drugi termin 12.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.
II. Przyjęcie porządku obrad.
III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 20.
IV. Sprawozdania:
1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.
4. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
5. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.
VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2016-2020.
1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.
2. Wybór Prezesa PTBnWO.
3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).
4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).
VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.
VIII. Ogłoszenie wyników Konkursu PTBnWO na najlepszą rozprawę doktorską poświęconą szeroko ujmowanemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2015 r. i wręczenie nagrody.
IX. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
W imieniu Zarządu PTBnWO
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny
Szanowni Państwo,
zachęcamy do lektury materiałów przedkongresowych III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się niebawem w Poznaniu, w dniach 15 do 17 września 2016 r.
Znajdą go Państwo w zakładce III Kongres.
___________________________________________________
Szanowni Państwo,
rozpoczynamy kolejny etap przygotowań do III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego, Poznań, 15-17 września 2016 r.
Wiek osiemnasty jako zmiana: Rzeczpospolita i oświecenie.
Jest to moment, w którym niezbędne są nam pewne informacje dotyczące kongresowej „logistyki”. Dlatego zwróciliśmy się w indywidualnych mailach do Autorów wykładów plenarnych, referatów i komunikatów z uprzejmą prośbą o jak najszybsze wypełnienie ankiety i odesłanie do dnia 29 lutego 2016 r. na adres mailowykongres2016@o2.pl . Ankiety dla Autorów referatów i komunikatów znajdą Państwo również do pobrania w zakładce III Kongres na stronie PTBnWO.
W ankiecie tej umieściliśmy między innymi prośbę o zadeklarowanie liczby noclegów, rezerwowanych obiadów, a także informację dotyczącą opłaty wpisowej oraz terminu i trybu jej dokonywania (wysokość wpisowego uzależniona jest między innymi od liczby zadeklarowanych noclegów). Pełna opłata wpisowa wynosi 300 zł i obejmuje 2 noclegi ze śniadaniami, obiady, materiały kongresowe i publikację kongresową, a także dodatkowe atrakcje. Dla doktorantów i osób nie korzystających z noclegów opłata wpisowa wyniesie 200 zł. Dodatkowe noclegi można rezerwować w kwocie 120 zł za nocleg. Opłaty wpisowe, powiększone o ewentualny koszt dodatkowych noclegów, należy wpłacać na rachunek bankowy PTBnWO – szczegóły znajdą Państwo w formularzu ankiety.
Przypominamy również, że prosimy Państwa o przesłanie nam (na adres mailowy: kongres2016@o2.pl) ostatecznej wersji streszczenia referatu (o objętości do 1000 znaków) lub pełnej wersji komunikatu (nie więcej niż 10 000 znaków) w terminie do końca kwietnia 2016 r. Termin taki podyktowany jest koniecznością odpowiednio wczesnego przygotowania broszury kongresowej, która jeszcze przed rozpoczęciem obrad Kongresu rozesłana zostanie wszystkim jego Uczestnikom.
Łączymy wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia,
Komitet Organizacyjny
III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego
___________________________________________________
Warszawa, 16 września 2015 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 15 października 2015 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).
Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 19.
III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2014 roku.
IV. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS oraz wyborów do władz ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Informacja na temat przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo, Instytut Badań Literackich PAN oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie konferencji „Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku” (14-15 października 2015). Program konferencji jest załączony do niniejszego listu, jest również dostępny na stronie www.wiekosiemnasty.pl
W imieniu Zarządu
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBNWO.
____________________________________________________________________________________________
Słynne kobiety w Rzeczpospolitej XVIII wieku
Konferencja naukowa, Warszawa, 14-15 października 2015 r.
Organizatorzy:
Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
14 października (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.35 Bożena Popiołek, Marianna z Potockich Szczukowa, podkanclerzyna litewska. Próba biografii
10.35-10.55 Urszula Kicińska, Maria Zofia z Sieniawskich Czartoryska – życie w cieniu matki i męża
10.55-11.15 Agnieszka Słaby, Tekla Róża z Radziwiłłów Sapieżyna – między Dreznem a Warszawą
11.15-11.35 Adam Perłakowski, Małgorzata Henrietta primo voto Przebendowska – słaba czy silna płeć w rodzinie Radziwiłłów?
Dyskusja
Przerwa [ok. 12.00-12.20]
12.20-12.40 Stanisława Maliszewska, Aldona Łyszkowska, Franciszka Krasińska (1742-1796) – od starościanki do królewiczowej polskiej
12.40-13.00 Piotr Skowroński, „Żeby ta dama przestała tych fochów”. Rola Katarzyny Kossakowskiej w kształtowaniu podstaw nowego stronnictwa
13.00-13.20 Izabela Wiercińska, Księżna Teofila Jabłonowska (1742-1816) – niezłomna Sarmatka
13.20-13.40 Szymon Piotr Dąbrowski, Między królem a hetmanem. Działalność publiczna Elżbiety Sapieżyny w świetle korespondencji ze Stanisławem Augustem i Franciszkiem Ksawerym Branickim
Dyskusja
Przerwa obiadowa [ok. 14.00-15.00]
15.00-15.20 Ewa Danowska, Urszula z Morsztynów Dembińska, starościna wolbromska (1746 -1825) – „krakowska carowa”
15.20-15.40 Justyna Bąk, Sława Anny z Sapiehów Jabłonowskiej
15.40-16.00 Agnieszka Jakuboszczak, Wielki świat w Wielkopolsce w XVIII wieku – Teofila z Działyńskich Szołdrska Potulicka i jej działalność
16.00-16.20 Edyta Pętkowska, Pola działalności publicznej Pani na Wilanowie. Aleksandra z Lubomirskich Potocka
Dyskusja
15 października (Instytut Badań Literackich PAN, Sala im. A. Mickiewicza, nr 144)
9.00-9.20 Krystyna Stasiewicz, Zabłysnąć wśród słynnych, to dopiero sztuka! Przypadek Elżbiety Drużbackiej
9.20-9.40 Roman Krzywy, Kreowanie własnej sławy w „Echu na świat podanym” Reginy Salomei Pilsztynowej
9.40-10.00 Magdalena Ślusarska, Anna z Grozmanich Narbuttowa. W pogoni za sławą
10.00-10.20 Danuta Kowalewska, Sława Truskolaskiej w Warszawie
Dyskusja
Przerwa [ok. 10.40-11.00]
11.00-11.20 Janusz Ryba, Damy oświeceniowych salonów: Anna Teresa z Ossolińskich Potocka
11.20-11.40 Kamila Kłudkiewicz, Marianna z Ciecierskich Skórzewska i jej „czarna legenda”
11.40-12.00 Renata Dampc-Jarosz, Therese Forster-Huber. Oświecona Niemka w oświeceniowej Polsce
12.00-12.20 Anna Gajdis, „Co jeszcze stanie się z tym krajem, z tym upadłym narodem?”. Elisa von der Recke (1754-1833) na dworze Stanisława Augusta
Dyskusja
Przerwa obiadowa [ok. 12.45-13.30]
13.30-13.50 Katarzyna Jachimowicz, Fakty i mity z życia Jadwigi Ciechanowieckiej-Manuzzi
13.50-14.10 Zofia Rejman, Pani de Vauban w świetle polskich i francuskich źródeł
14.10-14.30 Elżbieta Wichrowska, Judyta Jakubowiczowa, żona Zbytkowera
Dyskusja
Przerwa [ok. 14.45-15.00]
15.00-15.20 Agnieszka Whelan, Izabela Czartoryska – amour propre i dylematy sławy
15.20-15.40 Marcin Cieński, Ogród jako narzędzie autokreacji słynnych kobiet w XVIII stuleciu
15.40-16.00 Agata Roćko, Zofia Potocka. Mieć w sobie „to coś”. Fenomen urody czy inteligencji emocjonalnej?
16.00-16.20 Paweł Kaczyński, Słynne damy osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej w literaturze popularnej XX i XXI wieku
Dyskusja
Zamknięcie obrad
17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
_________________________________________________
Szanowni Państwo,
zapraszamy do zaglądania do nowej zakładki "III Kongres", w której będziemy zamieszczać aktualne informacje na temat przygotowań do III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w Poznaniu w dniach 15-17 września 2016 r.
_________________________________________________________
Warszawa, 8 grudnia 2014 roku
Szanowni Państwo,
w imieniu Zarządu Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym pragnę przypomnieć, że w wyniku prac Kapituły, spośród nadesłanych zgłoszeń wyłoniono laureata I edycji Konkursu na najlepszą pracę doktorską poświęconą szeroko rozumianemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2013 r., którym został dr Paweł Ignaczak (Poznań) za pracę pod tytułem „Grafika Jana Piotra Norblina (1745 – 1830). Studium z zakresu problemów warsztatowych i ideowych”, obronioną pod kierunkiem prof. dr. hab. Tadeusza Żuchowskiego, przyznano również wyróżnienie, które otrzymała dr Agnieszka Whelan (USA) za pracę „Gesture and Performance: Princess Izabela Czartoryska and her Gardens 1770 – 1831”, obronioną pod kierunkiem prof. Richarda Butterwick-Pawlikowskiego. Nagroda pieniężna w kwocie 1000 zł wraz z Medalem Biskupa Ignacego Krasickiego oraz wyróżnienie zostały wręczone podczas Walnego Zebrania Członków w dniu 5 listopada 2014 r.
Kapituła Konkursu działa w następującym składzie:
Przewodnicząca:
prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa (Warszawa)
Współprzewodnicząca:
prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz (Warszawa)
Członkowie:
prof. UWr dr hab. Marcin Cieński (Wrocław)
prof. UJ dr hab. Marek Dębowski (Kraków)
prof. dr hab. Jerzy Dygdała (Toruń)
prof. dr hab. Paweł Matyaszewski (Lublin)
prof. dr hab. Zofia Zielińska (Warszawa)
Sekretarz:
mgr Klara Leszczyńska-Skowron.
W kolejnej II edycji Konkursu można zgłaszać rozprawy doktorskie dotyczące szeroko ujmowanego wieku osiemnastego (to jest od końca XVII stulecia, do 1815 r.), obronione w 2014 r. (zarówno te wydane już drukiem, jak i pozostające w maszynopisie). Ostateczny termin zgłaszania upływa w dniu 30 stycznia 2015 r. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu, który jest załącznikiem do Regulaminu (można go także pobrać w postaci pliku Word ze strony internetowej PTBnWO). Do wniosku trzeba dołączyć dwa egzemplarze rozprawy doktorskiej oraz opinię promotora (maksymalnie 3 strony wydruku komputerowego). Przystąpienie do Konkursu oznacza zapoznanie się i przyjęcie do wiadomości jego Regulaminu.
Zgłoszenia należy nadsyłać na adres Towarzystwa: Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa – z dopiskiem „Konkurs”.
Wysokość nagrody za 2014 r. została ustalona przez Zarząd PTBnWO na kwotę 1500 zł netto. Na stronie Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl) będą również publikowane ewentualne dodatkowe informacje oraz wyniki każdej z edycji Konkursu.
Z wyrazami szacunku,
Prof. UAM dr hab. Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
__________________________________________________
Warszawa, 11 października 2014 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 5 listopada 2014 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72). Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 18.
III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na
najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2013 roku.
IV. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Informacja na temat wstępnych przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Stanisław Konarski i jego epoka”(5-6 listopada 2014 r.).
W imieniu Zarządu
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBNWO
_______________________________________________________________
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń
n a d W i e ki e m O s i e m n a s t y m
S t a n i s ł a w K o n a r s k i
i j e g o e p o k a
W a r s z a w a , 5 – 6 l i s t o p a d a 2 0 1 4 r .
P a ł a c S t a s z i c a , u l . N o w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
Ś r o d a , 5 l i s t o p a d a
9.15 O t w a r c i e o b r a d
9.30-9.50 Urszula Kosińska: O poruszenie sarmackich głów i serc. Wczesne pisma polityczne Stanisława Konarskiego
9.50-10.10 Anna Grześkowiak-Krwawicz: „Nowe wino w starych butelkach”. O języku politycznym Stanisława Konarskiego
10.10-10.30 Tomasz Chachulski: O języku wypowiedzi Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.15-11.35 Marcin Cieński: Perswazja i aksjologia w „O uszczęśliwieniu własnej ojczyzny”
11.35-11.55 Małgorzata Chachaj: Debata o heroicznych cnotach i postawach obywatelskich w „Tragedii Epaminondy” Stanisława Konarskiego
11.55-12.15 Zofia Ożóg-Winiarska, Jerzy Winiarski: Logiczny patriotyzm i ewolucjonistyczny optymizm wobec zagrożeń państwa w dramacie edukacyjnym Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a
13.00-13.20 Justyna Bąk: Pietas et Litterae – Stanisław Konarski zakonnik i reformator
13.20-13.40 Asta Vaškelienė: Recepcja idei Stanisława Konarskiego w edukacji humanistycznej pijarów na Litwie. (Na podstawie „Methodus docendi pro Scholis Piis provinciae Litvaniae”, 1762)
13.40-14.00 Jolanta Czerzniewska: Jak projektować szczęśliwe i piękne państwo? O znaczeniu nauki pisania, rysunku i architektury w kształceniu wyobraźni przyszłych elit rządzących w Collegium Nobilium
D y s k u s j a
P r z e r w a
14.20-14.40 Katarzyna Milik: Szkoła Rycerska jako przykład kontynuacji idei wychowawczych Stanisława Konarskiego
14.40-15.00 Stanisław Janeczek: Reforma szkolna Stanisława Konarskiego a dzieło KEN w kontekście europejskim
D y s k u s j a
P r z e r w a o b i a d o w a
17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa
Badań nad Wiekiem Osiemnastym
C z w a r t e k , 6 l i s t o p a d a
9.30-12.00 J u b i l e u s z „ W i e k u O ś w i e c e n i a ”
P r z e r w a
12.30-12.50 Paweł Zając: „O religii poczciwych ludzi” Stanisława Konarskiego i „Petites lettres sur grands philosophes” Charlesa Palissota de Montenoy – próba lektury równoległej
12.50-13.10 Magdalena Ślusarska: „Dobrych kazań warto słuchać, warto je i przeczytać”. O metodzie kaznodziejskiej Stanisława Konarskiego
13.10-13.30 Jacek Wójcicki: Zanim Konarski stał się Konarskim. O wczesnych łacińskich lirykach maryjnych
13.30-13.50 Wojciech Kaliszewski: Kanon królewski, czyli o myśli monarchicznej w wierszach Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a o b i a d o w a
15.20-15.40 Jarosław Kurkowski: Edycja Volumina Legum na tle programu wydawniczego Biblioteki Załuskich i edytorstwa źródeł historycznych i historycznoprawnych w Europie XVII i XVIII stulecia
15.40-16.00 Mikołaj Getka-Kenig: Stanisław Konarski a prestiż zasługi uczonego w epoce stanisławowskiej
16.00-16.20 Bożena Mazurkowa: „Wielkich ludzi wielka strata”. Literaci doby stanisławowskiej w hołdzie Stanisławowi Konarskiemu
16.20-16.40 Barbara Krysztopa-Czupryńska: Stanisław Konarski w wybranych dziewiętnastowiecznych publikacjach anglojęzycznych
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Instytut Romanistyki UW, Centre de Littérature française et d’Études francophones
et Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle vous invitent
le 20 octobre 2014
à la journée d’étude
Bernardin de Saint-Pierre et sa fin de siècle
Université de Varsovie : 55, rue Dobra 55, salle 1.007 (Ier étage)
PROGRAMME
9.00-9.30 ACCUEIL des participants, allocutions d’OUVERTURE
9.30-10.30 Conférence-débat de
Jean-Michel RACAULT (professeur émérite à l’Université de Saint-Denis de la Réunion)
- Réception, échos et contestation du mythe de Tahiti dans l'oeuvre de Bernardin de Saint-Pierre
10.30-10.45 Pause café
10.45-12.00 Séance matinale :
Présidence Pr Jean-Michel Racault
Regina BOCHENEK-FRANCZAKOWA (Université Jagellonne, Cracovie)
- Fin de siècle, fin de roman ?
Colas DUFLO (Université de Paris-Ouest Nanterre La Défense) :
- La théodicée hétérodoxe des Études de la nature et son expression dans Paul et Virginie
12.00-13. 30 Pause déjeuner
13.30- 14.45 Séance vespérale 1
Présidence Pr Regina Bochenek-Franczakowa
Hélène CUSSAC (Université de Toulouse 3)
- Présence de Bernardin de Saint-Pierre dans des manuels littéraires français au tournant du siècle
Marzena CHROBAK (Université Jagellonne, Cracovie)
- Paul et Virginie et la fin de culture
14.45-15.00 Pause café
15.00-17.00 Séance vespérale 2
Présidence Pr Colas Duflo
Zofia REJMAN (Université de Varsovie)
- Kajetan Koźmian, témoin de la période napoléonienne, ou l’expérience de la fin d’un monde
Maciej FORYCKI (Université Adam Mickiewicz à Poznań, Académie Polonaise des Sciences – Centre Scientifique à Paris)
- Séverin Rzewuski (1743-1811) ou le déclin du républicanisme sarmate
Présidence Pr Zofia Rejman
Małgorzata SOKOŁOWICZ (Université de Varsovie, Université de Musique Frédéric Chopin)
- « Je courais après un fantôme… ». Les Voyages de Codrus et l’esprit fin-de-siècle
Izabella ZATORSKA (Université de Varsovie)
- Voyage en Silésie : les enjeux ambulants d’un conte philosophique ressuscité
17.00-17.30 Surprise maison
CONCLUSION ET CLÔTURE
19.30-21.00 Dîner en ville
Soyez bienvenus !
Varsovie , le 17 septembre 2014 Iza Zatorska, coordinatrice
Cykl wykładów
PAMIĘTNIKI
STANISŁAWA
AUGUSTA I ICH
BOHATEROWIE
Tadeusz Zielniewicz
dyrektor muzeum łazienki królewskie
prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz
prezes polskiego towarzystwa badań nad wiekiem osiemnastym
zapraszają na wykład
prof. Richarda
Butterwicka-Pawlikowskiego
Sophie, czyli Katarzyna II
20 lutego 2014, o godzina 17.00
Pałac na Wyspie, Muzeum Łazienki Królewskie
Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN
i
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
mają zaszczyt zaprosić
do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej
Stanisław Konarski i jego epoka
która odbędzie się w Warszawie
w dniach 5–6 listopada 2014 roku
Stanisław Konarski (1700-1773) to jedna z najciekawszych postaci polskiego wieku świateł. Kto wie, czy nie najbardziej samodzielny, a na pewno najodważniejszy myśliciel tej epoki. Człowiek niesłychanie wszechstronny - jeden z najwybitniejszych, o ile nie najwybitniejszy pisarz polityczny XVIII wieku, zasłużony pijar, poeta, tłumacz, dramatopisarz, publicysta, historyk prawa, edytor, pedagog i reformator szkolnictwa. Jeśli mierzyć jego dokonania różnorodnością pól, na których działał wydaje się bardziej człowiekiem renesansu niż oświecenia. Życie i działania Konarskiego stanowią swego rodzaju soczewkę, w której skupiają się najważniejsze problemy epoki.
Jego praca na polu edukacji wynikała z głębokiego przekonania, że postać Rzeczypospolitej zależy od wykształcenia jej obywateli, a indywidualny wysiłek intelektualny winien skutkować racjonalnymi przeobrażeniami w przestrzeni społecznej. Dostrzegał, iż niezbędna jest natychmiastowa zmiana sposobu funkcjonowania instytucji krajowych. Jako pragmatyk widział konkretne zagrożenia polityczne, jak również potrafił je zdefiniować w odniesieniu do aktualnej sytuacji Rzeczypospolitej. W swoich dziełach nie ograniczał się do krytyki wad, ale wskazywał możliwości rozwiązań. Koncepcje Konarskiego stanowią zwieńczenie rodzimej tradycji myślenia o państwie, zarazem otworzyły przed tą tradycją nowe możliwości. Już współcześni widzieli wszechstronność i ogrom podejmowanych przez niego działań w zakresie literatury, szkolnictwa i polityki. Ignacy Krasicki oddał hołd Wielkiemu Pijarowi w epitafijnym czterowierszu wyrytym na pomniku Konarskiego wystawionym w alei heilsberskiego parku:
Ten, co pierwszy zdziczałe ciął gałęzie wzniosłe
I śmiał ścieżki odkrywać wiekami zarosłe,
Co nauki, co miłość kraju wzniósł i krzepił,
W cieniu laurów spoczywa, które sam zaszczepił.
Choć postać Konarskiego i jego dzieło są doceniane, jednak od dawna nie podejmowano nowych badań. Uznając, że dorobek wybitnego pijara stać się może fascynującym przedmiotem pogłębionej refleksji dla badaczy różnych dyscyplin, Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN oraz Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym zapraszają do udziału w konferencji.
Obrady będą się toczyć wokół następujących zagadnień:
▫ formacja intelektualna Konarskiego: edukacja krajowa, studia zagraniczne, lektury, podróże (spotkanie ze światem nowej, oświeceniowej cywilizacji Europy Zachodniej; relacja tradycja-nowoczesność
▫ twórczość poetycka Stanisława Konarskiego
▫ kaznodziejski dorobek Konarskiego; reforma oratorstwa religijnego
▫ Konarski jako badacz historii prawa polskiego, współpraca z Józefem Andrzejem Załuskim, referendarzem wielkim koronnym oraz Andrzejem Stanisławem Załuskim, biskupem krakowskim, opracowanie Volumina legum
▫ Konarski w kręgu wielkiej polityki, działalność i myśl polityczna
▫ działalność i kariera zakonna Konarskiego
▫ Konarski a reforma szkolnictwa i wychowania (zakonnego oraz świeckiego)
▫ Konarski wobec modnych prądów filozoficznych epoki; jego refleksja nad pobożnością i religijnością
▫ Konarski jako reformator teatru szkolnego
▫ Konarski w świetle korespondencji
▫ współcześni o Konarskim.
Na zgłoszenie tematu planowanego wystąpienia wraz z półstronicowym uściśleniem jego tematyki i zakresu czekamy do 31 marca 2014 roku. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru tematów spośród nadesłanych propozycji. Planowane jest wydanie recenzowanego tomu pokonferencyjnego o charakterze monografii zbiorowej w roku 2015.
Zgłoszenia oraz wszelkie pytania prosimy kierować drogą elektroniczną na adres Pracowni Literatury Oświecenia: oswiecenie.ibl@wp.pl
Prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz
Dr Magdalena Ślusarska
Warszawa, 5 lutego 2014 r.
POLSKIE TOWARZYSTWO
BADAŃ NAD WIEKIEM OSIEMNASTYM
00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, p. 125; fax: 826-99-45; e-mail: m.zwierzykowski@ptbnwo.pl
Proponowany porządek obrad
Walnego Zebrania Członków
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
w dniu 12 listopada 2013 r., pierwszy termin godz. 16.15, drugi termin 16.30
sala im. A. Mickiewicza (nr 144)
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 17.
III. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
IV. Przyjęcie regulaminu Nagrody PTBnWO dla autora najlepszej pracy doktorskiej dotyczącej osiemnastego wieku.
V. Decyzja Walnego Zebrania w sprawie Członków zalegających ze znaczną liczbą składek.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Polski Grand Tour
w XVIII wieku
Warszawa, 12 – 13 listopada 2013 r.
Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72
Sala im. A. Mickiewicza
Patronat honorowy: Muzeum Pałac w Wilanowie
Program konferencji
Wtorek, 12 listopada
9.00 Otwarcie obrad
9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch
9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku
9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich
10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku
10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański
Dyskusja
Przerwa
11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów
12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego
12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku
12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku
13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku
Dyskusja
Przerwa obiadowa
16.30 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Środa, 13 listopada
9.00-9.20 Barbara Judkowiak: Grand Tour dla pań – turystyka oczami wyobraźni. „Les voyages” i „Les delices” różnych krajów w bibliotekach magnackich i ich czytelniczki w pierwszej połowie XVIII wieku. Rekonesans
9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”
9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży
10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie
10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce
Dyskusja
Przerwa
11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich
11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych
12.00-12.20 Adam Perłakowski: „Dopiero w przeszły czwartek tu stanąłem o piątej z rana w dobrym chwała Bogu zdrowiu, lubo przy wielkim niewczasie i niewygodzie…”. Drezdeńskie podróże Antoniego Sebastiana Dembowskiego w drugiej i trzeciej dekadzie XVIII stulecia
Program konferencji
Wtorek, 12 listopada
9.00 Otwarcie obrad
9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch
9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku
9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich
10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku
10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański
Dyskusja
Przerwa
11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów
12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego
12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku
12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku
13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku
Dyskusja
Przerwa obiadowa
16.30 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Środa, 13 listopada
9.00-9.20 Barbara Judkowiak: Grand Tour dla pań – turystyka oczami wyobraźni. „Les voyages” i „Les delices” różnych krajów w bibliotekach magnackich i ich czytelniczki w pierwszej połowie XVIII wieku. Rekonesans
9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”
9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży
10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie
10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce
Dyskusja
Przerwa
11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich
11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych
12.00-12.20 Adam Perłakowski: „Dopiero w przeszły czwartek tu stanąłem o piątej z rana w dobrym chwała Bogu zdrowiu, lubo przy wielkim niewczasie i niewygodzie…”. Drezdeńskie podróże Antoniego Sebastiana Dembowskiego w drugiej i trzeciej dekadzie XVIII stulecia
Międzynarodowa konferencja naukowa
„Spotkania edytorskie: problemy edycji źródeł osiemnastowiecznych”
Warszawa, 2 października 2013 r.
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla
9.10 – Powitanie zebranych, IH PAN sala im. Lelewela
9.25 – 9.50
Wojciech Kriegseisen (Warszawa), „Plany – osiągnięcia – potrzeby. Współczesne polskie edytorstwo w zakresie dziejów nowożytnych”.
9.50 – 10.15
Ramunė Šmigelskytė-Stukienė (Wilno), „Wydawanie osiemnastowiecznych źródeł na Litwie: osiągnięcia i problemy edycji”.
10.15 – 10.40
Tomasz Chachulski (Warszawa), „Edytorstwo naukowe tekstów dawnych - perspektywa literaturoznawcza. Główne problemy”
10.40 – 11.05
Jerzy Dygdała (Toruń), „Czy i jak wydawać drukiem gazety pisane z epoki saskiej”.
11.05 – 11.25 Przerwa na kawę (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012))
11.25 – 11.50
Andrei Macuk (Mińsk), „Perspektywa wydawnictwa listów Michała Antoniego i Józefa Stanisława Sapiehów”.
11.50 – 12.15
Anna Michałowska-Mycielska (Warszawa), „Osiemnastowieczne księgi gmin żydowskich – problemy edytorskie”
12.15 – 12.40
Michał Zwierzykowski (Poznań), „Dorobek, perspektywy i problemy warsztatowe edytorstwa akt sejmikowych z XVIII wieku”
12.40 – 13.30 Dyskusja
13.40 – 15.00 Przerwa obiadowa (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012)
15.00 – 15.25, IH PAN sala im. Lelewela lub sala im. Kościuszki
O. Paweł Zając OMI (Obra), „Specyfika źródeł okresu stanisławowskiego w serii «Acta Nuntiaturae Polonae»”
15.25 – 15.50
Zofia Zielińska (Warszawa), „W sprawie aparatu naukowego wydawnictwa korespondencji Stanisława Augusta z Katarzyną II: elementy wątpliwe”
15.50 – 16.10 Przerwa na kawę
16.10 – 16.35
Ewa Zielińska (Warszawa), „Perspektywy odtworzenia korespondencji dyplomatycznej Stanisława Augusta”
16.35 – 17.00
Adam Danilczyk (Warszawa), „Projekt edycji korespondencji politycznej Stanisława Augusta”
17.00 – 17.40 Dyskusja i zamknięcie obrad
ROUSSEAU i DIDEROT : PRZEKŁAD, INTERPRETACJA, POZNANIE
KONFERENCJA NAUKOWA Z OKAZJI 300-LECIA URODZIN
ROUSSEAU I DIDEROTA
Uniwersytet Warszawski, 2-4 grudnia 2013 r.
Szanowni Państwo, Drodzy Koledzy!
Na przełomie dwóch cykli rocznicowych obchodów – skończyły się już te poświęcone trzechsetnym urodzinom Rousseau a jednoczesnie zaczęły się kolejne, mające uczcić urodziny Diderota – proponujemy połączyć nasze wysiłki i pomysłowość, aby w grudniu tego roku zorganizować sesję naukową last minute poświęconą „braciom zwaśnionym” połączonym raz jeszcze na tę okazję. Połączonym nie tylko bliskością dat urodzenia, nie tylko z powodu zawirowań losów, które uczyniły ich najpierw tak serdecznymi przyjaciółmi jak potem serdecznymi wrogami, lecz także celem nawiązania do tradycji naukowej współpracy na arenie międzynarodowej upamiętnionej słynną sesją naukową w Nieborowie, która, w październiku roku 1978, zestawiła dwa przeciwstawne sobie losy, pogodzone dopiero post mortem – Woltera i Rousseau. Zorganizowana była przez zasłużonych francuskich i polskich badaczy XVIII wieku, w tym profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, polonistę Zdzisława Liberę i romanistkę Ewę Rzadkowską, a także dyrektora Muzeum Narodowego – Stanisława Lorenca. Po stronie francuskiej zaznaczyli swoją obecność najwięksi po dziś dzień badacze – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois i Roland Desné. Konferencja w Nieborowie stanowił punkt kulminacyjny w relacjach naukowych polsko-francuskich i francusko-polskich w drugiej połowie XX wieku. Brak nam dziś wydarzeń takiej rangi we współpracy naukowej, wśród obfitości innych, drobnych kontaktów, jakże użytecznych.
W Europie wieku XVIII losy ludzkie i literackie krzyżują się częściej niż poprzednio, zwłaszcza losy Francuzów i Polaków; nawet jeśli niektórym zdarza się – jak Diderotowi – starannie omijać Polskę w podróży misyjnej filozofa. Aczkolwiek przykład Rousseau dowodzi, że – aby się pozytywnie zaangażować w sprawy Rzeczypospolitej Obojga Narodów – nie trzeba było koniecznie stawać na jej ziemi.
Hasło towarzyszące w tle warszawskiemu spotkaniu – „Pogodzić zwaśnionych braci ?” – mogłoby znaleźć rozwinięcie w innych pytaniach: czyż nie chodzi o to, by rozumieć ich przez siebie nawzajem, dzieło jednego przez dzieło drugiego? Intertekstualność organicznie wypływa z ich biografii.
Konferencja naukowa mogłaby zastanowić się nad pojmowaniem dzieła obu filozofów (i ich dziedzictwa) oraz redystrybucji jego owoców, utrudnionej lub ułatwionej – kiedy i dlaczego? – przez krążenie idei tak na poziomie tekstu jak i metatekstu, w kontekście metakulturowym i historycznym. Tym bardziej, gdy słowo ‘tekst’ rozumieć szeroko, jako specyficznie zakodowany przekaz. Plan ogólny streszcza tytuł sesji: „Rousseau i Diderot : przekład, interpretacja, poznanie”.
Należało by także uwzględnić refleksje na temat potomstwa artystycznego, filozoficznego i krytycznego obu autorów – jaki wywarło ono wpływ na swoje (rozmaite) czasy? Co z kolei zakłada otwarcie obrad na wieki późniejsze i na badania specjalistów nie tylko z dziedziny filozofii, literatury i historii, lecz także (przykładowo) teorii widowisk, muzykologii, historii sztuki, prawa, etnografii…
Zgłoszenia (tytuł+abstract 800 znaków) po francusku na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl można przysyłać do dnia 31 lipca 2013 r. Dyskusja toczyć się będzie także po francusku, z możliwością tłumaczenia symultanicznego krótkich wystąpień po polsku. Skład komitetu naukowego: Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.
Tryb organizacji
Do dyspozycji uczestników sesji przeznaczono 20 pokoi, w tym: 15 w hotelu „Hera” przy ul Belwederskiej (obok Łazienek Królewskich, 25 min. autobusem od Uniwersytetu) i 5 pokoi w Hostelu „Helvetia” (tuż obok Uniwersytetu; zalecany gościom z Francji). Rezerwacji dokonano na 3 noce (1-4 grudnia 2013), z których dwie będą opłacone przez wpisowe z wyjątkiem nocy z 1 na 2 grudnia ; osoby pragnące przybyć 1 grudnia (w niedzielę) proszone są o zgłoszenie tego możliwie szybko na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl
Wpisowe wynosi 400 zł od osoby. Konto, na które należy je wpłacać podam w kolejnej poczcie . Obrady rozpoczną się 2 grudnia ok. godz. 13.00 a skończą się 4 grudnia także ok. 13.00. W planach jest uroczysta kolacja na otwarcie sesji 2 grudnia. Dalsze informacje pojawią się w stosownym czasie (pod koniec wakacji). Pięknie zapraszamy!
W imieniu Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
ROUSSEAU ET DIDEROT : TRADUIRE, INTERPRÉTER, CONNAîTRE
Colloque franco-polonais pour les tricentenaires de naissance de Diderot et de Rousseau
Université de Varsovie, 2-4 décembre 2013
Mesdames, Messieurs, Chers Collègues,
à la charnière de deux commémorations majeures – celle en l’honneur du tricentenaire de Rousseau s’est achevée au moment où a commencé celle en l’honneur de Diderot – nous vous proposons de réunir nos forces et nos idées pour organiser en décembre 2013 un colloque last minute sur les « frères ennemis » réunis encore une fois pour cette occasion : non seulement pour la proximité de leurs dates de naissance respectives, non plus seulement à cause des aléas de leurs destins qui ont valu à leur relation d’être successivement d’amitié la plus étroite, puis de détestation, mais aussi pour renouer avec une tradition de collaboration scientifique internationale qu’illustre un colloque dix-huitiémiste mémorable, celui qui, en octobre 1978, avait été consacré, à Nieborow, à confronter deux autres destins adverses réconciliés seulement post mortem, ceux de Voltaire et de Rousseau. Il a été organisé par les plus éminents dix-huitiémistes français et polonais de l’époque, dont les professeurs à l’Université de Varsovie, le poloniste Zdzislaw Libera et la romaniste Ewa Rzadkowska, ainsi que le directeur du Musée national Stanislaw Lorenc. Avec la présence, du côté français, des plus grands noms de la recherche de l’époque (et d’aujourd’hui) – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois et Roland Desné – le rendez-vous de Nieborow fut le point culminant des relations scientifiques polono-françaises/franco-polonaises dans la seconde moitié du XXe siècle. De tels événements, à un tel niveau de collaboration scientifique, nous manquent aujourd’hui, dans la profusion de menus contacts, combien utiles.
Dans l’Europe du XVIIIe siècle, les destinées des hommes et des lettres se croisent aussi plus souvent qu’auparavant, notamment celles des Français et des Polonais ; même s’il arrive à certains, Diderot y compris, de contourner la Pologne dans son périple de philosophe en mission. Encore que l ‘exemple de Rousseau prouve qu’il n’est pas nécessaire d’y avoir mis effectivement les pieds pour s’impliquer positivement dans les affaires de la République des Deux Nations.
Le mot d’ordre – Réconcilier les « frères ennemis » ? – pourrait se prolonger par d’autres interrogations : ne s’agirait-il pas de les comprendre l'un avec l'autre, l'un à travers l'autre ? L’intertextualité ressort organiquement de leurs biographies.
Le colloque pourrait revenir sur l’intelligence des deux œuvres (et de leur héritage) et sur leur communication, démarches entravées ou facilitées – quand et pourquoi ? – par la circulation d’idées au niveau du texte comme au niveau métatextuel, métaculturel et historique : d’autant plus si l’on admet le sens large du mot texte, renvoyant au message culturel spécifiquement encodé. Avec, pour tracé général : « Rousseau et Diderot : traduire, interpréter, connaître ».
Seraient aussi envisagées des réflexions sur l’impact de la postérité artistique, philosophique et critique des deux auteurs, ce qui impliquerait l’ouverture aux siècles ultérieurs et aux spécialistes de domaines divers (arts de spectacle, musicologie, histoire de l’art, droit, ethnographie, entre autres), accompagnant des littéraires, philosophes et historiens.
Vos propositions de titre (avec un résumé de 800 signes) sont attendus avant le 31 juillet 2013 (i.m.zatorska@uw.edu.pl). Les débats se dérouleront en français, avec la possibilité de traduire certaines interventions ponctuelles en polonais. Comité Scientifique : Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.
Fiche d’organisation
20 chambres seront mises à la disposition des colloquants, à savoir : 15 chambres à l’hôtel „HERA” (rue Belwederska, près du parc de Lazienki, à 25 min. de l’Université de Varsovie en bus) et 5 chambres à l’Hostel „HELVETIA” (tout près de l’Université : de préférence pour les collègues français). La réservation est faite du 1er au 4 décembre, soit 3 nuits, dont 2 seront couvertes par le fonds d’organisation, à l’exception de celle du 1er au 2 décembre ; ceux qui souhaitent venir dès le 1er décembre (dimanche) sont priés de le signaler par avance le plus vite possible à mon adresse : i.m.zatorska@uw.edu.pl
Les débats commenceront le 2 décembre vers 13h et finiront le 4 décembre vers 13h également. Un cocktail dînatoire d’ouverture sera prévu le 2 décembre. D’autres détails suivront en fin d’été. Soyez Bienvenus !
au nom de l’Institut d’Études Romanes de l’Université de Varsovie et de la Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle
Pracownicy UW dysponujący BST proszeni są o dane umożliwiające przelew wewnętrzny na subkonto Wydziału Neofilologii UW.
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym postanowił rozszerzyć funkcjonalność strony naszego Towarzystwa i umożliwić większe zaangażowanie Członków w jej aktualizację i wykorzystanie jako środka komunikacji, wymiany ważnych informacji naukowych, ogłoszeń o organizowanych wykładach, konferencjach, sesjach, opublikowanych książkach. W tym celu utworzone zostało FORUM Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Możliwości wykorzystania FORUM jest oczywiście bardzo wiele. Mamy nadzieję, że niebawem stanie się ono ważnym środkiem koordynacji studiów nad osiemnastym stuleciem, integrującym środowisko jego badaczy.
Moderatorami FORUM będą z ramienia PTBnWO: Anna Grześkowiak-Krwawicz oraz Michał Zwierzykowski. Administratorem jest Pan Grzegorz Szafrański, dzięki którego uprzejmości i pomocy mamy możliwość zainicjowania tej nowej formy aktywności Towarzystwa.
Przed przystąpieniem do rejestracji prosimy o zapoznanie się z instrukcją w zakładce forum.
Zachęcając do rejestracji i aktywności na FORUM łączymy wyrazy szacunku i pozdrowienia
Zarząd PTBnWO
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Dyskusja i zamknięcie konferencji
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono 22 października 2012 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).
Pierwszy termin zebrania godzina 16.00, drugi termin 16.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.
II. Przyjęcie porządku obrad.
III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 16.
IV. Sprawozdania:
1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komisji Wydawniczej PTBnWO.
4. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.
5. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
6. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.
VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2012-2016.
1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.
2. Wybór Prezesa PTBnWO.
3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).
4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).
VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.
VIII. Nadanie Członkostwa Honorowego PTBnWO.
IX. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”, w dniach 22- 23 października br.
W imieniu Zarządu PTBnWO
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Międzynarodowa konferencja naukowa
pod honorowym patronatem władz Polskiej Akademii Umiejętności
"Władysław Konopczyński jako badacz dziejów XVIII wieku" Warszawa 17-18 IX 2012 - IH UW - IH PAN
17 września 2012 r. Instytut Historii PAN, (sala im. Lelewela lub Kościuszkowska)
9.30-10.30
Andrzej Wierzbicki (Warszawa), Władysław Konopczyński wobec procesów reorientacyjnych w polskiej historiografii pierwszych dziesięcioleci XX w.
Kiriłł Koczegarow (Moskwa), Stosunki międzynarodowe w Europie Wschodniej w ostatnich latach XVII w. – pierwszej ćwierci XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego
10.30-12.00
Jacek Burdowicz-Nowicki (Warszawa), Szwecja a Polska w dobie wielkiej wojny północnej w ujęciu Władysława Konopczyńskiego – inspiracje, refleksje, recepcja
Andriej Macuk (Mińsk), Wielkie Księstwo Litewskie w dziele Władysława Konopczyńskiego Polska w dobie wojny siedmioletniej
11.30-12.30
Boris Nosow (Moskwa), Metodologiczne problemy w Konopczyńskiego Dziejach Polski Nowożytnej, Konfederacji Barskiej i artykułach ze schyłku życia
Maciej Janowski (Warszawa), Problemy edycji „Historyki” Władysława Konopczyńskiego
12.30-13.30 – dyskusja
13.30-15.00 - obiad
15.00-16.00
Jerzy Dygdała (Toruń), Władysław Konopczyński jako edytor
Monika Wyszomirska (Toruń), Atrybucje autorskie Władysława Konopczyńskiego
16.00-17.30
Maria Czeppe (Kraków), Portret Augusta III w dziełach Władysława Konopczyńskiego
Hans Jürgen Bömelburg (Giessen), Władysław Konopczyński a unia polsko-saska
Michael G. Müller (Halle-Wittenberga), Władysław Konopczyński i problem liberum veto
17.30-18.30 - dyskusja
18 września 2012 r. - Instytut Historyczny UW
9.30-10.30
Tomasz Szwaciński (Warszawa), Sprawa porwania przez Rosjan szpiega pruskiego Lamberta (1757) w twórczości Władysława Konopczyńskiego
o. Paweł Zając OMI (Poznań), Czego nuncjusz nie wiedział o polskim parlamentaryzmie? Konfrontacja depesz Giovanni Andrea Archettiego z badaniami ustroju Polski Władysława Konopczyńskiego
10.30-11.30
Wojciech Kriegseisen (Warszawa), Dysydenci w badaniach Władysława Konopczyńskiego
Tomasz Ciesielski (Opole), Problematyka wojskowości polsko-litewskiej w XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego
11.30-13.00
Özlem Akay-Dinç (Ankara), Władysław Konopczyński jako badacz stosunków polsko-tureckich i turecko-rosyjskich na tle historiografii tureckiej (na podstawie dzieł: Polska a Turcja i Konfederacja Barska)
Jacek Kordel (Warszawa), Austria lat 1740-1763 w pracach Władysława Konopczyńskiego
13.00-14.00 – dyskusja
14.00-15.00 – obiad
15.00-16.00
Dorota Dukwicz (Warszawa), Warsztat badacza wieku XVIII w „Historyce” Władysława Konopczyńskiego
Łukasz Galas (Warszawa), Literatura polityczna Konfederacji Barskiej w badaniach Władysława Konopczyńskiego
16.00-17.30
Zofia Zielińska (Warszawa), Portret Stanisława Augusta w Konfederacji barskiej Władysława Konopczyńskiego
Piotr Biliński (Kraków), Odbicie badań nad wiekiem XVIII w „Dziennikach” Władysława Konopczyńskiego
17.30-18.30
Dyskusja i zamknięcie konferencji
Konferencja
„Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”
Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN i Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym organizują interdyscyplinarną konferencję naukową na temat „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”. Pole problemowe konferencji obejmuje zagadnienia, które dotychczas nie były przedmiotem systematycznych badań nad epoką oświecenia:
zakresy, sposoby rozróżniania i rozumienia sfer i zjawisk wymienionych w tytule konferencji.
rola tych zjawisk w przestrzeni publicznej, w życiu zbiorowym i indywidualnym.
kulturowe tradycje, wzorce, normy (zakazy, nakazy) przedstawiania spraw publicznych, prywatnych i sfery intymnej oraz mówienia o nich.
sposoby przedstawiania w różnych typach wypowiedzi i w różnych sztukach tego, co publiczne, prywatne, intymne.
publiczne, prywatne, intymne jako przedmiot refleksji w estetyce epoki.
relacje między prywatnością i intymnością a problemami podmiotowości, subiektywności, indywidualizmu, jednostkowego doświadczenia.
publiczne, prywatne i intymne a pojmowanie człowieka (rozumienie natury ludzkiej).
problem zmiany lub ciągłości w traktowaniu i przedstawianiu tych sfer w odniesieniu do tradycji staropolskiej.
kwestia trwałości lub zmienności podejścia do wymienionych zjawisk w epoce oświecenia.
Konferencja odbędzie się w Warszawie, w dniach 22-23 października 2012 roku. Wpisowe wyniesie 150 złotych. Zgłoszenia tematów wystąpień (wraz z krótkim – kilkunastowersowym – streszczeniem) prosimy nadsyłać do dnia 30 marca pod adresem: oswiecenie.ibl@wp.pl lub: Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, pokój 125.
Zapraszamy do udziału badaczy wszystkich specjalności: historyków, historyków literatury, kultury, sztuki, obyczaju…
Anna Grześkowiak-Krwawicz
Kierownik Pracowni Literatury Oświecenia IBL PAN
Teresa Kostkiewiczowa
Prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Warszawa, 14 stycznia 2012 roku
Szanowni Państwo,
Zbliża się termin rozpoczęcia prac nad kolejnym, 16 Biuletynem naszego Towarzystwa, dlatego też pozwalam sobie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do połowy marca 2012 roku, na mój adres: Dr hab. Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną:mzwi@amu.edu.pl
Dane, na których mi zależy to:
1. Publikacje za rok 2011 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które
już ukazały się drukiem i w całości lub przeważającej części dotyczą wieku XVIII i początków wieku XIX). Będę wdzięczny za dokładne opisy bibliograficzne: w przypadku wydawnictw samoistnych za podanie także nazwy wydawcy i liczby stron; w przypadku artykułów – dokładnej nazwy czasopisma i zakresu stron.
2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.
3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie, dotyczące XVIII wieku (temat, imię i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.
4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2011 oraz informacje o planowanych na rok 2012 i początek 2013 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.
Łączę wyrazy szacunku oraz najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności w Nowym 2012 Roku,
Dr hab. Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków. Tym razem odbędzie się ono podczas obrad II Kongresu Badaczy Wieku XVIII w Krakowie, w dniu 20 października 2011 r., na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy ul. Grodzkiej 64 (sala A-6). Pierwszy termin zebrania godzina 16.30, drugi termin 16.45.
Proponowany porządek obrad:
1. Sprawozdanie z działalności Zarządu.
2. Sprawozdanie finansowe.
3. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).
4. Informacja Komisji Wydawniczej.
5. Wolne wnioski.
Łączę wyrazy szacunku,
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny Towarzystwa
Zakład Literatury Angielskiej i Lingwistyki Literackiej
w Instytucie Filologii Angielskiej UAM
zaprasza na wykłady
Profesora Jamesa Ravena,
historyka kultury z University of Essex
i autora książki
The Business of Books:
Booksellers and the English Book Trade 1450-1850 (2007)
“The Sites of the Book Trade in Eighteenth-Century London”
10.05.2011 (wtorek) 18.30 sala 101A (Collegium Novum)
“What is the History of the Book?”
13.maja.2011 (piątek) 8.00 sala C1 (Collegium Novum)
który odbędzie się 12.05.2011 (czwartek)
o godzinie 16.45 w sali 601A (Collegium Novum)
Śp. Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska (13 lutego 1929 – 23 stycznia 2011) Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym z ogromnym żalem informuje, że w dniu 23 stycznia 2011 roku zmarła Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska, Członek Założyciel naszego Towarzystwa, wybitny historyk wieku osiemnastego. |
Śp. Prof. dr hab. Janusz Maciejewski (2 czerwca 1930 – 9 lutego 2011) Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym z ogromnym żalem informuje, że w dniu 9 lutego 2011 roku zmarł Prof. dr hab. Janusz Maciejewski, Członek Założyciel naszego Towarzystwa, wybitny historyk wieku osiemnastego. |
Śp.
Prof. dr hab. Piotr Żbikowski
(1 sierpnia 1935 – 20 stycznia 2011)
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
z ogromnym żalem informuje, że w dniu 20 stycznia 2011 roku zmarł
Prof. dr hab. Piotr Żbikowski, Członek Założyciel naszego Towarzystwa,
wybitny historyk literatury, badacz polskiego oświecenia oraz wczesnego romantyzmu, przez ponad 40 lat związany z rzeszowskim środowiskiem
naukowym i akademickim.
Warszawa, 20 września 2010 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków.
Tym razem odbędzie się ono 20 października 2010 r., w sali 125 Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28). Pierwszy termin zebrania godzina 10.15, drugi termin 10.30.
Proponowany porządek obrad:
1. Wykład:
prof. François Rosset
„Krytyczni spadkobiercy oświecenia: Germaine de Staël, Benjamin Constant i grupa Coppet”.
2. Dyskusja nad wykładem.
3. Sprawozdanie z działalności Zarządu.
4. Sprawozdanie finansowe.
5. Głosowanie nad wnioskami Zarządu o wykluczenie Członków mających wieloletnie zaległości w opłacaniu składek.
6. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).
7. Informacja Komisji Wydawniczej.
8. Informacja o przygotowaniach do Kongresu w Krakowie w 2011 r.
9. Wolne wnioski.
Łączę wyrazy szacunku,
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny Towarzystwa
PS. Na Walnym Zebraniu będzie możliwość opłacenia składek członkowskich. Składka wynosi 50 zł (40 zł dla emerytowanych Członków Towarzystwa).
Można ją również wpłacić na konto Towarzystwa: 12 1020 1013 0000 0602 0116 4359 (PKO BP S.A. X Oddział w Warszawie). Zarząd apeluje o uregulowanie zaległości.
Warszawa, 10 czerwca 2010 roku
Szanowni Państwo, Koleżanki, Koledzy,
cztery lata temu, w październiku 2006 roku odbył się we Wrocławiu I Kongres Badaczy Wieku XVIII, pod hasłem Wiek XVIII: polityka-kultura-edukacja.
Było to pierwsze tak liczne spotkanie naszego środowiska. Stało się ono okazją do podsumowania dokonań poprzednich dziesięcioleci, dało też możliwość
przedstawienia dorobku różnych dyscyplin, a przede wszystkim było okazją do wymiany poglądów i ożywionych dyskusji. Czas, który upłynął od wrocławskiego
Kongresu, był okresem intensywnych badań, wielu inicjatyw i przedsięwzięć naukowych zarówno indywidualnych, jak zbiorowych. W związku z tym coraz wyraźniej
widać potrzebę kolejnego spotkania, które umożliwiłoby przedstawienie wyników prac, a także nakreślenie dalszych perspektyw badań oraz przemyślenie możliwości
i sposobów integracji przedsięwzięć podejmowanych przez przedstawicieli różnych dyscyplin. Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział
Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczęły przygotowania II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w dniach 19 – 22 październiku 2011
roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie:
Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg.
Część naukowa obejmie obrady plenarne, obrady w sekcjach tematycznych oraz na zakończenie dyskusję panelową. W części organizacyjnej zaplanowane jest uroczyste
Walne Zebranie członków Towarzystwa.
Proponowane tematy sekcji:
- Absolutyzm i państwa wolne. Różne drogi modernizacji instytucji i społeczeństw.
- Jednostka – społeczeństwo – władza. Suwerenność – podmiotowość – podległość w strukturach społecznych i państwowych.
- Sarmacja Europejczyków – Europa Sarmatów.
- Oświecenie a wiek osiemnasty: zgodność, rozbieżność zależności. Powrót do nierozstrzygalnych pytań.
- Współpraca interkulturowa, instytucje, ludzie, teksty.
- Reprezentacja świata w kulturze XVIII wieku. Literatura – sztuka – teatr.
- Książka jako środek komunikacji kulturowej.
- Moda – smak – wyobraźnia. Materialność i wrażliwość doby oświecenia.
Informując o tej inicjatywie, zapraszamy wszystkich badaczy epoki do zainteresowania się nią i udziału w przygotowanym spotkaniu naukowym,
stwarzającym możliwość wymiany myśli i doświadczeń. Prosimy o zgłaszanie uwag i ewentualnych uzupełnień propozycji dotyczących tematycznego
zakresu obrad sekcyjnych w terminie do 15 września 2010 roku (na adres Towarzystwa z dopiskiem „Kongres” lub pod adresem
elektronicznym: wiekosiemnasty.kongres@wp.pl ). W następnym piśmie okólnym, które rozesłane będzie do końca września 2010 roku, zamieścimy
informacje dotyczące sposobu zgłaszania propozycji tematów referatów oraz dalszych kwestii organizacyjnych. Prosimy wszystkich Członków Towarzystwa
o przekazywanie informacji o planowanym Kongresie osobom zainteresowanym historią i kulturą osiemnastego wieku oraz ich badaniem. Zależy nam również
na nawiązaniu kontaktów ze studentami różnych kierunków i dyscyplin. Pisma okólne i inne wiadomości dotyczące II Kongresu, a także działalności Polskiego
Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym są umieszczane na stronie internetowej Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl).
Komitet Organizacyjny II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku:
Marek Dębowski, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Michał Zwierzykowski.
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
Warszawa, 6 lutego 2010 roku
Szanowni Państwo,
W związku z planowanym ukończeniem prac nad kolejnym, 14 Biuletynem naszego Towarzystwa, pozwalam sobie ponownie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do 28 lutego 2010 roku, na mój adres: Dr Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną: mzwi@amu.edu.pl
Dane, na których mi zależy to:
1. Publikacje za rok 2009 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które
już ukazały się drukiem i w całości lub przeważającej części dotyczą wieku XVIII i początków wieku XIX). Będę wdzięczny za dokładne opisy bibliograficzne: w przypadku wydawnictw samoistnych za podanie także nazwy wydawcy i liczby stron; w przypadku artykułów – dokładnej nazwy czasopisma i zakresu stron.
2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.
3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie dotyczące XVIII wieku (temat i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.
4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2009 oraz informacje o planowanych na rok 2010 i początek 2011 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.
Łączę wyrazy szacunku,
Dr Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
31 -08-2009
II Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku – Kraków, 2011 rok
Odezwa
Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagielońskiego rozpoczęły przygotowania drugiego Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w październiku 2011 roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie: Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg. Przewidujemy trzy główne bloki tematyczne: historia, kultura, literatura podzielone na sekcje. W związku z tym zwracamy się do Państwa z prośbą o nadsyłanie do listopada 2009 propozycji zakresów tematycznych poszczególnych sekcji pod adresem: Polskie Towarzystwo nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, pok. 125, 00-330 Warszawa lub pocztą elektroniczną:wiekosiemnasty.kongres@wp.pl.
Łącząc wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia
Komitet Organizacyjny
II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku
Marek Dębowski
Anna Grześkowiak – Krwawicz
Michał Zwierzykowski
19-03-2008
Program do pobrania w formacie .pdf
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a
Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a
W a r s z a w a , 1 – 2 k w i e t n i a 2 0 0 8 r .
P a ł a c S t a s z i c a , u l . N o w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m. A. M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
W t o r e k , 1 k w i e t n i a
G o d z. 1 0. 0 0
O t w a r c i e o b r a d
T e r e s a K o s t k i e w i c z o w a (W a r s z a w a)
A n t o n i C z y ż (W a r s z a w a - S i e d l c e): Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
J o l a n t a K u s i a k (P o z n a ń): Zagadka autorstwa satyry „Małpa – człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
I r e n a R o l s k a (L u b l i n): Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
K r z y s z t o f G o m b i n (L u b l i n): Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich
D y s k u s j a
P r z e r w a
M a g d al e n a B o b e r (W a r s z a w a): Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
P a w e ł P l u t a (W r o c ł a w): Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
M a r t a S z y m o r (Ł ó d ź): Realizacje paremiograficznych zainteresowań Franciszka Zabłockiego w jego utworach lirycznych
D y s k u s j a
P r z e r w a
G o d z. 1 5. 3 0
P a t r y k C z e p a n i s (W r o c ł a w): Problematyka wariantów tekstowych łacińskich wierszy F. D. Kniaźnina
J a c e k W ó j c i c k i (W a r s z a w a): Wierszowana autobiografia Ignacego Bykowskiego – między konfesją a okólnikiem
E w a Z i e l a s k o w s k a (P o z n a ń): „Wieszczym natchnięty był i wskroś przejęty duchem” – Ignacy Krasicki o poetach i pisaniu
A g n i e s z k a Ś n i e g u c k a (Ł ó d ź): Kilka uwag o wątku romansowym w „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach”
D y s k u s j a
Ś r o d a , 2 k w i e t n i a
G o d z. 9. 0 0
K r z y s z t o f D m i t r u k (R z e s z ó w): „Podróże literackie” Józefa Wybickiego
K a r o l i n a N a w r o c k a (P o z n a ń): „Szlachcic mieszczanin” Józefa Wybickiego: „taka sobie komedia”, głos polityka, ukłon w stronę Wielkopolan
M i c h a ł J a n e c z e k (L e s z n o): Molier a Zawistowski – recepcja „Skąpca” na ziemi wschowskiej
Ks. J a n N i e c i e c k i (L u b l i n): Motywy z „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tassa w programie ideowym polskiej rezydencji XVIII wieku
D y s k u s j a
P r z e r w a
A g n i e s z k a M a c i o c h a (L u b l i n): Motyw pszczoły w polskich czasopismach XVIII wieku B a r t o s z M a r c i ń c z a k (W r o c ł a w): Walka z wiarą w czary i czarownice na łamach „Monitora”D o r o t a S i d o r o w i c z (W r o c ł a w): Kto czytał czasopisma Piotra Świtkowskiego? – świadectwa odbioru A u r e l i a H a s (G d a ń s k): Wokół druku ulotnego „Epitaphium” z czasu rewolucji francuskiej
D y s k u s j a
P r z e r w a
M a ł g o r z a t a C h a c h a j (L u b l i n): „Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego” Aleksandra Chodkiewicza – nieznany pamiętnik z lat 1777-1819
M o n i k a U r b a ń s k a (Ł ó d ź): Proza Anny Mostowskiej – tematyka, znaczenie, problemy edycji
L u i z a B o l d a, Z u z a n n a O l a k, A g a t a S a r n e c k a, D o r o t a S t y k o w s k a, A n n a S z a j d a (G d a ń s k): Pod czujnym okiem drapieżników i skalnych wisielców, czyli o poszukiwaniach doliny Los Hermanos („Rękopis znaleziony w Saragossie”)
D y s k u s j a
Z a m k n i ę c i e o b r a d
Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a (Warszawa, 1-2 kwietnia 2008 r.)
Streszczenia / tezy referatów
W t o r e k, 1 k w i e t n i a
A n t o n i C z y ż: Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
Autorka jednego tomu wierszy ogłoszonego drukiem, oraz drugiego zbioru rękopiśmiennego - miała sporą znajomość literatury. Biegła znajomość języka pozwalała jej śledzić współczesną twórczość francuską. Równolegle dobrze zadomowiona była w polskiej tradycji literackiej. Analiza poetyki immanentnej, także fragmentów metapoetyckich w jej tekstach pozwala zrekonstruować stosunek Antoniny Niemiryczowej do tworzywa, rozpoznać jej myślenie. Niemiryczowa ujawnia związek swego warsztatu poetyckiego, lecz i myślenia, wrażliwości estetycznej najpierw z epoką baroku w zakresie pojmowania poezji oraz stosunku do tworzywa. Znamienne jest ponawianie modelu liryki metafizycznej oraz poezji kunsztownej. Przetwarza też tradycję emblematyki barokowej. Równolegle podejmuje estetykę wczesnego rokoka. Znaczenie szczególne ma świadomość genologiczna autorki Wierszy polskich. Poetka z jednej strony wpisuje się w drugi system gatunków polskiego baroku: ten spoza tradycji Arystotelesowskiej (podobna w tej mierze do Józefa Baki), a często z kręgu literatury stosowanej. Równocześnie ponawia tradycję klasycyzmu.
J o l a n t a K u s i a k: Zagadka autorstwa satyry „Małpa - człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
W wystąpieniu zreferowany zostanie najnowszy stan badań zagadnienia. Pojawią się w porządku historycznym dotychczasowe propozycje atrybucji, obejmujące ustalenia m.in.: Kazimierza Bartoszewicza, Tadeusza Sinki, Aleksandra Brücknera, Wiktora Wąsika, Mieczysława Piszczkowskiego, Romana Pollaka, Pauliny Buchwald-Pelcowej czy Tadeusza Witczaka. Obrany porządek przedstawienia prób wskazania autora satyry zakłada krótkie omówienie tychże propozycji, odnoszących się kolejno do takich autorów jak: Antoni Łodzia Poniński, Herkulan Matuszewicz i Wojciech S. Chrościeński. W drugiej części znajdzie się analiza tekstu (ściślej: najważniejszych wybranych fragmentów), która pozwoli ustalić terminus a quo oraz terminus ad quem powstania satyry i poprzez metodę krytyki wewnętrznej wskazać na momenty narracyjne, z których wnioskować można sporo o autorze. Próbą domknięcia powyższych uwag będzie syntetyczny i jak się wydaje klarowny portret pisarza, pozwalający na ostrożne hipotezy dotyczące personaliów Anonima.
I r e n a R o l s k a: Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
Marianna z książąt Lubomirskich Sanguszkowa, pierwsza żona księcia Pawła Sanguszki jest postacią prawie nieznaną w naszej historii. Spokrewniona z wielkimi rodami m.in. Ostrogskich-Zasławskich, Wiśniowieckich i Sobieskich, wniosła mężowi w wianie ogromne dobra Lubomirskich i wielką fortunę, która pozwoliła Sanguszce, a później i jego drugiej żonie Barbarze z Duninów, na znakomite fundacje artystyczne. Co prawda zachowały się materiały źródłowe poświęcone kosztom wspaniałego pogrzebu Marianny Sanguszkowej, lecz przy wyrazistej postaci Pawła Sanguszki jako fundatora i inicjatora licznych przedsięwzięć, zwłaszcza w zakresie architektury, jej osoba zaciera się w historii sztuki. Pewne świadectwo o Lubomirskich, w tym o Mariannie, jako o fundatorach oraz o ich pochodzeniu i zasługach przedstawił w kazaniu pogrzebowym karmelita bosy ojciec Hironiusz od Najświętszego Sakramentu.
K r z y s z t o f G o m b i n: Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich
Zjawisko sarmatyzacji kazań trybunalskich przybiera na sile w wieku XVIII. Można je rozpatrywać mając na uwadze znajdujące się w sali sądowej elementy wystroju o wymowie symboliczno–prawnej: krzyż trybunalski oraz portret św. Tomasza Apostoła. Szczególnie często występuje w kazaniach porównanie sądów Chrystusowych do wyroków polskiego Trybunału. Wyjątkowe znaczenie krzyż zyskiwał wtedy, gdy marszałek lub prezydent mieli go w herbie. Tak było na przykład w 1723 roku, gdy marszałkiem Trybunału był Pilawita – Michał Potocki. Najciekawsze bodaj połączenie wydarzeń nowotestamentowych ze staropolską rzeczywistością zaprezentował jezuita Wojciech Zabielski, odnosząc postacie uczestniczące w Drodze Krzyżowej do współczesnych sobie realiów. Św. Tomasz natomiast to w kazaniach świadek zmartwychwstania Chrystusa, który o cudzie Zbawiciela musiał przekonać się za pomocą własnych zmysłów. Miał on symbolizować wnikliwość i sumienność w dochodzeniu do prawdy i wydawaniu wyroków, a także był wzorem dla sędziów, którzy winni być gotowi umrzeć za prawdę i sprawiedliwość.
M a g d a l e n a B o b e r: Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
Referat prezentuje nieznane dotąd rękopisy Adama Naruszewicza. Znajdują się wśród nich notatki z pracy w Bibliotece Załuskich oraz fragmenty Diariusza podróży Najjaśniejszego Stansiława Augusta króla polskiego na Ukrainę i bytność w Krakowie, aż do powrotu do Warszawy dnia 22 lipca roku 1787. To ostatnie odkrycie, któremu w głównej mierze poświęcony będzie referat, nie tylko nie rozwiązuje dość skomplikowanej sytuacji tekstologicznej obu diariuszów Naruszewicza, ale rodzi szereg wątpliwości, tym razem związanych z autorstwem...
P a w e ł P l u t a: Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
Kościoły śmierci Mateusza Czarnka i Adama Naruszewicza są utworami, które nie doczekały się osobnego omówienia. Za taki stan rzeczy odpowiadać może wiele czynników, m.in. przeświadczenie o efemeryczności wierszy, czyli ich jednostkowym charakterze, który nie potrafił w żaden sposób oddziaływać na wyobraźnię poetycką autorów XVIII w. Jednakże głębsza eksploracja bogatej spuścizny literackiej pozostawionej przez pisarzy wieku świateł daje nieco inny obraz recepcji Kościołów śmierci w twórczości artystycznej powstałej w tym czasie. Można wskazać na co najmniej 3 utwory, w których odnajdziemy echa lektury wierszy Czarnka i Naruszewicza i temu zagadnieniu chciałbym poświęcić swoje wystąpienie. Przedmiotem analizy staną się Hymn do Słońca Adama Naruszewicza, Smutek Franciszka Karpińskiego i Groby umarłych oraz nagrobek mojej matki Ignacego Bykowskiego.
M a r t a S z y m o r: Realizacje paremiograficznych zainteresowań Franciszka Zabłockiego w jego utworach lirycznych
Na obecność obfitego materiału paremiologicznego w utworach dramatycznych Franciszka Zabłockiego zwracał uwagę już Wacław Borowy: „w komediach wierszowanych możemy soczyste, arcypolskie wyrażenia idiomatyczne i przysłowiowe zbierać prawie dosłownie na każdej stronicy”. Ostatnio wiedzę na ten temat wzbogaciła szerszą analizą Justyna Łukaszewicz w rozprawie Dramaty Franciszka Zabłockiego jako przekłady i adaptacje. W toku proponowanego przeze mnie referatu przedstawione zostaną przykłady pierwszych warsztatowych szlifów Zabłockiego w zakresie przeplatania literackiej materii przysłowiami i wyrażeniami przysłowiowymi. Już we wczesnych wystąpieniach poety na łamach „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych” „czy to w duchu filozoficznej zadumy, czy w tonie żartobliwym, czy też na nutę pasterskiej piosenki” odnajdujemy przeszło pół setki przykładów tej praktyki. Na omówienie czekają zatem liczne parafrazy, aluzyjne przywołania, czasem literalne przytoczenia, ale i takie zwroty, narodziny których zawdzięczamy nikomu innemu, jak samemu Franciszkowi z Wołynia i jego poetyckiej wyobraźni.
P a t r y k C z e p a n i s: Problematyka wariantów tekstowych łacińskich wierszy F. D. Kniaźnina
W referacie poddana analizie zostanie łacińska twórczość Franciszka Dionizego Kniaźnina w perspektywie przemian, jakie zachodziły między dwoma redakcjami jego utworów (Carmina 1781 oraz Carmina Fr. Dion. Kniaźnin Selecta zamieszczone w ostatecznej rękopiśmiennej redakcji 1794–1796). Istotne okaże się rozważenie relacji między twórczością polską (gdzie waga wariantów tekstowych została już rozpoznana) i łacińską. Głównym przedmiotem zainteresowania będzie interferencja między sentymentalizmem i konwencjami poezji nowołacińskiej w utworach poety: mechanizm, dynamika zmian, ich powiązanie z wariantami tekstów.
J a c e k W ó j c i c k i: Wierszowana autobiografia Ignacego Bykowskiego – między konfesją a okólnikiem
Ignacy Jaksa Bykowski (1750 – po 1818), płodny „autor mniejszy” należący do nurtu sentymentalnego polskiej literatury, pamiętany i wymieniany jest zwykle jako przyjaciel Franciszka Dionizego Kniaźnina, o którym przekazał potomności szereg wynurzeń, dających intrygujący obraz młodziutkiego „mnicha mimo woli”, poddanego własnych namiętności i zagubionego w świecie. Bykowski włączył dedykowany mu autobiograficzny wiersz Kniaźnina w obręb swojego pamiętnika (znanego szeroko od półwiecza dzięki przedrukowi Tadeusza Mikulskiego), gdzie zamieścił też podobny w tonie utwór własny, adresowany do Tadeusza Mostowskiego. Jest to jednak trzecia już jego redakcja, z roku 1806 – dwie pozostałe, adresowane do innych odbiorców, pochodzą z drukowanych zbiorków utworów Bykowskiego z 1787 i 1799 roku. Celem wystąpienia jest dokładne porównanie wszystkich trzech wariantów wierszowanej autobiografii Bykowskiego, wskazanie i skomentowanie podobieństw i różnic między nimi, próba ustalenia kierunku i charakteru zmian tekstowych, a także zestawienie z wierszem Kniaźnina jako domniemanym pierwowzorem i źródłem inspiracji. W obliczu tekstu intencjonalnie konfesyjnego, poddanego jednak tak daleko idącym przeróbkom literackim, nieuniknione wydaje się też zastanowienie nad kategorią „szczerości” poezji sentymentalnej.
E w a Z i e l a s k o w s k a: „Wieszczym natchnięty był i wskroś przejęty duchem” – Ignacy Krasicki o poetach i pisaniu
Referat dotyczył będzie poglądów Ignacego Krasickiego na poetów i pisanie. Na potrzeby tego krótkiego rekonesansu analizie poddano nie tylko dzieło O rymotwórstwie i rymotwórcach, ale także wcześniejsze teksty Księcia Biskupa.
A g n i e s z k a Ś n i e g u c k a: Kilka uwag o wątku romansowym w „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach”
Celem referatu będzie odpowiedź na pytanie, jakie znaczenie dla fabuły Doświadczyńskiego ma zamieszczenie w powieści epizodów z Julianną. Przyjrzę się kwestii literackiego rodowodu ukochanej Mikołaja oraz roli, jaką odgrywa ona w utworze.
Ś r o d a, 2 k w i e t n i a
K r z y s z t o f D m i t r u k: „Podróże literackie” Józefa Wybickiego
Rzecz przynosi analizy kilku najważniejszych wątków i tematów zawartych w książce J. Wybickiego pt. Rozmowy i podróże ojca z dwoma synami (1804). Poszczególne problemy objaśniane są także za pomocą informacji pochodzących z Życia mojego i zbioru korespondencji pisarza. Referent najwięcej uwagi poświęca idei „podróży literackiej” i jej roli w kreowaniu doświadczeń egzystencjalnych i społecznych młodego człowieka. Książka Wybickiego nawiązuje do bogatej tradycji pisarstwa pedagogicznego (od Plutarcha z Cheronei O wychowaniu dzieciaż do Emila Rousseau), zawiera jednak wiele innowacji spowodowanych czynnikami sytuacyjnymi i własną, autorską wizją stylu nauczania i metodologią uprawiania samej nauki. Dzieło to jest właściwie konspektem wielkiego przedsięwzięcia pisarskiego i edytorskiego. Ostatecznie nie zrealizowane w całości, pozostaje zapisem asjoafektywnych postaw autora, ujawnia skale jego erudycji, preferencje i wzory. Zachowuje także ślady depresyjnych nastrojów spowodowanych utratą naszej państwowości i przynosi dowody prób ich przezwyciężania.
K a r o l i n a N a w r o c k a: „Szlachcic mieszczanin” Józefa Wybickiego: „taka sobie komedia”, głos polityka, ukłon w stronę Wielkopolan
Komedia Jarmark albo Szlachcic mieszczanin jest ostatnią próbą komediopisarską w życiu Wybickiego. Tekst nie cieszył się zainteresowaniem badaczy. Roman Kaleta, który wydał zbiór dramatów Wybickiego, twierdzi, że autor zaprzepaścił ciekawy pomysł. Pragnę zrewidować ten pogląd, zestawiając tę komedię polityczną m.in. z Powrotem posła J. U. Niemcewicza, na którym się Wybicki wzorował. W Szlachcicu mieszczaninem dostrzegalne są cechy wystąpienia politycznego Wybickiego. Autor komentował wydarzenia z Sejmu Czteroletniego dotyczące praw dla mieszczan. Tekst powstał wiosną i latem 1791 r., kiedy to sam Wybicki stał się reprezentantem miasta Poznania w Sejmie i wpisał się do ksiąg miejskich w Śremie. Ukłonem w stronę Wielkopolan jest fakt, iż akcja komedii dzieje się w Kościanie. Prototypy bohaterów można odnaleźć w wielkopolskich realiach, pośród ludzi, z którymi Wybicki się spotykał. Sztuki Wybickiego częściej wystawiane były na deskach teatrów prywatnych, wielkopolskiej szlachty, niż stołecznych, zatem osadzając akcję w Wielkopolsce pozyskiwał autor przychylność widzów i dla swojej literackiej pracy, i dla idei politycznych wyrażanych w tej komedii.
M i c h a ł J a n e c z e k: Molier a Zawistowski - recepcja „Skąpca” na ziemi wschowskiej
Referat dotyczy wydanego w Lesznie w 1771 roku druku pt. Dziwak, na starość chcący się żenić, oszukany Floriana Zawistowskiego. Ten niezauważany przez historyków literatury tekst nie stanowił wybitnego świadectwa recepcji Molierowskiego Skąpca w Polsce, lecz jego wystawienie było dla lokalnej społeczności sporym wydarzeniem. Po omówieniu genezy utworu, który Zawistowski zadedykował Antoniemu i Katarzynie Małachowskim, wskazane zostaną teksty panegiryczne oraz udramatyzowana sielanka dołączone do tekstu komedii. Szczególna uwaga poświęcona będzie Dziwakowi..., jego zależności od Skąpca, istotnym podobieństwom i różnicom obu dzieł, a także autorowi przeróbki.
Ks. J a n N i e c i e c k i: Motywy z „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tassa w programie ideowym polskiej rezydencji XVIII wieku
Jerozolima wyzwolona Torquato Tasso w kongenialnym tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego pełniła w Rzeczypospolitej, aż do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, rolę epopei narodowej. Ogromnie popularna wśród wyższych warstw miała też, jak się wydaje, pewien wpływ na kształt polskiej sztuki dworskiej. Zwłaszcza jako „brewiarz miłosny”, uczący Sarmatów „subtelnych gier sercowych”, oddziaływała na wymowę ideową urządzanych przez nich wnętrz pałacowych i ogrodów. Szczególną rolę w tym względzie odgrywał motyw miłości Armidy i Rinalda. Występował on na przykład w zamku w Podhorach i w pałacu w Choroszczy. W Choroszczy, letniej rezydencji położonej w niewielkiej odległości od Białegostoku, hetman Jan Klemens Branicki zrealizował około roku 1750, wkrótce po ślubie z młodszą o czterdzieści lat Izabelą z Poniatowskich, program ideowy, odwołując się do historii miłosnej bohaterów „Gofreda”: rycerza Rinalda i czarodziejki Armidy. Wyrażał go specyficzny wystrój wnętrz położonego na wyspie pałacu, a także szereg charakterystycznych elementów w otaczających go ogrodach i parkach.
A g n i e s z k a M a c i o c h a: Motyw pszczoły w polskich czasopismach XVIII wieku
Analiza artykułów, drukowanych w poczytnych oświeceniowych periodykach: „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych”, „Monitorze” oraz „Monitorze Różnych Ciekawości”, odsłania obecność topiki pszczoły, odzwierciedlającej treści istotne dla sytuacji epoki. W swoim referacie pragnę zająć się różnorodną symboliką pszczoły, nie zamykającą w sobie wyłącznie utylitarnych sensów, stanowiącą część sielskiej przestrzeni oraz implikującą wzorzec doskonałego państwa. Szczególnie zwrócę uwagę na symboliczne znaczenia pszczoły, wchodzące do dyskursów dotyczących roli rozumu i instynktu, działań uczonego i poety, etycznych i moralnych zagadnień. Zajmę się również frekwencją i ustaleniem czasu występowania topiki pszczoły na tle trwania periodyków, co ukaże pozycję motywu w czasopismach XVIII w. Istotną kwestią jest również autorstwo artykułów, nie zawsze jednoznaczne i często wymagające zastanowienia.
B a r t o s z M a r c i ń c z a k: Walka z wiarą w czary i czarownice na łamach „Monitora”
Autorzy publikujący na łamach „Monitora”, występując przeciwko procesom o czary, ubolewali nad zacofaniem polskiego społeczeństwa, hołdującego przesądom dawno zarzuconym przez cywilizowane narody Europy. Przyjęli założenie, iż zaprzestanie prześladowań czarownic w państwach zachodnich jest efektem skompromitowania wiary w czarownictwo, której kłam zadały rozwijające się nauki ścisłe. Jednak właściwa debata dotycząca spuścizny szesnastowiecznej demonologii odbyła się w Europie Zachodniej niemal sto lat po zakończeniu tam ostatniego procesu, a dyskutanci częściej odwoływali się do teologii niż do nauk przyrodniczych. Można w artykułach „Monitora” wskazać jednakże na symptomy kulturowych przemian, owocem których było prawie powszechne zarzucenie teorii demonologicznych przez wykształcone warstwy osiemnastowiecznej Europy. Do najistotniejszych należało pojawienie się nowej metafizyki, a z nią nowej wrażliwości skutkującej zmianą sposobu wartościowania sceptycyzmu, który stał się właściwą postawą człowieka światłego. Ważną rolę odegrało również wyłonienie się kulturowej opozycji pomiędzy warstwami oświeconymi a gminem.
D o r o t a S i d o r o w i c z: Kto czytał czasopisma Piotra Świtkowskiego? – świadectwa odbioru
W referacie zamierzam zastanowić się nad tym, jakie pozostały do dziś świadectwa odbioru periodyków Piotra Świtkowskiego i co nam one mogą powiedzieć o ówczesnych czytelnikach – kim byli, jakie grupy społeczne reprezentowali, czy były wśród nich kobiety. We wstępnej części omówię, jaki był nakład poszczególnych tytułów czasopism Świtkowskiego. Zasygnalizuję kwestię, do jakiego czytelnika wirtualnego adresował redaktor „Pamiętnik Historyczno-Polityczny”, „Magazyn Warszawski” oraz „Zabawy Obywatelskie”. Następnie przyjrzę się polemikom i krytyce, które narosły wokół periodyków Świtkowskiego, a zostały utrwalone na łamach ówczesnej prasy oraz w publikacjach Wyrwicza i Piramowicza. Kolejny obszar dociekań dotyczyć będzie spisów prenumeratorów, które ukazały się w „Pamiętniku Historyczno-Politycznym”. Podstawowy zakres mego referatu obejmie omówienie wyników badań proweniencyjnych przeprowadzonych na zachowanych egzemplarzach czasopism Świtkowskiego w największych bibliotekach w Polsce.
A u r e l i a H a s: Wokół druku ulotnego „Epitaphium” z czasu rewolucji francuskiej
Wystąpienie dotyczy anonimowego polsko-łacińskiego druku ulotnego zawierającego epigramaty, w większości o charakterze nagrobkowym. Poświęcone są one postaciom, które zginęły
na szafocie podczas rewolucji francuskiej. Utwory składające się na wolant opatrzono jednym wspólnym tytułem Epitaphium i zgodnie z informacją podaną na druku miały wyjść spod
pióra Adama Łabęckiego. Jest to zagadkowy druk, choćby z tego względu, że postrzegany bywa jako druga część druczku Epitaphium Regis Galliae Ludovici XVI, podczas gdy stanowi on
samodzielną jednostkę wydawniczą. Będące w centrum mojego zainteresowania Epitaphium zawiera 29 epigramatów, w tym aż 15 poświęcono ofiarom terroru jakobińskiego. Pozostałe 7
wierszy wiąże się ściśle czy też mniej ściśle z rewolucją francuską, a 7 nie ma żadnego związku z wydarzeniami w rewolucyjnej Francji. Wszystkie te utwory poddane zostaną przeze
mnie interpretacji z różnych punktów widzenia.
M a ł g o r z a t a C h a c h a j : „Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego” Aleksandra Chodkiewicza – nieznany pamiętnik z lat 1777-1819
Aleksander hr. Chodkiewicz (1776-1838) znany jest głównie jako dramatopisarz i chemik. W bibliografiach nie odnotowano, że autor Katona pozostawił w rękopisie wspomnienia, przechowywane obecnie w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie. Chodkiewicz na pierwszej karcie umieścił tytuł: Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego przeze mnie samego, ręką własną spisane. Wraz z niektórymi aneksami mogącymi służyć do historii polskiej. Od 1777 roku do 28 grudnia 1819 roku. Rękopis jest ważnym źródłem wiedzy historycznej i biograficznej. Chodkiewicz opisuje m.in. swój udział w powstaniu kościuszkowskim, działalność w latach Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Polskiego (do końca 1819 r.). Zapiski autora pozwalają na wzbogacenie jego bibliografii o liczne nowe tytuły, jak też wyjaśniają genezę niektórych dramatów oraz okoliczności powstania wierszy miłosnych. Rzucają ponadto nowe światło na stosunki Chodkiewicza z matką (Ludwiką z Rzewuskich), a w pojawiających się w tekście bezpośrednich zwrotach do dzieci, dla których spisywał wspomnienia, odnajdujemy wytłumaczenie wielu dokonanych w życiu wyborów.
M o n i k a U r b a ń s k a: Proza Anny Mostowskiej – tematyka, znaczenie, problemy edycji
Twórczość Anny Mostowskiej przez długie lata była ignorowana lub deprecjonowana. Zarzucano autorce brak talentu, całkowitą nieoryginalność i nieudolność. W świetle prowadzonych przeze mnie badań wielu zarzutów, jakie kierowano pod adresem powieści autorki Zabawek w spoczynku nie da się utrzymać. Przygotowanie edycji krytycznej powieści Mostowskiej jest zadaniem potrzebnym i pilnym, mija bowiem dwieście lat od ich pierwodruku. Proza Mostowskiej, niezależnie jak oceniać jej wartość artystyczną, stanowi w literaturze polskiej ważne ogniwo przejścia od Oświecenia ku nurtom romantycznym, pisarka jest na gruncie rodzimym prekursorką powieści grozy, wprowadza nowe tendencje literackie i przez to w pełni zasługuje na przypomnienie współczesnemu odbiorcy, zarówno dla wartości badawczej tej literatury, jak i dla satysfakcji czytelniczej. Świadoma znacznej luki w badaniach nad twórczością autorki Astoldy, podjęłam się opracowania edycji krytycznej całego jej prozatorskiego dorobku. Mój referat to efekt badań nad prozą Mostowskiej, podjętych w związku z pracami nad edycją.
L u i z a B o l d a, Z u z a n n a O l a k, A g a t a S a r n e c k a, D o r o t a S t y k o w s k a, A n n a S z a j d a: Pod czujnym okiem drapieżników i skalnych wisielców, czyli o poszukiwaniach doliny Los Hermanos („Rękopis znaleziony w Saragossie”)
Głównym założeniem referatu będzie przedstawienie wniosków i odkryć kwerendy, którą jako grupa seminarium oświeceniowego Uniwersytetu Gdańskiego odbyłyśmy w październiku 2007 r. Trasa wyjazdu obejmowała region Andaluzji, ze szczególnym uwzględnieniem pasma gór Sierra Morena. Po dokładnej analizie tekstu Rękopisu znalezionego w Saragossie, jako cel naszej podróżywyznaczyłyśmy konkretne okolice rzeki Gwadalkiwir, które mogły zainspirować Potockiego do wykreowania doliny Los Hermanos. Pierwszym naszym przewodnikiem był Jan Potocki, drugim don Antonio, sędziwy mieszkaniec Andujaru, który wyłonił się z grupy ludzi, oferując nam swoją pomoc i wiedzę. Próbowałyśmy dociec, jakie możliwości usytuowania zdarzeń stwarzał ten rejon Hiszpanii oraz jaki mógł być jego wpływ na przygody Alfonsa van Wordena i jego towarzyszy. Naszym celem była również próba ustalenia relacji między fikcją literacką a rzeczywistością.
29-10-2007
SIEDS séminaire international des jeunes dix-huitiémistes 2008 (Pardubice, 8-13 septembre 2008
La Société Internationaled’Etude du dix-huitième siècle (SIEDS) sollicite des contributions de chercheurs se rattachant à tous les domaines de la recherche dix-huitiémiste dans le cadre d’un séminaire international d’une semaine.
En 2008, cette rencontre aura lieu à Pardubice et sera organisée sous la double égide dela Sociététchèque d’Etude du XVIIIe siècle et dela Facultédes Lettres de l’Université de Parduvice. Le séminaire se déroulera du 8 au 13 septembre 2008, sous la direction de Milena Lenderova (Université de Parduvice).
Le thème proposé estAmitié, convivialité, hospitalité.
Il peut se référer aux réseaux familiaux et aux rapports dans le couple et entre générations, sujets qui ont été renouvelés grâce aux recherches menées ces vingt dernières années par les anthropologues, les historiens et les démographes sur l´image de la famille au XVIIIe s.
Mais, de la naissance jusqu’à la mort, entre la famille et le reste de la société, les intermédiaires n´ont jamais manqué, qu’il s’agît de personnes, de pratiques, de lieux de sociabilité ou d’institutions. La famille savait d’abord déléguer certains de ses rôles : la mise en nourrice se démocratisa par exemple au cours du XVIIIe. D’autres sujets pourront également ętre abordés comme la mise en apprentissage, l´envoi au collège, le voyage d’initiation et de formation réservé aux classes privilégiées que constitue le Grand Tour. Toutes ces formes de socialisation, des plus humbles aux plus prestigieuses, posent la question de l’amitié, de la convivialité et de l’hospitalité au XVIIIe siècle.
On pourra également étudier les lieux spécifiques de la sociabilité, le salon, le café, l´auberge ou męme l´académie savante, ainsi que les formes d’écriture auxquelles elle s’est pręté, correspondances, journaux intimes, récits de voyage.
Voyage etfrais d’hébergement
Les frais de voyage etd’hébergement seront assumés par les organisateurs du séminaire en partie ou en totalité (sous réserve des possibilités de financement du séminaire et des besoins des candidats).
Soumission de candidature
Les propositions de chercheurs qui sont au début de leur carrière universitaire (doctorat ou équivalent soutenu après 2002) seront considérées en priorité sur les autres. Les dossiers doivent se fonder sur un projet de recherche original et traiter d’un des sujets mentionnés ci-dessus. Les membres du Comité organisateur ne retiendront qu’un maximum de 15 propositions.Comme il s'agit non pas d'un colloque, mais bien d'un séminaire, chaque participant disposera d'environ une heurepour présenter les textes et les questions qui feront ensuite l'objet d'une discussion en commun.
Les deux langues officielles sont l’anglais et le français.
Le dossier de candidature doit comporter les pièces suivantes :
Date limite pour l‘envoi du dossier :28 mars 2008.
Contacts :
pardubice.doktorandi@seznam.cz
Milena Lenderova, Faculté des Lettres, Univerzita Pardubice, Studentská 84, 532 10 Pardubice 2, République tchèque.
09-10-2007
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono 7 listopada t. r. w Sali Lelewelowskiej Instytutu Historii PAN ( Rynek Starego Miasta 29/31 ). Pierwszy termin zebrania godzina 10.30, drugi termin 10.45.
Proponowany porządek obrad:
1/ Sprawozdanie Zarządu za ubiegły rok działalności Towarzystwa
2/ Informacja o Kongresie SIEDS w Montpellier w lipcu 2007 r.
3/ Sprawozdanie finansowe
4/ Sprawozdanie Komisji Wydawniczej
5/ Dyskusja
6/ Wolne wnioski
7/ Przyjęcie protokołu z poprzedniego Walnego Zebrania
Łączę wyrazy szacunku
Piotr Ugniewski
Sekretarz Towarzystwa
P. S. Na Walnym Zebraniu będzie możliwość opłacenia składek członkowskich. Składka wynosi 50 zł ( 40 zł dla emerytowanych członków Towarzystwa). Można ją również wpłacić na konto Towarzystwa:12 1020 1013 0000 0602 0116 4359( PKO BP S.A. X Oddział w Warszawie). Zarząd apeluje o uregulowanie zaległości. Ich wynikiem jest trudna sytuacja finansowa Towarzystwa, co może utrudnić jego działania np. druk Biuletynu.
08-10-2007
W dn. 23-24 października 2007 wygłosi w Instytucie Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego dwa odczyty prof. Jean-Michel Racault z Uniwersytetu w Saint-Denis de la Réunion. Wszystkich zainteresowanych literaturą francuską, głównie podróżniczą, nt. obszaru Oceanu Indyjskiego (tu: Madagaskar i Maskareny) oraz francuską powieścią utopijną XVII i XVIII wieku, a także spragnionych wieści o Nieznanym, zaprasza się serdecznie.
Tytuły wykładów:
Réécritures et parodies de la Genèse dans la littérature utopique des 17e-18e siècles (Cyrano de Bergerac, Foigny, Tyssot de Patot) - 23.10.07 à 11 h 30 s. 121
"Méfiez-vous des Blancs, habitants du rivage".Anticolonialisme et inertextualité dans les "Chansons Madécasses" d'Evariste Parny (1787) - 24.10.07 à 11 h 30 s. 21 (w budynku UW przy ul. Browarnej).
Izabella Zatorska
12-05-2007
Szanowni Państwo uprzejmie informujemy, że został wydany 11 numer naszego Biuletynu tym razem pod redakcją Doroty Dukwicz. Trafi on tradycyjnie do członków Towarzystwa za pośrednictwem poczty. Istnieje możliwość pobrania Biuletynu w formie elektronicznej w zakładce Biuletyn.
Kongres Badaczy XVIII wieku Wrocław 19-21 października 2006
Eighteenth Century Seminar for Junior Scholars
The Body and its Images : Health, Humours, Illnesses.
Each proposal must include the following:
- A brief CV including the date when the PhD was gained.
- A list of the candidate’s main publications and papers given over the preceding years.
- A short description of the proposed paper (about 2 single-spaced pages)
- An indication of the candidate’s proficiency in foreign languages.
The proceedings will be published in the “Lumières internationales” series by Champion in Paris.
Please send your proposalby postto arrive byDecember 15th2006to:
caroline.warman@jesus.ox.ac.uk
XIIe Congrès international des Lumièresde Montpellier
(8-15 juillet 2007) :"Sciences, techniques et cultures au XVIIIe siècle".
"Knowledge, techniques et cultures in the 18th century"
Dossiers de candidature pour l’attribution de bourses.
- une lettre indiquant le sujet de la communication prévue
- un curriculum vitae de 2 pages maximum
- une estimation des besoins financiers et une proposition de budget
- une lettre de recommandation
Institut de recherche sur la Renaissance, l’Age classique et les Lumières
Douzième Congrès des Lumières (attribution des bourses)
Université Paul Valéry Montpellier 3
Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku
Wrocław, 19-21 października 2006
8.45–9.30 Rejestracja uczestników
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Oratorium Marianum
9.30–13.00 Uroczyste powitanie oraz sesja plenarna(przerwa: 11.30-12.00)
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Oratorium Marianum
Co wiemy, a co chcielibyśmy wiedzieć o wieku XVIII
Sztuka XVIII wieku: nowości w stosunku do wieku XVII
Dramat modernizacji Pierwszej Rzeczypospolitej w literaturze
Szlachta a Żydzi. Status i płaszczyzny kontaktów
Formacje oświeceniowe w Europie Środkowo-Wschodniej
Wiek XVIII znany i (czy) nieznany: rejestr spraw
14.45–19.00 Obrady w sekcjach(przerwa: 16.30-17.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Rosja wobec Polski w dobie wojny siedmioletniej – problemy badawcze
Katarzyna Bucholc-Srogosz (Częstochowa)
Kolegialne organy władzy wojskowej w Rzeczypospolitej 1764–1794
Pierwszy rozbiór Polski a kryzys sojuszu rosyjsko-pruskiego
Sejm 1780 roku wobec działalności Rady Nieustającej w latach 1778–1780
Mably i Necker przeciw polityce liberalizmu gospodarczego fizjokratów
Od regalisty do sobiepana. Szczęsny Potocki i Stanisław August
Litwini w 1812 r. między Rosją a Francją
Wymiana, doganianie, wyprzedzanie na przestrzeni XVIII stulecia
14.45–19.00 sala im. W. Nehringa
Wymiana i doganianie w epoce merkantylnej. Unia angielsko-szkocka 1707 r.
Czynniki przemian w europejskiej opiece społecznej i zdrowotnej w XVIII wieku
Problem zaludnienia w dyskusjach politycznych o naprawie Rzeczypospolitej w latach 1733 – 1763
Małgorzata Kamecka (Białystok)
„...obyś już nigdy nie pisał Cracovie przez K”. O znajomości języków obcych w Polsce XVIII wieku
Diabeł w swojej postaciJana Bohomolca na tle europejskiej debaty dotyczącej czarownictwa
„Czarnoksiężniczej sztuki dziwowisko”. Ignacy Krasicki w świecie czarów, cudów, zabobonów
Małgorzata Czerniakowska (Gdańsk)
Król Stanisław August jako miłośnik nauk ścisłych
Od utopii do pracy organicznej. Krytyka społeczeństwa w filozofii Stanisława Staszica
Majster rzemiosła zuchwałego. Stanisław Staszic i problemy inżynierii społecznej
Władza i jej obrazy w architekturze i urbanistyce Rzeczypospolitej XVIII wieku
Emblematy polskiego życia politycznego wOrator polonus(1740) Samuela Wysockiego
„Sny o potędze”, czyli dziecięca ikonografia władzy
Męki panowania czyli alegoryczny portret Stanisława Augusta
Raz jeszcze o portrecie polskich osobistości we wnętrzu Banku Anglii (próba interpretacji)
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Klub Uniwersytecki
9.00–13.00 obrady w sekcjach(przerwa: 10.45–11.15)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Piśmiennictwo – literatura – literackość
9.00–13.00 sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Wojciech Kaliszewski (Warszawa)
Pisarstwo filozoficzne Antoniego Wiśniewskiego
O pojęciu prawdopodobieństwa w świadomości estetyczno–literackiej polskiego oświecenia
Oświecenie polskie wobec kryzysu teodycei
Parodia w liryce F. D. Kniaźnina
Piśmiennictwo zachodnioeuropejskie w kulturze polskiego oświecenia
Barbara Czwórnóg-Jadczak (Lublin)
Polski klasycyzm heroiczny (Godebski, Koźmian, Osiński, Wężyk).
Peryfrastyczność i dokumentaryzm
Koncepcja literatury i historii literatury w krytyce literackiej późnego oświecenia
SofiówkaStanisława Trembeckiego wobec tradycji
filozoficznej antyku
Pisarze polskiego oświecenia po dwustu latach
Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia
(kieruje Anna Żbikowska-Migoń)
9.00–13.00 sala im. W. Nehringa
Historyczne uwarunkowania życia kulturalnego na Śląsku
w XVIII w.
Tradycje humanistyczne w kulturze Śląska w XVIII w.
Historiografia śląska w XVIII w. – od antykwaryzmu ku oświeceniowej refleksji
Śląska twórczość literacka XVIII w.
Brève durée? Wczesnooświeceniowy egalitaryzm i aspiracje literackie kobiet
na przykładzie Śląska
Anna Żbikowska-Migoń (Wrocław)
Książka literacka w śląskim repertuarze wydawniczym
drugiej połowy XVIII w.
Rozwój szkół na Dolnym Śląsku i w Brandenburgii w XVIII wieku
Czytelnie i wypożyczalnie książek w XVIII w.: Niemcy, Śląsk, Polska – próba porównania
Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet – szkoła – media
Szkolnictwo parafialne na pograniczu etnicznym
polsko–ruskim w XVIII w. (do 1772 r.)
Komisja Edukacji Narodowej na tle europejskim.
Perspektywy badawcze
Kolegia szlacheckie w historiografii. Postulat reinterpretacji
OdAmadeuszadoCasanovy– wizerunek osiemnastego
wieku we współczesnej kinematografii
Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – cz. 1
(kierują Jerzy Dygdała, Barbara Wolska)
Korespondencja czasów saskich – postulaty badawcze
Korespondencja Stanisława Augusta – projekt edycji
Edytorstwo akt sejmikowych – problemy i wyzwania
Paulina Buchwald-Pelcowa (Warszawa)
Edycje dzieł z wieku XVI i XVII w czasach saskich
U progu rodzimej powieści. O potrzebie antologii romansu polskiego czasów saskich
14.30–17.15 obrady w sekcjach(przerwa: 15.45–16.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – cz. 2
(kierują Jerzy Dygdała, Barbara Wolska)
Literatura konfederacji barskiej w perspektywie edytorskiej
i badawczej
Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska (Warszawa)
Miedzy metryczką a przypisem. Doświadczenia edytorówLiteratury konfederacji barskiej
Relacje podróżnicze XVIII w., potrzeby wydawnicze
i problemy
Zbiór sentencji heraldycznych Gabriela Rzączyńskiego SJ – problem edycji
Sposoby rozpowszechniania poezji politycznej lat 1788–1793
(kieruje Anna Grześkowiak-Krwawicz)
14.30–17.15 sala im. W. Nehringa
Melancholia jako droga do wolności
Anna Grześkowiak-Krwawicz (Warszawa)
Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII w.
Wolność, równość, praworządność. Oświeceniowe korzenie współczesnego
prawa karnego i cywilnego
Władza i wiedza doskonała. Idea króla-filozofa w polskiej
myśli politycznej
Kult bohaterów walki o wolność na dworach Czartoryskich
Wolność i religia według Benjamina Constanta
17.30–19.00 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem XVIII
sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
9.00–13.00 obrady w sekcjach(przerwy: 10.30-10.45; 11.45-12.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska
9.00–13.00 sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Rodzina w literaturze polskiego oświecenia. Wybrane zagadnienia
Małgorzata Ewa Kowalczyk (Wrocław)
Bogactwo problematyki życia codziennego w relacji Jakuba Lanhausa,
podróżnika XVIII w.
Iwona Kulesza-Woroniecka (Częstochowa)
Służba domowa na dworach magnackich w XVIII wieku
jako przykład odrębnej grupy społeczno-zawodowej
Wojciech Piotrowski (Piotrków Trybunalski)
Polskie elity intelektualne Wołynia i Podola w latach
1805–1832
Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku
Elżbieta Wichrowska (Warszawa)
Niemcewicz a Węgierski – dwie Ameryki oświeconych
Teatr – teatralizacja – słowo żywe
(kieruje Dobrochna Ratajczakowa)
Dobrochna Ratajczakowa (Poznań)
Nowatorstwo sceniczne przełomu wieków: od Diderota do Taylora
Łaskawość Tytusa albo przemiany klasycyzmu
Operowa wersja klasycyzmu – o recepcji Glucka w Polsce
Widowiska ogniowe w XVIII wieku. Rekonesans
Teatralny krajobraz Prus Królewskich w XVIII wieku. Rekonesans
O pierwszym teoretycznym tekście o niemieckiej tragedii mieszczańskiej autorstwa Benjamina Pfeila
Polska szkoła dramatopisania czasów saskich.
Między tradycją a nowatorstwem
Praktyka translatorska Franciszka Zabłockiego jako droga ku nowoczesności
Tragedie Aleksandra Chodkiewicza na tle przemian gatunku na początku XIX wieku
Polityka w kulturze, kultura w polityce
(kierują Wojciech Kriegseisen, Marie-Christine Skuncke)
9.00–13.00 sala im. W. Nehringa
„Plakaty polityczne” w kościołach jezuickich na Śląsku
Kultura i dyplomacja. Działalność Tomasso Anticiego,
ministra króla i Rzeczypospolitej w Rzymie
Jan Klemens Branicki – między Sarmatą a arystokratą nowoczesnym
Aleksandra Norkowska (Bydgoszcz)
„Mieszczanie, [...] króla kochajcie”. Miasta Rzeczypospolitej wobec panowania Stanisława Augusta
Poezja polska wobec katastrofy państwa i narodu w roku 1795
13.30–15.00 Krótki i długi wiek XVIII – panel podsumowujący (z udziałem kierowników sekcji)
sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Szanowni Państwo uprzejmie informujemy, że ukazał się nowy nowy numer (10) BiuletynuPTBNWO.
Poprzedni numery biuletynu w formie elektornicznej są dostępne w zakładce BIULETYN
Obecnie dzięki życzliwemu wsparciu Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego nasz pomysł nabrał realnych kształtów. W związku z tym pozwalamy sobie przesłać kilka istotnych informacji, ponawiając serdeczne zaproszenie do udziału w spotkaniu, które, jak mamy nadzieję, nie tylko przyczyni się do większej integracji środowiska, ale także będzie - z jednej strony - podsumowaniem dotychczasowego stanu badań, z drugiej zaś stanie się początkiem nowych i ważnych inicjatyw badawczych i edukacyjnych.
(program do wydruku w formacie .pdf)
(lista hoteli do wydruku w formacie .pdf)
(kolejnośc referentów w ramach sekcji jest obecnie alfabetyczna i ulegnie zmianie)
Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku:
Wiek XVIII: polityka - kultura - edukacja
15.00 - 19.00 obrady w sekcjach
I. Kryzysy XVIII wieku- kieruje: Zofia Zielińska
- Mably i Necker przeciw polityce liberalizmu gospodarczego fizjokratów
Katarzyna Bucholc – Srogosz(Częstochowa)
- Kolegialne organy władzy wojskowej w Rzeczypospolitej 1764 – 1794”
Od regalisty do sobiepana. Szczęsny Potocki i Stanisław August
Pierwszy rozbiór Polski a kryzys sojuszu rosyjsko-pruskiego
Sejm 1780 roku wobec działalności Rady Nieustającej w latach 1778 – 1780
- Litwini w 1812 r. Między Rosją a Francją?
Rosja wobec Polski w dobie wojny siedmioletniej. Problematyka badawcza
II Wymiana, doganianie, wyprzedzanie, na przestrzeni XVIII stulecia- kieruje: Richard Butterwick
Małgorzata Czerniakowska(Gdańsk)
- Król Stanisław August jako miłośnik nauk ścisłych
- Wymiana i doganianie w epoce merkantylnej. Unia angielsko - szkocka 1707 r.
- „...obyś już nigdy nie pisał Crocovie przez K”. O znajomości języków obcych w Polsce XVIII wieku
- „Czarnoksiężniczej sztuki dziwowisko”. Ignacy krasicki w świecie czarów, cudów, zabobonów
-” Diabeł w swojej postaci” Jana Bohomolca na tle europejskiej debaty dotyczącej czarownictwa
- Europa oświeceniowa w świetle biografii Jana Potockiego
- Czynniki przemian w europejskiej opiece społecznej i zdrowotnej w XVIII wieku”
- Majster rzemiosła zuchwałego. Stanisław Staszic i problemy inżynierii społecznej
- Problem zaludnienia w dyskusjach politycznych o naprawie Rzeczypospolitej w latach 1733 – 1763
- Od utopii do pracy organicznej. Krytyka społeczeństwa w filozofii Stanisława Staszica
III Władza i jej obrazy- kieruje: Jakub Pokora
Władza i jej obrazy w architekturze i urbanistyce Rzeczypiospolitej XVIII wieku
Hetmani i ich charytatywne fundacje w Rzeczypospolitej XVIII wieku
- Emblematy polskiego życia politycznego w „Orator polonus” (1740) Samuela Wysockiego
Katarzyna Mikocka-Rachubowa(Warszawa)
- Stanisława Augusta pomnik Janowi III i projekty André Le Bruna
- Osiemnastowieczne „sny o potędze” czyli dziecięca ikonografia władzy
Męki panowania czyli alegoryczny portret Stanisława Augusta
-Wizerunki władców w poezji Trembeckiego
9.00 - 13. 00 obrady w sekcjach
I Piśmiennictwo - literatura - literackość- kieruje: Tomasz Pokrzywniak
Barbara Czwórnóg-Jadczak(Lublin)
- Polski klasycyzm heroiczny (Godebski, Koźmian, Osiński, Wężyk). Peryfrastyczność i dokumentaryzm
- O pojęciu prawdopodobieństwa w świadomości estetyczno-literackiej polskiego oświecenia
- Piśmiennictwo zachodnioeuropejskie w kulturze polskiego oświecenia
Wojciech Kaliszewski(Warszawa)
- Pisartwo filozoficzne Antoniego Wiśniewskiego
-Wybór struktury podawczej jako chwyt polemiczny - literackie aspekty polemik oświeceniowych
- Oświecenie polskie wobec kryzysu teodycei
- Literaci polskiego Oświecenia po dwustu latach. Znani i zapomniani..
- Koncepcja literatury i historii literatury w krytyce literackiej późnego oświecenia
- „Sofiówka” Stanisława Trembeckiego wobec tradycji filozoficznej antyku
-Parodia w liryce F.D. Kniaźnina
II Wiek XVIII w regionie - przykład Śląska i Wrocławia- kieruje: Anna Żbikowska-Migoń
-Rozwój szkół na dolnym Śląsku i Brandenburgii w XVIII wieku
- Tradycje humanistyczne w kulturze Śląska w XVIII w.
- Udział kobiet w literaturze Śląska w XVIII w.
-Historiografia Śląska w XVIII w.
-Czytelnie i wypożyczalnie książek w XVIII w.: Niemcy, Śląsk, Polska - próba porównania
- Historyczne uwarunkowania życia kulturalnego na Śląsku w XVIII w.
-Śląska twórczość liteeracka XVIII w.? Śląscy teoretycy i historycy literatury
-Książka literacka w śląskim repertuarze wydawniczym drugiej połowy XVIII w.
III Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet - szkoła - media -kieruje: Tomasz Chachulski
Od „Amadeusza” do „Libertyna” - wizerunek osimnastego wieku we współczesnej kinematografii
- Komisja Edukacji Narodowej na tle europejskim - podobieństwa i różnice
-Szkolnictwo parafialne na pograniczu etnicznym polsko-ruskim w XVIII w. (do 1772 r.)
- Kolegia szlacheckie w podręcznikach akademickich. Postulat reinterpretacji
IV Udostępnianie i upowszechnianie źródeł- kierują: Jerzy Dygdała, Barbara Wolskacz. 1
- Korespondencja czasów saskich-postulaty badawcze
- Relacje podróżnicze XVIII w., potrzeby wydawnicze i problemy.
- Korespondencja Stanisława Augusta. Projekt wydawnictwa
- Edytorstwo akt sejmikowych - problemy i wyzwania
14.30 - 17.15 obrady w sekcjach
I. Udostępnianie i upowszechnianie źródeł- kierują: Jerzy Dygdała, Barbara Wolskacz. 2
Paulina Buchwald-Pelcowa(Warszawa)
-Edycje dzieł z wieku XVI i XVII w czasach saskich
Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska(Warszawa)
Miedzy metryczką a przypisem - dylematy i wybory edytorów „Literatury konfederacji barskiej
-Refleksje historyka nad „literaturą konfederacji barskiej”
- U progu rodzimej powieści. O potrzebie antologii romansu polskiego czasów saskich
- „Literatura konfederacji barskiej” w perspektywie edytorskiej i badawczej
- Poezja polityczna lat 1788 - 1793 i sposoby jej kursowania (rozpowszechniania)
II. Wolność, równość i...- kieruje: Anna Grześkowiak-Krwawicz
- Kult bohaterów walki o wolność na dworach Czartoryskich
Ewa Borkowska-Bagieńska/ Wojciech Szafrański(Poznań)
- Od Zbioru do kodeksu. Uwagi o polskich pracach nad reformą prawa w II połowie XVIII w.
Anna Grześkowiak-Krwawicz(Warszawa)
- Moja, twoja nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII w.
- Wolność i religia według Benjamina Constanta(streszczenie)
- Wolność, równość, praworządność. Oświeceniowe korzenie współczesnego prawa karnego i cywilnego
-Władza i wiedza doskonała. Idea króla-filozofa w polskiej myśli politycznej
Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem XVIII
9.00 - 12. 00 obrady w sekcjach
I. Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska- kieruje: Jerzy Snopek
-Rodzina w literaturze polskiego Oświecenia. Wybrane zagadnienia
Małgorzata Ewa Kowalczyk(Wrocław)
-Bogactwo problematyki życia codziennego w relacji Jakuba Lanhausa podróżnika XVIII w.
Iwona Kulesza-Woroniecka(Częstochowa)
- Służba domowa na dworach magnackich w XVIII wieku jako przykład odrębenj grupy społeczno-zawodowej
Wojciech Piotrowski(Piotrków Trybunalski)
- Polskie elity intelektualne Wołynia i Podola w latach 1805 - 1832
- Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku
-Niemcewicz a Węgierski - dwie Ameryki oświeconych
II. Teatr - teatralizacja - słowo żywe- kieruje: Dobrochna Ratajczak
- Tragedie Aleksandra Chodkiewicza na tle przemian gatunku w Polsce na początku XIX wieku
- Teatr widowisk ogniowych w XVIII wieku - rekonensans
-Teatralny krajobraz Prus Królewskich w XVIII wieku. Rekonesans.
III. Polityka w kulturze, kultura w polityce- kierują: W. Kriegseisen, M-C. Skuncke
-Kultura i dyplomacja. Działalność ministra króla i Rzeczpospolitej w Rzymie, Tommasa Antici
Aleksandra Norkowska(Bydgoszcz)
- „Mieszczanie, [...] króla kochajcie”. Miasta Rzeczypospolitej wobec panowania Stanisława Augusta
-Jan Klemens Branicki – między sarmatą a arystokratą nowoczesnym.
- Poezja polska wobec katastrofy państwa i narodu w roku 1795
- Pani Geoffrin, guwernantka Polski. Trudne szlaki interkulturowości w łonie Europy
-"Plakaty polityczne" w kościołach jezuickich na Śląsku
Panel podsumowujący z udziałem kierowników sekcji
Druga informacja o Zjeździe badaczy osiemnastego wieku
Wiek XVIII: polityka - kultura - edukacja.
1. Kryzysy XVIII wieku –Zofia Zielińska
2. Wymiana, doganianie, wyprzedzanie na przestrzeni XVIII stulecia - Richard Butterwick
3. Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska – Jerzy Snopek
4. Teatr - teatralizacja - słowo żywe – Dobrochna Ratajczak
5. Piśmiennictwo - literatura – literackość – Józef Tomasz Pokrzywniak
6. Polityka w kulturze, kultura w polityce – Marie-Christine Skuncke i Wojciech Kriegseisen
8. Wolność, równość i... – Anna Grześkowiak-Krwawicz
9. Czasy saskie - czasy stanisławowskie - postawy, kierunki, style – Marcin Cieński
10. Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia – Anna Żbikowska-Migoń
11. Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – Barbara Wolska i Jerzy Dygdała
12. Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet - szkoła – media – Tomasz Chachulski
Prof. dr hab.Teresa Kostkiewiczowa
dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz dr hab. Marcin Cieński
Wiceprezes Towarzystwa Instytut Filologii Polskiej
ZAWIADOMIENIE O INICJATYWIE ZORGANIZOWANIA
ZJAZDU BADACZY OSIEMNASTEGO WIEKU
W ie k XVIII: p o l i t y k a - k u l t u r a - e d u k a c j a
2/ Wymiana, wyprzedzanie, doganianie na przestrzeni XVIII stulecia
3/Obszary oświecenia: elity, stany, grupy społeczne, środowiska
4/ Teatr-teatralizacja-słowo żywe
5/ Piśmiennictwo-literatura-literackość
6/Polityka w kulturze, kultura w polityce
9/ Czasy saskie – czasy stanisławowskie – postawy, kierunki, style
10/ Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia
11/ Udostępnianie i upowszechnianie źródeł
12/ Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet-szkoła-media
Prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa
Dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz
Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
Zaproszenie na konferencję
„Delille poza Francją”
Uniwersytet w Bazylei zaprasza do udziału w konferencji organizowanej z okazji 180 rocznicy urodzin Jacques’a Delille’a w dniach 25-27 stycznia 2018 r. Główne dominanty tematyczne to recepcja Delille’a, jego wpływ na twórców europejskich oraz Delille jako emigrant i jego relacje z cudzoziemcami. Projekty zgłaszać można do końca lutego 2017 r. w językach francuskim, angielskim i niemieckim. Więcej informacji w zaproszeniu w wersji PDF
lub na stronie: https://delille.philhist.unibas.ch/colloque.html
______________________________________________________________________________________________
W dniu 1 lutego 2017 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, o godzinie 9.00
rozpocznie się jednodniowa konferencja naukowa
„W trzechsetną rocznicę Sejmu Niemego. 1717-2017”
Okazją do tego spotkania jest rocznica jednego z kluczowych wydarzeń dla dziejów Rzeczypospolitej w XVIII wieku, jakim był sejm, który rozpoczął obrady 1 lutego 1717 r. o godzinie 9.00 i zakończył je z sukcesem jeszcze tego samego dnia, około godziny 16.00, uchwaleniem obszernych konstytucji dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, ale przede wszystkim uśmierzył konflikt między szlachtą skupioną w konfederacji tarnogrodzkiej a królem Augustem II Mocnym, jego stronnikami oraz wojskiem saskim. Jak to było możliwe, że tak dziwny sejm, który już współcześni nazwali „niemym”, osiągnął tak wiele? Dlaczego jednak uchwalone wówczas reformy nie tylko nie naprawiły państwa, nie zapobiegły jego słabości, ale w gruncie rzeczy pogłębiły kryzys wewnętrzny? Jaka była w tym wydarzeniu rzeczywista rola Rosji i jej władcy Piotra I? We współczesnej nam pamięci historycznej Sejm Niemy pojawia się jedynie jako zmitologizowana anomalia w dziejach parlamentaryzmu, sejm, podczas którego nikomu nie pozwolono się odezwać. Rzeczywistość była zupełnie inna, bardziej złożona, a konsekwencje wydarzeń, które rozgrywały się na wiele miesięcy przed dniem 1 lutego 1717 r. okazały się brzemienne w skutki na dziesięciolecia.
W konferencji oraz towarzyszącej jej dyskusji wezmą udział zajmujący się dziejami osiemnastego stulecia historycy z najważniejszych ośrodków naukowych Polski oraz Litwy. Celem obrad będzie nie tylko podsumowanie dotychczasowych badań, skorygowanie błędnych opinii pokutujących w pamięci o Sejmie Niemym, ale przede wszystkim zainicjowanie nowych przedsięwzięć, które przywrócą temu wydarzeniu i jego uczestnikom właściwe miejsce w dziejach Polski.
Konferencja została zorganizowana z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, wspartej przez Kancelarię Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Zamek Królewski w Warszawie, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla oraz Muzeum Historii Polski.
Obrady rozpoczną się w dniu 1 lutego 2017 r., o godz. 9.00
w Sali Koncertowej Zamku Królewskiego w Warszawie
(Plac Zamkowy 4).
(program konferencji do pobrania)
__________________________________________________
Warszawa, 22 sierpnia 2016 r.
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono w dniu 16 września 2016 r. tym razem w Poznaniu, podczas obrad III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku (w budynku Collegium Historicum Novum UAM, ul. Umultowska 89d, sala Gerarda Labudy 1.73). Pierwszy termin zebrania godzina 12.00, drugi termin 12.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.
II. Przyjęcie porządku obrad.
III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 20.
IV. Sprawozdania:
1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.
4. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
5. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.
VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2016-2020.
1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.
2. Wybór Prezesa PTBnWO.
3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).
4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).
VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.
VIII. Ogłoszenie wyników Konkursu PTBnWO na najlepszą rozprawę doktorską poświęconą szeroko ujmowanemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2015 r. i wręczenie nagrody.
IX. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
W imieniu Zarządu PTBnWO
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny
Szanowni Państwo,
zachęcamy do lektury materiałów przedkongresowych III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się niebawem w Poznaniu, w dniach 15 do 17 września 2016 r.
Znajdą go Państwo w zakładce III Kongres.
___________________________________________________
Szanowni Państwo,
rozpoczynamy kolejny etap przygotowań do III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego, Poznań, 15-17 września 2016 r.
Wiek osiemnasty jako zmiana: Rzeczpospolita i oświecenie.
Jest to moment, w którym niezbędne są nam pewne informacje dotyczące kongresowej „logistyki”. Dlatego zwróciliśmy się w indywidualnych mailach do Autorów wykładów plenarnych, referatów i komunikatów z uprzejmą prośbą o jak najszybsze wypełnienie ankiety i odesłanie do dnia 29 lutego 2016 r. na adres mailowykongres2016@o2.pl . Ankiety dla Autorów referatów i komunikatów znajdą Państwo również do pobrania w zakładce III Kongres na stronie PTBnWO.
W ankiecie tej umieściliśmy między innymi prośbę o zadeklarowanie liczby noclegów, rezerwowanych obiadów, a także informację dotyczącą opłaty wpisowej oraz terminu i trybu jej dokonywania (wysokość wpisowego uzależniona jest między innymi od liczby zadeklarowanych noclegów). Pełna opłata wpisowa wynosi 300 zł i obejmuje 2 noclegi ze śniadaniami, obiady, materiały kongresowe i publikację kongresową, a także dodatkowe atrakcje. Dla doktorantów i osób nie korzystających z noclegów opłata wpisowa wyniesie 200 zł. Dodatkowe noclegi można rezerwować w kwocie 120 zł za nocleg. Opłaty wpisowe, powiększone o ewentualny koszt dodatkowych noclegów, należy wpłacać na rachunek bankowy PTBnWO – szczegóły znajdą Państwo w formularzu ankiety.
Przypominamy również, że prosimy Państwa o przesłanie nam (na adres mailowy: kongres2016@o2.pl) ostatecznej wersji streszczenia referatu (o objętości do 1000 znaków) lub pełnej wersji komunikatu (nie więcej niż 10 000 znaków) w terminie do końca kwietnia 2016 r. Termin taki podyktowany jest koniecznością odpowiednio wczesnego przygotowania broszury kongresowej, która jeszcze przed rozpoczęciem obrad Kongresu rozesłana zostanie wszystkim jego Uczestnikom.
Łączymy wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia,
Komitet Organizacyjny
III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego
___________________________________________________
Warszawa, 16 września 2015 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 15 października 2015 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).
Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 19.
III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2014 roku.
IV. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS oraz wyborów do władz ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Informacja na temat przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo, Instytut Badań Literackich PAN oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie konferencji „Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku” (14-15 października 2015). Program konferencji jest załączony do niniejszego listu, jest również dostępny na stronie www.wiekosiemnasty.pl
W imieniu Zarządu
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBNWO.
____________________________________________________________________________________________
Słynne kobiety w Rzeczpospolitej XVIII wieku
Konferencja naukowa, Warszawa, 14-15 października 2015 r.
Organizatorzy:
Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
14 października (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.35 Bożena Popiołek, Marianna z Potockich Szczukowa, podkanclerzyna litewska. Próba biografii
10.35-10.55 Urszula Kicińska, Maria Zofia z Sieniawskich Czartoryska – życie w cieniu matki i męża
10.55-11.15 Agnieszka Słaby, Tekla Róża z Radziwiłłów Sapieżyna – między Dreznem a Warszawą
11.15-11.35 Adam Perłakowski, Małgorzata Henrietta primo voto Przebendowska – słaba czy silna płeć w rodzinie Radziwiłłów?
Dyskusja
Przerwa [ok. 12.00-12.20]
12.20-12.40 Stanisława Maliszewska, Aldona Łyszkowska, Franciszka Krasińska (1742-1796) – od starościanki do królewiczowej polskiej
12.40-13.00 Piotr Skowroński, „Żeby ta dama przestała tych fochów”. Rola Katarzyny Kossakowskiej w kształtowaniu podstaw nowego stronnictwa
13.00-13.20 Izabela Wiercińska, Księżna Teofila Jabłonowska (1742-1816) – niezłomna Sarmatka
13.20-13.40 Szymon Piotr Dąbrowski, Między królem a hetmanem. Działalność publiczna Elżbiety Sapieżyny w świetle korespondencji ze Stanisławem Augustem i Franciszkiem Ksawerym Branickim
Dyskusja
Przerwa obiadowa [ok. 14.00-15.00]
15.00-15.20 Ewa Danowska, Urszula z Morsztynów Dembińska, starościna wolbromska (1746 -1825) – „krakowska carowa”
15.20-15.40 Justyna Bąk, Sława Anny z Sapiehów Jabłonowskiej
15.40-16.00 Agnieszka Jakuboszczak, Wielki świat w Wielkopolsce w XVIII wieku – Teofila z Działyńskich Szołdrska Potulicka i jej działalność
16.00-16.20 Edyta Pętkowska, Pola działalności publicznej Pani na Wilanowie. Aleksandra z Lubomirskich Potocka
Dyskusja
15 października (Instytut Badań Literackich PAN, Sala im. A. Mickiewicza, nr 144)
9.00-9.20 Krystyna Stasiewicz, Zabłysnąć wśród słynnych, to dopiero sztuka! Przypadek Elżbiety Drużbackiej
9.20-9.40 Roman Krzywy, Kreowanie własnej sławy w „Echu na świat podanym” Reginy Salomei Pilsztynowej
9.40-10.00 Magdalena Ślusarska, Anna z Grozmanich Narbuttowa. W pogoni za sławą
10.00-10.20 Danuta Kowalewska, Sława Truskolaskiej w Warszawie
Dyskusja
Przerwa [ok. 10.40-11.00]
11.00-11.20 Janusz Ryba, Damy oświeceniowych salonów: Anna Teresa z Ossolińskich Potocka
11.20-11.40 Kamila Kłudkiewicz, Marianna z Ciecierskich Skórzewska i jej „czarna legenda”
11.40-12.00 Renata Dampc-Jarosz, Therese Forster-Huber. Oświecona Niemka w oświeceniowej Polsce
12.00-12.20 Anna Gajdis, „Co jeszcze stanie się z tym krajem, z tym upadłym narodem?”. Elisa von der Recke (1754-1833) na dworze Stanisława Augusta
Dyskusja
Przerwa obiadowa [ok. 12.45-13.30]
13.30-13.50 Katarzyna Jachimowicz, Fakty i mity z życia Jadwigi Ciechanowieckiej-Manuzzi
13.50-14.10 Zofia Rejman, Pani de Vauban w świetle polskich i francuskich źródeł
14.10-14.30 Elżbieta Wichrowska, Judyta Jakubowiczowa, żona Zbytkowera
Dyskusja
Przerwa [ok. 14.45-15.00]
15.00-15.20 Agnieszka Whelan, Izabela Czartoryska – amour propre i dylematy sławy
15.20-15.40 Marcin Cieński, Ogród jako narzędzie autokreacji słynnych kobiet w XVIII stuleciu
15.40-16.00 Agata Roćko, Zofia Potocka. Mieć w sobie „to coś”. Fenomen urody czy inteligencji emocjonalnej?
16.00-16.20 Paweł Kaczyński, Słynne damy osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej w literaturze popularnej XX i XXI wieku
Dyskusja
Zamknięcie obrad
17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
_________________________________________________
Szanowni Państwo,
zapraszamy do zaglądania do nowej zakładki "III Kongres", w której będziemy zamieszczać aktualne informacje na temat przygotowań do III Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w Poznaniu w dniach 15-17 września 2016 r.
_________________________________________________________
Warszawa, 8 grudnia 2014 roku
Szanowni Państwo,
w imieniu Zarządu Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym pragnę przypomnieć, że w wyniku prac Kapituły, spośród nadesłanych zgłoszeń wyłoniono laureata I edycji Konkursu na najlepszą pracę doktorską poświęconą szeroko rozumianemu osiemnastemu wiekowi, obronioną w 2013 r., którym został dr Paweł Ignaczak (Poznań) za pracę pod tytułem „Grafika Jana Piotra Norblina (1745 – 1830). Studium z zakresu problemów warsztatowych i ideowych”, obronioną pod kierunkiem prof. dr. hab. Tadeusza Żuchowskiego, przyznano również wyróżnienie, które otrzymała dr Agnieszka Whelan (USA) za pracę „Gesture and Performance: Princess Izabela Czartoryska and her Gardens 1770 – 1831”, obronioną pod kierunkiem prof. Richarda Butterwick-Pawlikowskiego. Nagroda pieniężna w kwocie 1000 zł wraz z Medalem Biskupa Ignacego Krasickiego oraz wyróżnienie zostały wręczone podczas Walnego Zebrania Członków w dniu 5 listopada 2014 r.
Kapituła Konkursu działa w następującym składzie:
Przewodnicząca:
prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa (Warszawa)
Współprzewodnicząca:
prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz (Warszawa)
Członkowie:
prof. UWr dr hab. Marcin Cieński (Wrocław)
prof. UJ dr hab. Marek Dębowski (Kraków)
prof. dr hab. Jerzy Dygdała (Toruń)
prof. dr hab. Paweł Matyaszewski (Lublin)
prof. dr hab. Zofia Zielińska (Warszawa)
Sekretarz:
mgr Klara Leszczyńska-Skowron.
W kolejnej II edycji Konkursu można zgłaszać rozprawy doktorskie dotyczące szeroko ujmowanego wieku osiemnastego (to jest od końca XVII stulecia, do 1815 r.), obronione w 2014 r. (zarówno te wydane już drukiem, jak i pozostające w maszynopisie). Ostateczny termin zgłaszania upływa w dniu 30 stycznia 2015 r. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu, który jest załącznikiem do Regulaminu (można go także pobrać w postaci pliku Word ze strony internetowej PTBnWO). Do wniosku trzeba dołączyć dwa egzemplarze rozprawy doktorskiej oraz opinię promotora (maksymalnie 3 strony wydruku komputerowego). Przystąpienie do Konkursu oznacza zapoznanie się i przyjęcie do wiadomości jego Regulaminu.
Zgłoszenia należy nadsyłać na adres Towarzystwa: Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa – z dopiskiem „Konkurs”.
Wysokość nagrody za 2014 r. została ustalona przez Zarząd PTBnWO na kwotę 1500 zł netto. Na stronie Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl) będą również publikowane ewentualne dodatkowe informacje oraz wyniki każdej z edycji Konkursu.
Z wyrazami szacunku,
Prof. UAM dr hab. Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
__________________________________________________
Warszawa, 11 października 2014 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie Członków. Odbędzie się ono w dniu 5 listopada 2014 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72). Pierwszy termin zebrania godzina 17.00, drugi termin 17.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 18.
III. Ogłoszenie wyników i wręczenie Nagrody w Konkursie na
najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, obronioną w 2013 roku.
IV. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Informacja na temat wstępnych przygotowań do organizacji III Kongresu Badaczy Wieku Osiemnastego w Poznaniu, w 2016 r.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Stanisław Konarski i jego epoka”(5-6 listopada 2014 r.).
W imieniu Zarządu
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBNWO
_______________________________________________________________
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń
n a d W i e ki e m O s i e m n a s t y m
S t a n i s ł a w K o n a r s k i
i j e g o e p o k a
W a r s z a w a , 5 – 6 l i s t o p a d a 2 0 1 4 r .
P a ł a c S t a s z i c a , u l . N o w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
Ś r o d a , 5 l i s t o p a d a
9.15 O t w a r c i e o b r a d
9.30-9.50 Urszula Kosińska: O poruszenie sarmackich głów i serc. Wczesne pisma polityczne Stanisława Konarskiego
9.50-10.10 Anna Grześkowiak-Krwawicz: „Nowe wino w starych butelkach”. O języku politycznym Stanisława Konarskiego
10.10-10.30 Tomasz Chachulski: O języku wypowiedzi Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.15-11.35 Marcin Cieński: Perswazja i aksjologia w „O uszczęśliwieniu własnej ojczyzny”
11.35-11.55 Małgorzata Chachaj: Debata o heroicznych cnotach i postawach obywatelskich w „Tragedii Epaminondy” Stanisława Konarskiego
11.55-12.15 Zofia Ożóg-Winiarska, Jerzy Winiarski: Logiczny patriotyzm i ewolucjonistyczny optymizm wobec zagrożeń państwa w dramacie edukacyjnym Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a
13.00-13.20 Justyna Bąk: Pietas et Litterae – Stanisław Konarski zakonnik i reformator
13.20-13.40 Asta Vaškelienė: Recepcja idei Stanisława Konarskiego w edukacji humanistycznej pijarów na Litwie. (Na podstawie „Methodus docendi pro Scholis Piis provinciae Litvaniae”, 1762)
13.40-14.00 Jolanta Czerzniewska: Jak projektować szczęśliwe i piękne państwo? O znaczeniu nauki pisania, rysunku i architektury w kształceniu wyobraźni przyszłych elit rządzących w Collegium Nobilium
D y s k u s j a
P r z e r w a
14.20-14.40 Katarzyna Milik: Szkoła Rycerska jako przykład kontynuacji idei wychowawczych Stanisława Konarskiego
14.40-15.00 Stanisław Janeczek: Reforma szkolna Stanisława Konarskiego a dzieło KEN w kontekście europejskim
D y s k u s j a
P r z e r w a o b i a d o w a
17.00 Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa
Badań nad Wiekiem Osiemnastym
C z w a r t e k , 6 l i s t o p a d a
9.30-12.00 J u b i l e u s z „ W i e k u O ś w i e c e n i a ”
P r z e r w a
12.30-12.50 Paweł Zając: „O religii poczciwych ludzi” Stanisława Konarskiego i „Petites lettres sur grands philosophes” Charlesa Palissota de Montenoy – próba lektury równoległej
12.50-13.10 Magdalena Ślusarska: „Dobrych kazań warto słuchać, warto je i przeczytać”. O metodzie kaznodziejskiej Stanisława Konarskiego
13.10-13.30 Jacek Wójcicki: Zanim Konarski stał się Konarskim. O wczesnych łacińskich lirykach maryjnych
13.30-13.50 Wojciech Kaliszewski: Kanon królewski, czyli o myśli monarchicznej w wierszach Stanisława Konarskiego
D y s k u s j a
P r z e r w a o b i a d o w a
15.20-15.40 Jarosław Kurkowski: Edycja Volumina Legum na tle programu wydawniczego Biblioteki Załuskich i edytorstwa źródeł historycznych i historycznoprawnych w Europie XVII i XVIII stulecia
15.40-16.00 Mikołaj Getka-Kenig: Stanisław Konarski a prestiż zasługi uczonego w epoce stanisławowskiej
16.00-16.20 Bożena Mazurkowa: „Wielkich ludzi wielka strata”. Literaci doby stanisławowskiej w hołdzie Stanisławowi Konarskiemu
16.20-16.40 Barbara Krysztopa-Czupryńska: Stanisław Konarski w wybranych dziewiętnastowiecznych publikacjach anglojęzycznych
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Instytut Romanistyki UW, Centre de Littérature française et d’Études francophones
et Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle vous invitent
le 20 octobre 2014
à la journée d’étude
Bernardin de Saint-Pierre et sa fin de siècle
Université de Varsovie : 55, rue Dobra 55, salle 1.007 (Ier étage)
PROGRAMME
9.00-9.30 ACCUEIL des participants, allocutions d’OUVERTURE
9.30-10.30 Conférence-débat de
Jean-Michel RACAULT (professeur émérite à l’Université de Saint-Denis de la Réunion)
- Réception, échos et contestation du mythe de Tahiti dans l'oeuvre de Bernardin de Saint-Pierre
10.30-10.45 Pause café
10.45-12.00 Séance matinale :
Présidence Pr Jean-Michel Racault
Regina BOCHENEK-FRANCZAKOWA (Université Jagellonne, Cracovie)
- Fin de siècle, fin de roman ?
Colas DUFLO (Université de Paris-Ouest Nanterre La Défense) :
- La théodicée hétérodoxe des Études de la nature et son expression dans Paul et Virginie
12.00-13. 30 Pause déjeuner
13.30- 14.45 Séance vespérale 1
Présidence Pr Regina Bochenek-Franczakowa
Hélène CUSSAC (Université de Toulouse 3)
- Présence de Bernardin de Saint-Pierre dans des manuels littéraires français au tournant du siècle
Marzena CHROBAK (Université Jagellonne, Cracovie)
- Paul et Virginie et la fin de culture
14.45-15.00 Pause café
15.00-17.00 Séance vespérale 2
Présidence Pr Colas Duflo
Zofia REJMAN (Université de Varsovie)
- Kajetan Koźmian, témoin de la période napoléonienne, ou l’expérience de la fin d’un monde
Maciej FORYCKI (Université Adam Mickiewicz à Poznań, Académie Polonaise des Sciences – Centre Scientifique à Paris)
- Séverin Rzewuski (1743-1811) ou le déclin du républicanisme sarmate
Présidence Pr Zofia Rejman
Małgorzata SOKOŁOWICZ (Université de Varsovie, Université de Musique Frédéric Chopin)
- « Je courais après un fantôme… ». Les Voyages de Codrus et l’esprit fin-de-siècle
Izabella ZATORSKA (Université de Varsovie)
- Voyage en Silésie : les enjeux ambulants d’un conte philosophique ressuscité
17.00-17.30 Surprise maison
CONCLUSION ET CLÔTURE
19.30-21.00 Dîner en ville
Soyez bienvenus !
Varsovie , le 17 septembre 2014 Iza Zatorska, coordinatrice
Cykl wykładów
PAMIĘTNIKI
STANISŁAWA
AUGUSTA I ICH
BOHATEROWIE
Tadeusz Zielniewicz
dyrektor muzeum łazienki królewskie
prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz
prezes polskiego towarzystwa badań nad wiekiem osiemnastym
zapraszają na wykład
prof. Richarda
Butterwicka-Pawlikowskiego
Sophie, czyli Katarzyna II
20 lutego 2014, o godzina 17.00
Pałac na Wyspie, Muzeum Łazienki Królewskie
Pracownia Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN
i
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
mają zaszczyt zaprosić
do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej
Stanisław Konarski i jego epoka
która odbędzie się w Warszawie
w dniach 5–6 listopada 2014 roku
Stanisław Konarski (1700-1773) to jedna z najciekawszych postaci polskiego wieku świateł. Kto wie, czy nie najbardziej samodzielny, a na pewno najodważniejszy myśliciel tej epoki. Człowiek niesłychanie wszechstronny - jeden z najwybitniejszych, o ile nie najwybitniejszy pisarz polityczny XVIII wieku, zasłużony pijar, poeta, tłumacz, dramatopisarz, publicysta, historyk prawa, edytor, pedagog i reformator szkolnictwa. Jeśli mierzyć jego dokonania różnorodnością pól, na których działał wydaje się bardziej człowiekiem renesansu niż oświecenia. Życie i działania Konarskiego stanowią swego rodzaju soczewkę, w której skupiają się najważniejsze problemy epoki.
Jego praca na polu edukacji wynikała z głębokiego przekonania, że postać Rzeczypospolitej zależy od wykształcenia jej obywateli, a indywidualny wysiłek intelektualny winien skutkować racjonalnymi przeobrażeniami w przestrzeni społecznej. Dostrzegał, iż niezbędna jest natychmiastowa zmiana sposobu funkcjonowania instytucji krajowych. Jako pragmatyk widział konkretne zagrożenia polityczne, jak również potrafił je zdefiniować w odniesieniu do aktualnej sytuacji Rzeczypospolitej. W swoich dziełach nie ograniczał się do krytyki wad, ale wskazywał możliwości rozwiązań. Koncepcje Konarskiego stanowią zwieńczenie rodzimej tradycji myślenia o państwie, zarazem otworzyły przed tą tradycją nowe możliwości. Już współcześni widzieli wszechstronność i ogrom podejmowanych przez niego działań w zakresie literatury, szkolnictwa i polityki. Ignacy Krasicki oddał hołd Wielkiemu Pijarowi w epitafijnym czterowierszu wyrytym na pomniku Konarskiego wystawionym w alei heilsberskiego parku:
Ten, co pierwszy zdziczałe ciął gałęzie wzniosłe
I śmiał ścieżki odkrywać wiekami zarosłe,
Co nauki, co miłość kraju wzniósł i krzepił,
W cieniu laurów spoczywa, które sam zaszczepił.
Choć postać Konarskiego i jego dzieło są doceniane, jednak od dawna nie podejmowano nowych badań. Uznając, że dorobek wybitnego pijara stać się może fascynującym przedmiotem pogłębionej refleksji dla badaczy różnych dyscyplin, Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN oraz Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym zapraszają do udziału w konferencji.
Obrady będą się toczyć wokół następujących zagadnień:
▫ formacja intelektualna Konarskiego: edukacja krajowa, studia zagraniczne, lektury, podróże (spotkanie ze światem nowej, oświeceniowej cywilizacji Europy Zachodniej; relacja tradycja-nowoczesność
▫ twórczość poetycka Stanisława Konarskiego
▫ kaznodziejski dorobek Konarskiego; reforma oratorstwa religijnego
▫ Konarski jako badacz historii prawa polskiego, współpraca z Józefem Andrzejem Załuskim, referendarzem wielkim koronnym oraz Andrzejem Stanisławem Załuskim, biskupem krakowskim, opracowanie Volumina legum
▫ Konarski w kręgu wielkiej polityki, działalność i myśl polityczna
▫ działalność i kariera zakonna Konarskiego
▫ Konarski a reforma szkolnictwa i wychowania (zakonnego oraz świeckiego)
▫ Konarski wobec modnych prądów filozoficznych epoki; jego refleksja nad pobożnością i religijnością
▫ Konarski jako reformator teatru szkolnego
▫ Konarski w świetle korespondencji
▫ współcześni o Konarskim.
Na zgłoszenie tematu planowanego wystąpienia wraz z półstronicowym uściśleniem jego tematyki i zakresu czekamy do 31 marca 2014 roku. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru tematów spośród nadesłanych propozycji. Planowane jest wydanie recenzowanego tomu pokonferencyjnego o charakterze monografii zbiorowej w roku 2015.
Zgłoszenia oraz wszelkie pytania prosimy kierować drogą elektroniczną na adres Pracowni Literatury Oświecenia: oswiecenie.ibl@wp.pl
Prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz
Dr Magdalena Ślusarska
Warszawa, 5 lutego 2014 r.
POLSKIE TOWARZYSTWO
BADAŃ NAD WIEKIEM OSIEMNASTYM
00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, p. 125; fax: 826-99-45; e-mail: m.zwierzykowski@ptbnwo.pl
Proponowany porządek obrad
Walnego Zebrania Członków
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
w dniu 12 listopada 2013 r., pierwszy termin godz. 16.15, drugi termin 16.30
sala im. A. Mickiewicza (nr 144)
I. Przyjęcie porządku obrad.
II. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 17.
III. Sprawozdania:
1. Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
4. Dyskusja nad sprawozdaniami.
IV. Przyjęcie regulaminu Nagrody PTBnWO dla autora najlepszej pracy doktorskiej dotyczącej osiemnastego wieku.
V. Decyzja Walnego Zebrania w sprawie Członków zalegających ze znaczną liczbą składek.
VI. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Polski Grand Tour
w XVIII wieku
Warszawa, 12 – 13 listopada 2013 r.
Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72
Sala im. A. Mickiewicza
Patronat honorowy: Muzeum Pałac w Wilanowie
Program konferencji
Wtorek, 12 listopada
9.00 Otwarcie obrad
9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch
9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku
9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich
10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku
10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański
Dyskusja
Przerwa
11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów
12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego
12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku
12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku
13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku
Dyskusja
Przerwa obiadowa
16.30 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Środa, 13 listopada
9.00-9.20 Barbara Judkowiak: Grand Tour dla pań – turystyka oczami wyobraźni. „Les voyages” i „Les delices” różnych krajów w bibliotekach magnackich i ich czytelniczki w pierwszej połowie XVIII wieku. Rekonesans
9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”
9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży
10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie
10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce
Dyskusja
Przerwa
11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich
11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych
12.00-12.20 Adam Perłakowski: „Dopiero w przeszły czwartek tu stanąłem o piątej z rana w dobrym chwała Bogu zdrowiu, lubo przy wielkim niewczasie i niewygodzie…”. Drezdeńskie podróże Antoniego Sebastiana Dembowskiego w drugiej i trzeciej dekadzie XVIII stulecia
Program konferencji
Wtorek, 12 listopada
9.00 Otwarcie obrad
9.15-9.35 Marek Bratuń: Grand Tour: narodziny – rozwój – zmierzch
9.35-9.55 Bogdan Rok: Rzym papieski w relacjach Polaków XVIII wieku
9.55.-10.15 Bożena Popiołek: Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w czasach saskich
10.15-10.35 Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Grand Tour i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku
10.35-10.55 Angela Sołtys: Podróże Polaków do Italii w drugiej połowie XVIII wieku: kontekst neapolitański
Dyskusja
Przerwa
11.40-12.00 Elżbieta Wichrowska: Grand Tour Ignacego Potockiego w świetle listów
12.00-12.20 Tomasz Chachulski: Podróż Kazimierza Kognowickiego
12.20-12.40 Jolanta Czerzniewska: Odwrócona perspektywa. O zużytkowaniu dorobku Grand Tour do tworzenia polskiej tożsamości narodowej na przełomie XVIII i XIX wieku
12.40-13.00 Paweł Kaczyński: Splątane tożsamości. Meandry dyskursu kolonialnego w relacjach polskich podróżników drugiej połowy XVIII wieku
13.00-13.20 Magdalena Partyka: Pierwiastek osobisty w oświeceniowych dziennikach podróży jako element przemiany gatunku
Dyskusja
Przerwa obiadowa
16.30 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Środa, 13 listopada
9.00-9.20 Barbara Judkowiak: Grand Tour dla pań – turystyka oczami wyobraźni. „Les voyages” i „Les delices” różnych krajów w bibliotekach magnackich i ich czytelniczki w pierwszej połowie XVIII wieku. Rekonesans
9.20-9.40 Agata Roćko: Polski Grand Tour „dam modnych”
9.40-10.00 Katarzyna Jagiełło-Jakubaszek: Portrety polskich dam jako pamiątka ich Wielkiej Podróży
10.00-10.20 Renata Dampc-Jarosz: Poznać kraj kwitnących cytryn. Podróż edukacyjna do Włoch w listach księżnej Sachsen-Weimar-Eisenach Anny Amalie
10.20-10.40 Urszula Kicińska: Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce
Dyskusja
Przerwa
11.20-11.40 Bożena Mazurkowa: Nowy Grand Tour Tarnowskich
11.40-12.00 Kamila Szymańska: Podróże zagraniczne leszczyńskiej młodzieży mieszczańskiej w świetle drukowanych kazań żałobnych
12.00-12.20 Adam Perłakowski: „Dopiero w przeszły czwartek tu stanąłem o piątej z rana w dobrym chwała Bogu zdrowiu, lubo przy wielkim niewczasie i niewygodzie…”. Drezdeńskie podróże Antoniego Sebastiana Dembowskiego w drugiej i trzeciej dekadzie XVIII stulecia
Międzynarodowa konferencja naukowa
„Spotkania edytorskie: problemy edycji źródeł osiemnastowiecznych”
Warszawa, 2 października 2013 r.
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla
9.10 – Powitanie zebranych, IH PAN sala im. Lelewela
9.25 – 9.50
Wojciech Kriegseisen (Warszawa), „Plany – osiągnięcia – potrzeby. Współczesne polskie edytorstwo w zakresie dziejów nowożytnych”.
9.50 – 10.15
Ramunė Šmigelskytė-Stukienė (Wilno), „Wydawanie osiemnastowiecznych źródeł na Litwie: osiągnięcia i problemy edycji”.
10.15 – 10.40
Tomasz Chachulski (Warszawa), „Edytorstwo naukowe tekstów dawnych - perspektywa literaturoznawcza. Główne problemy”
10.40 – 11.05
Jerzy Dygdała (Toruń), „Czy i jak wydawać drukiem gazety pisane z epoki saskiej”.
11.05 – 11.25 Przerwa na kawę (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012))
11.25 – 11.50
Andrei Macuk (Mińsk), „Perspektywa wydawnictwa listów Michała Antoniego i Józefa Stanisława Sapiehów”.
11.50 – 12.15
Anna Michałowska-Mycielska (Warszawa), „Osiemnastowieczne księgi gmin żydowskich – problemy edytorskie”
12.15 – 12.40
Michał Zwierzykowski (Poznań), „Dorobek, perspektywy i problemy warsztatowe edytorstwa akt sejmikowych z XVIII wieku”
12.40 – 13.30 Dyskusja
13.40 – 15.00 Przerwa obiadowa (możliwość nabycia na stoisku Wydawnictwa IH PAN edycji Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780 (Warszawa 2012)
15.00 – 15.25, IH PAN sala im. Lelewela lub sala im. Kościuszki
O. Paweł Zając OMI (Obra), „Specyfika źródeł okresu stanisławowskiego w serii «Acta Nuntiaturae Polonae»”
15.25 – 15.50
Zofia Zielińska (Warszawa), „W sprawie aparatu naukowego wydawnictwa korespondencji Stanisława Augusta z Katarzyną II: elementy wątpliwe”
15.50 – 16.10 Przerwa na kawę
16.10 – 16.35
Ewa Zielińska (Warszawa), „Perspektywy odtworzenia korespondencji dyplomatycznej Stanisława Augusta”
16.35 – 17.00
Adam Danilczyk (Warszawa), „Projekt edycji korespondencji politycznej Stanisława Augusta”
17.00 – 17.40 Dyskusja i zamknięcie obrad
ROUSSEAU i DIDEROT : PRZEKŁAD, INTERPRETACJA, POZNANIE
KONFERENCJA NAUKOWA Z OKAZJI 300-LECIA URODZIN
ROUSSEAU I DIDEROTA
Uniwersytet Warszawski, 2-4 grudnia 2013 r.
Szanowni Państwo, Drodzy Koledzy!
Na przełomie dwóch cykli rocznicowych obchodów – skończyły się już te poświęcone trzechsetnym urodzinom Rousseau a jednoczesnie zaczęły się kolejne, mające uczcić urodziny Diderota – proponujemy połączyć nasze wysiłki i pomysłowość, aby w grudniu tego roku zorganizować sesję naukową last minute poświęconą „braciom zwaśnionym” połączonym raz jeszcze na tę okazję. Połączonym nie tylko bliskością dat urodzenia, nie tylko z powodu zawirowań losów, które uczyniły ich najpierw tak serdecznymi przyjaciółmi jak potem serdecznymi wrogami, lecz także celem nawiązania do tradycji naukowej współpracy na arenie międzynarodowej upamiętnionej słynną sesją naukową w Nieborowie, która, w październiku roku 1978, zestawiła dwa przeciwstawne sobie losy, pogodzone dopiero post mortem – Woltera i Rousseau. Zorganizowana była przez zasłużonych francuskich i polskich badaczy XVIII wieku, w tym profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, polonistę Zdzisława Liberę i romanistkę Ewę Rzadkowską, a także dyrektora Muzeum Narodowego – Stanisława Lorenca. Po stronie francuskiej zaznaczyli swoją obecność najwięksi po dziś dzień badacze – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois i Roland Desné. Konferencja w Nieborowie stanowił punkt kulminacyjny w relacjach naukowych polsko-francuskich i francusko-polskich w drugiej połowie XX wieku. Brak nam dziś wydarzeń takiej rangi we współpracy naukowej, wśród obfitości innych, drobnych kontaktów, jakże użytecznych.
W Europie wieku XVIII losy ludzkie i literackie krzyżują się częściej niż poprzednio, zwłaszcza losy Francuzów i Polaków; nawet jeśli niektórym zdarza się – jak Diderotowi – starannie omijać Polskę w podróży misyjnej filozofa. Aczkolwiek przykład Rousseau dowodzi, że – aby się pozytywnie zaangażować w sprawy Rzeczypospolitej Obojga Narodów – nie trzeba było koniecznie stawać na jej ziemi.
Hasło towarzyszące w tle warszawskiemu spotkaniu – „Pogodzić zwaśnionych braci ?” – mogłoby znaleźć rozwinięcie w innych pytaniach: czyż nie chodzi o to, by rozumieć ich przez siebie nawzajem, dzieło jednego przez dzieło drugiego? Intertekstualność organicznie wypływa z ich biografii.
Konferencja naukowa mogłaby zastanowić się nad pojmowaniem dzieła obu filozofów (i ich dziedzictwa) oraz redystrybucji jego owoców, utrudnionej lub ułatwionej – kiedy i dlaczego? – przez krążenie idei tak na poziomie tekstu jak i metatekstu, w kontekście metakulturowym i historycznym. Tym bardziej, gdy słowo ‘tekst’ rozumieć szeroko, jako specyficznie zakodowany przekaz. Plan ogólny streszcza tytuł sesji: „Rousseau i Diderot : przekład, interpretacja, poznanie”.
Należało by także uwzględnić refleksje na temat potomstwa artystycznego, filozoficznego i krytycznego obu autorów – jaki wywarło ono wpływ na swoje (rozmaite) czasy? Co z kolei zakłada otwarcie obrad na wieki późniejsze i na badania specjalistów nie tylko z dziedziny filozofii, literatury i historii, lecz także (przykładowo) teorii widowisk, muzykologii, historii sztuki, prawa, etnografii…
Zgłoszenia (tytuł+abstract 800 znaków) po francusku na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl można przysyłać do dnia 31 lipca 2013 r. Dyskusja toczyć się będzie także po francusku, z możliwością tłumaczenia symultanicznego krótkich wystąpień po polsku. Skład komitetu naukowego: Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.
Tryb organizacji
Do dyspozycji uczestników sesji przeznaczono 20 pokoi, w tym: 15 w hotelu „Hera” przy ul Belwederskiej (obok Łazienek Królewskich, 25 min. autobusem od Uniwersytetu) i 5 pokoi w Hostelu „Helvetia” (tuż obok Uniwersytetu; zalecany gościom z Francji). Rezerwacji dokonano na 3 noce (1-4 grudnia 2013), z których dwie będą opłacone przez wpisowe z wyjątkiem nocy z 1 na 2 grudnia ; osoby pragnące przybyć 1 grudnia (w niedzielę) proszone są o zgłoszenie tego możliwie szybko na adres: i.m.zatorska@uw.edu.pl
Wpisowe wynosi 400 zł od osoby. Konto, na które należy je wpłacać podam w kolejnej poczcie . Obrady rozpoczną się 2 grudnia ok. godz. 13.00 a skończą się 4 grudnia także ok. 13.00. W planach jest uroczysta kolacja na otwarcie sesji 2 grudnia. Dalsze informacje pojawią się w stosownym czasie (pod koniec wakacji). Pięknie zapraszamy!
W imieniu Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
ROUSSEAU ET DIDEROT : TRADUIRE, INTERPRÉTER, CONNAîTRE
Colloque franco-polonais pour les tricentenaires de naissance de Diderot et de Rousseau
Université de Varsovie, 2-4 décembre 2013
Mesdames, Messieurs, Chers Collègues,
à la charnière de deux commémorations majeures – celle en l’honneur du tricentenaire de Rousseau s’est achevée au moment où a commencé celle en l’honneur de Diderot – nous vous proposons de réunir nos forces et nos idées pour organiser en décembre 2013 un colloque last minute sur les « frères ennemis » réunis encore une fois pour cette occasion : non seulement pour la proximité de leurs dates de naissance respectives, non plus seulement à cause des aléas de leurs destins qui ont valu à leur relation d’être successivement d’amitié la plus étroite, puis de détestation, mais aussi pour renouer avec une tradition de collaboration scientifique internationale qu’illustre un colloque dix-huitiémiste mémorable, celui qui, en octobre 1978, avait été consacré, à Nieborow, à confronter deux autres destins adverses réconciliés seulement post mortem, ceux de Voltaire et de Rousseau. Il a été organisé par les plus éminents dix-huitiémistes français et polonais de l’époque, dont les professeurs à l’Université de Varsovie, le poloniste Zdzislaw Libera et la romaniste Ewa Rzadkowska, ainsi que le directeur du Musée national Stanislaw Lorenc. Avec la présence, du côté français, des plus grands noms de la recherche de l’époque (et d’aujourd’hui) – Jean Roussel, Jacques Proust, Jean Ehrard, Jean Sgard, Daniel Beauvois et Roland Desné – le rendez-vous de Nieborow fut le point culminant des relations scientifiques polono-françaises/franco-polonaises dans la seconde moitié du XXe siècle. De tels événements, à un tel niveau de collaboration scientifique, nous manquent aujourd’hui, dans la profusion de menus contacts, combien utiles.
Dans l’Europe du XVIIIe siècle, les destinées des hommes et des lettres se croisent aussi plus souvent qu’auparavant, notamment celles des Français et des Polonais ; même s’il arrive à certains, Diderot y compris, de contourner la Pologne dans son périple de philosophe en mission. Encore que l ‘exemple de Rousseau prouve qu’il n’est pas nécessaire d’y avoir mis effectivement les pieds pour s’impliquer positivement dans les affaires de la République des Deux Nations.
Le mot d’ordre – Réconcilier les « frères ennemis » ? – pourrait se prolonger par d’autres interrogations : ne s’agirait-il pas de les comprendre l'un avec l'autre, l'un à travers l'autre ? L’intertextualité ressort organiquement de leurs biographies.
Le colloque pourrait revenir sur l’intelligence des deux œuvres (et de leur héritage) et sur leur communication, démarches entravées ou facilitées – quand et pourquoi ? – par la circulation d’idées au niveau du texte comme au niveau métatextuel, métaculturel et historique : d’autant plus si l’on admet le sens large du mot texte, renvoyant au message culturel spécifiquement encodé. Avec, pour tracé général : « Rousseau et Diderot : traduire, interpréter, connaître ».
Seraient aussi envisagées des réflexions sur l’impact de la postérité artistique, philosophique et critique des deux auteurs, ce qui impliquerait l’ouverture aux siècles ultérieurs et aux spécialistes de domaines divers (arts de spectacle, musicologie, histoire de l’art, droit, ethnographie, entre autres), accompagnant des littéraires, philosophes et historiens.
Vos propositions de titre (avec un résumé de 800 signes) sont attendus avant le 31 juillet 2013 (i.m.zatorska@uw.edu.pl). Les débats se dérouleront en français, avec la possibilité de traduire certaines interventions ponctuelles en polonais. Comité Scientifique : Jacques Berchtold, Michel Delon, Colas Duflo, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Teresa Kostkiewiczowa, Catriona Seth, Izabella Zatorska.
Fiche d’organisation
20 chambres seront mises à la disposition des colloquants, à savoir : 15 chambres à l’hôtel „HERA” (rue Belwederska, près du parc de Lazienki, à 25 min. de l’Université de Varsovie en bus) et 5 chambres à l’Hostel „HELVETIA” (tout près de l’Université : de préférence pour les collègues français). La réservation est faite du 1er au 4 décembre, soit 3 nuits, dont 2 seront couvertes par le fonds d’organisation, à l’exception de celle du 1er au 2 décembre ; ceux qui souhaitent venir dès le 1er décembre (dimanche) sont priés de le signaler par avance le plus vite possible à mon adresse : i.m.zatorska@uw.edu.pl
Les débats commenceront le 2 décembre vers 13h et finiront le 4 décembre vers 13h également. Un cocktail dînatoire d’ouverture sera prévu le 2 décembre. D’autres détails suivront en fin d’été. Soyez Bienvenus !
au nom de l’Institut d’Études Romanes de l’Université de Varsovie et de la Société Polonaise d’Études du Dix-huitième Siècle
Pracownicy UW dysponujący BST proszeni są o dane umożliwiające przelew wewnętrzny na subkonto Wydziału Neofilologii UW.
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym postanowił rozszerzyć funkcjonalność strony naszego Towarzystwa i umożliwić większe zaangażowanie Członków w jej aktualizację i wykorzystanie jako środka komunikacji, wymiany ważnych informacji naukowych, ogłoszeń o organizowanych wykładach, konferencjach, sesjach, opublikowanych książkach. W tym celu utworzone zostało FORUM Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Możliwości wykorzystania FORUM jest oczywiście bardzo wiele. Mamy nadzieję, że niebawem stanie się ono ważnym środkiem koordynacji studiów nad osiemnastym stuleciem, integrującym środowisko jego badaczy.
Moderatorami FORUM będą z ramienia PTBnWO: Anna Grześkowiak-Krwawicz oraz Michał Zwierzykowski. Administratorem jest Pan Grzegorz Szafrański, dzięki którego uprzejmości i pomocy mamy możliwość zainicjowania tej nowej formy aktywności Towarzystwa.
Przed przystąpieniem do rejestracji prosimy o zapoznanie się z instrukcją w zakładce forum.
Zachęcając do rejestracji i aktywności na FORUM łączymy wyrazy szacunku i pozdrowienia
Zarząd PTBnWO
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Dyskusja i zamknięcie konferencji
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono 22 października 2012 r. w Pałacu Staszica, w Sali im. A. Mickiewicza (nr 144) (ul. Nowy Świat 72).
Pierwszy termin zebrania godzina 16.00, drugi termin 16.15.
Proponowany porządek obrad:
I. Wybór przewodniczącego obrad i sekretarza.
II. Przyjęcie porządku obrad.
III. Przyjęcie protokołu poprzedniego zebrania – opublikowanego w Biuletynie nr 16.
IV. Sprawozdania:
1. Ustępującego Zarządu PTBnWO.
2. Skarbnika PTBnWO.
3. Sprawozdanie z prac Komisji Wydawniczej PTBnWO.
4. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PTBnWO.
5. Sprawozdanie z prac Komitetu Wykonawczego ISECS.
6. Dyskusja nad sprawozdaniami.
V. Głosowanie nad udzieleniem absolutorium ustępującemu Zarządowi.
VI. Wybory Prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej na kadencję 2012-2016.
1. Wybór Komisji Skrutacyjnej.
2. Wybór Prezesa PTBnWO.
3. Wybory członków Zarządu PTBnWO (do obsadzenia 6 miejsc).
4. Wybory Komisji Rewizyjnej PTBnWO (do obsadzenia 5 miejsc).
VII. Ogłoszenie wyników wyborów przez Komisję Skrutacyjną.
VIII. Nadanie Członkostwa Honorowego PTBnWO.
IX. Wolne wnioski.
Zamknięcie Zebrania.
Zachęcamy również do wzięcia udziału w odbywającej się równolegle z Walnym Zebraniem, współorganizowanej przez nasze Towarzystwo i Instytut Badań Literackich PAN konferencji „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”, w dniach 22- 23 października br.
W imieniu Zarządu PTBnWO
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a I B L P A N
P o l s k i e T o w a r z y s t w o B a d a ń n a d W i e ki e m
O s i e m n a s t y m
Publiczne, prywatne, intymne
w kulturze XVIII wieku
W a r s z a w a , 2 2 – 2 3 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 2 r .
P a ł a c S ta s z i c a , u l . No w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m . A . M i c k i e w i c z a (n r 1 4 4)
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
P o n i e d z i a ł e k , 2 2 p a ź d z i e r n i k a
10.00 Otwarcie obrad
10.15-10.45 Teresa Kostkiewiczowa: Publiczne, prywatne, intymne – wstępne uwagi o sposobach rozumienia w XVIII w.
10.45-11.05 Arkadiusz Stasiak: Szczęście we wspólnocie a poza nią
11.05-11.25 Bożena Mazurkowa: O prywatnych humorach, chimerach oraz niecierpiętliwości w moralnych wskazaniach i przestrogach dla osób publicznych
11.25-11.45 Dariusz Rolnik: O miejscu życia publicznego w przestrzeni prywatnej obywateli czasów stanisławowskich na przykładzie listów Izabeli Świeykowskiej z domu Dunin- Karwickiej do męża Leonarda (1783-1792)
11.45-12.05 Agata Wdowik: „Towarzystwa ludzi działane są przyjaźnią lub strachem” – polemika Krasickiego z Rousseau na przykładzie „Powieści wschodnich”
D y s k u s j a
P r z e r w a
12.50-13.10 Bożena Popiołek: „Co między mężem i żoną jest, tego nikt wiedzieć nie powinien”. Intymność w źródłach czasów saskich
13.10-13.30 Paweł Kaczyński: Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze czasów stanisławowskich
13.30-13.50 Agnieszka Jakuboszczak: Matka – córka – siostra. O intymności i prywatności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzinach szlacheckich
12.00-12.20 13.50-14.10 Renata Dampc-Jarosz: „Opuścić własne wnętrze”. Prywatne i intymne na cenzurowanym w listach pisarek niemieckich ostatniej dekady XVIII w.
D y s k u s j a
P r z e r w a
16.00-18.00 W a l n e Z e b r a n i e
P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a B a d a ń
n a d W i e k i e m O s i e m n a s t y m
W t o r e k , 2 3 p a ź d z i e r n i k a
9.30-9.50 Marcin Cieński: Prywatne i intymne w przestrzeni ogrodu. Doświadczenie realne i kreacja literacka 1760-1820
9.50-10.10 Paweł Konieczny: Plantacja i Williamsburg – rytmy roku zamożnych plantatorów osiemnastowiecznej Wirginii
10.10-10.40 Agata Roćko: Intymizm w polskich relacjach wspomnieniowo-diariuszowych końca XVIII w.
10.40-11.00 Jolita Sarcevičienė: Prywatność i publiczność w dziennikach Antoniego Kazimierza Sapiehy
D y s k u s j a
P r z e r w a
11.40-12.00 Katarzyna Kuras: Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej Jolanta Czerzniewska: Claude-Henrie Watelet według Greuza. Amator w gabinecie sztuki – figura publiczna w kulturze francuskiego Oświecenia
12.20-12.40 Izabela Gawrońska-Meler: Smutek i czarna melancholia. Słowo na temat wewnętrznych dróg poznania oraz intymnych doświadczeń egzystencjalnych głównej bohaterki tragedii Franciszka Karpińskiego „Judyta”
12.40-13.00 Artur Ziontek: „Życie przebyć słodko, mile...”. Poetycki dialog Tomasza Kajetana Węgierskiego i Michała Kazimierza Ogińskiego
D y s k u s j a
P o d s u m o w a n i e o b r a d
Międzynarodowa konferencja naukowa
pod honorowym patronatem władz Polskiej Akademii Umiejętności
"Władysław Konopczyński jako badacz dziejów XVIII wieku" Warszawa 17-18 IX 2012 - IH UW - IH PAN
17 września 2012 r. Instytut Historii PAN, (sala im. Lelewela lub Kościuszkowska)
9.30-10.30
Andrzej Wierzbicki (Warszawa), Władysław Konopczyński wobec procesów reorientacyjnych w polskiej historiografii pierwszych dziesięcioleci XX w.
Kiriłł Koczegarow (Moskwa), Stosunki międzynarodowe w Europie Wschodniej w ostatnich latach XVII w. – pierwszej ćwierci XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego
10.30-12.00
Jacek Burdowicz-Nowicki (Warszawa), Szwecja a Polska w dobie wielkiej wojny północnej w ujęciu Władysława Konopczyńskiego – inspiracje, refleksje, recepcja
Andriej Macuk (Mińsk), Wielkie Księstwo Litewskie w dziele Władysława Konopczyńskiego Polska w dobie wojny siedmioletniej
11.30-12.30
Boris Nosow (Moskwa), Metodologiczne problemy w Konopczyńskiego Dziejach Polski Nowożytnej, Konfederacji Barskiej i artykułach ze schyłku życia
Maciej Janowski (Warszawa), Problemy edycji „Historyki” Władysława Konopczyńskiego
12.30-13.30 – dyskusja
13.30-15.00 - obiad
15.00-16.00
Jerzy Dygdała (Toruń), Władysław Konopczyński jako edytor
Monika Wyszomirska (Toruń), Atrybucje autorskie Władysława Konopczyńskiego
16.00-17.30
Maria Czeppe (Kraków), Portret Augusta III w dziełach Władysława Konopczyńskiego
Hans Jürgen Bömelburg (Giessen), Władysław Konopczyński a unia polsko-saska
Michael G. Müller (Halle-Wittenberga), Władysław Konopczyński i problem liberum veto
17.30-18.30 - dyskusja
18 września 2012 r. - Instytut Historyczny UW
9.30-10.30
Tomasz Szwaciński (Warszawa), Sprawa porwania przez Rosjan szpiega pruskiego Lamberta (1757) w twórczości Władysława Konopczyńskiego
o. Paweł Zając OMI (Poznań), Czego nuncjusz nie wiedział o polskim parlamentaryzmie? Konfrontacja depesz Giovanni Andrea Archettiego z badaniami ustroju Polski Władysława Konopczyńskiego
10.30-11.30
Wojciech Kriegseisen (Warszawa), Dysydenci w badaniach Władysława Konopczyńskiego
Tomasz Ciesielski (Opole), Problematyka wojskowości polsko-litewskiej w XVIII w. w pracach Władysława Konopczyńskiego
11.30-13.00
Özlem Akay-Dinç (Ankara), Władysław Konopczyński jako badacz stosunków polsko-tureckich i turecko-rosyjskich na tle historiografii tureckiej (na podstawie dzieł: Polska a Turcja i Konfederacja Barska)
Jacek Kordel (Warszawa), Austria lat 1740-1763 w pracach Władysława Konopczyńskiego
13.00-14.00 – dyskusja
14.00-15.00 – obiad
15.00-16.00
Dorota Dukwicz (Warszawa), Warsztat badacza wieku XVIII w „Historyce” Władysława Konopczyńskiego
Łukasz Galas (Warszawa), Literatura polityczna Konfederacji Barskiej w badaniach Władysława Konopczyńskiego
16.00-17.30
Zofia Zielińska (Warszawa), Portret Stanisława Augusta w Konfederacji barskiej Władysława Konopczyńskiego
Piotr Biliński (Kraków), Odbicie badań nad wiekiem XVIII w „Dziennikach” Władysława Konopczyńskiego
17.30-18.30
Dyskusja i zamknięcie konferencji
Konferencja
„Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”
Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN i Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym organizują interdyscyplinarną konferencję naukową na temat „Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku”. Pole problemowe konferencji obejmuje zagadnienia, które dotychczas nie były przedmiotem systematycznych badań nad epoką oświecenia:
zakresy, sposoby rozróżniania i rozumienia sfer i zjawisk wymienionych w tytule konferencji.
rola tych zjawisk w przestrzeni publicznej, w życiu zbiorowym i indywidualnym.
kulturowe tradycje, wzorce, normy (zakazy, nakazy) przedstawiania spraw publicznych, prywatnych i sfery intymnej oraz mówienia o nich.
sposoby przedstawiania w różnych typach wypowiedzi i w różnych sztukach tego, co publiczne, prywatne, intymne.
publiczne, prywatne, intymne jako przedmiot refleksji w estetyce epoki.
relacje między prywatnością i intymnością a problemami podmiotowości, subiektywności, indywidualizmu, jednostkowego doświadczenia.
publiczne, prywatne i intymne a pojmowanie człowieka (rozumienie natury ludzkiej).
problem zmiany lub ciągłości w traktowaniu i przedstawianiu tych sfer w odniesieniu do tradycji staropolskiej.
kwestia trwałości lub zmienności podejścia do wymienionych zjawisk w epoce oświecenia.
Konferencja odbędzie się w Warszawie, w dniach 22-23 października 2012 roku. Wpisowe wyniesie 150 złotych. Zgłoszenia tematów wystąpień (wraz z krótkim – kilkunastowersowym – streszczeniem) prosimy nadsyłać do dnia 30 marca pod adresem: oswiecenie.ibl@wp.pl lub: Pracownia Literatury Oświecenia IBL PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, pokój 125.
Zapraszamy do udziału badaczy wszystkich specjalności: historyków, historyków literatury, kultury, sztuki, obyczaju…
Anna Grześkowiak-Krwawicz
Kierownik Pracowni Literatury Oświecenia IBL PAN
Teresa Kostkiewiczowa
Prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
Warszawa, 14 stycznia 2012 roku
Szanowni Państwo,
Zbliża się termin rozpoczęcia prac nad kolejnym, 16 Biuletynem naszego Towarzystwa, dlatego też pozwalam sobie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do połowy marca 2012 roku, na mój adres: Dr hab. Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną:mzwi@amu.edu.pl
Dane, na których mi zależy to:
1. Publikacje za rok 2011 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które
już ukazały się drukiem i w całości lub przeważającej części dotyczą wieku XVIII i początków wieku XIX). Będę wdzięczny za dokładne opisy bibliograficzne: w przypadku wydawnictw samoistnych za podanie także nazwy wydawcy i liczby stron; w przypadku artykułów – dokładnej nazwy czasopisma i zakresu stron.
2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.
3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie, dotyczące XVIII wieku (temat, imię i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.
4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2011 oraz informacje o planowanych na rok 2012 i początek 2013 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.
Łączę wyrazy szacunku oraz najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności w Nowym 2012 Roku,
Dr hab. Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków. Tym razem odbędzie się ono podczas obrad II Kongresu Badaczy Wieku XVIII w Krakowie, w dniu 20 października 2011 r., na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy ul. Grodzkiej 64 (sala A-6). Pierwszy termin zebrania godzina 16.30, drugi termin 16.45.
Proponowany porządek obrad:
1. Sprawozdanie z działalności Zarządu.
2. Sprawozdanie finansowe.
3. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).
4. Informacja Komisji Wydawniczej.
5. Wolne wnioski.
Łączę wyrazy szacunku,
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny Towarzystwa
Zakład Literatury Angielskiej i Lingwistyki Literackiej
w Instytucie Filologii Angielskiej UAM
zaprasza na wykłady
Profesora Jamesa Ravena,
historyka kultury z University of Essex
i autora książki
The Business of Books:
Booksellers and the English Book Trade 1450-1850 (2007)
“The Sites of the Book Trade in Eighteenth-Century London”
10.05.2011 (wtorek) 18.30 sala 101A (Collegium Novum)
“What is the History of the Book?”
13.maja.2011 (piątek) 8.00 sala C1 (Collegium Novum)
który odbędzie się 12.05.2011 (czwartek)
o godzinie 16.45 w sali 601A (Collegium Novum)
Śp. Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska (13 lutego 1929 – 23 stycznia 2011) Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym z ogromnym żalem informuje, że w dniu 23 stycznia 2011 roku zmarła Prof. dr hab. Krystyna Zienkowska, Członek Założyciel naszego Towarzystwa, wybitny historyk wieku osiemnastego. |
Śp. Prof. dr hab. Janusz Maciejewski (2 czerwca 1930 – 9 lutego 2011) Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym z ogromnym żalem informuje, że w dniu 9 lutego 2011 roku zmarł Prof. dr hab. Janusz Maciejewski, Członek Założyciel naszego Towarzystwa, wybitny historyk wieku osiemnastego. |
Śp.
Prof. dr hab. Piotr Żbikowski
(1 sierpnia 1935 – 20 stycznia 2011)
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym
z ogromnym żalem informuje, że w dniu 20 stycznia 2011 roku zmarł
Prof. dr hab. Piotr Żbikowski, Członek Założyciel naszego Towarzystwa,
wybitny historyk literatury, badacz polskiego oświecenia oraz wczesnego romantyzmu, przez ponad 40 lat związany z rzeszowskim środowiskiem
naukowym i akademickim.
Warszawa, 20 września 2010 roku
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na coroczne Walne Zebranie Członków.
Tym razem odbędzie się ono 20 października 2010 r., w sali 125 Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28). Pierwszy termin zebrania godzina 10.15, drugi termin 10.30.
Proponowany porządek obrad:
1. Wykład:
prof. François Rosset
„Krytyczni spadkobiercy oświecenia: Germaine de Staël, Benjamin Constant i grupa Coppet”.
2. Dyskusja nad wykładem.
3. Sprawozdanie z działalności Zarządu.
4. Sprawozdanie finansowe.
5. Głosowanie nad wnioskami Zarządu o wykluczenie Członków mających wieloletnie zaległości w opłacaniu składek.
6. Informacje o działalności SIEDS (ISECS).
7. Informacja Komisji Wydawniczej.
8. Informacja o przygotowaniach do Kongresu w Krakowie w 2011 r.
9. Wolne wnioski.
Łączę wyrazy szacunku,
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny Towarzystwa
PS. Na Walnym Zebraniu będzie możliwość opłacenia składek członkowskich. Składka wynosi 50 zł (40 zł dla emerytowanych Członków Towarzystwa).
Można ją również wpłacić na konto Towarzystwa: 12 1020 1013 0000 0602 0116 4359 (PKO BP S.A. X Oddział w Warszawie). Zarząd apeluje o uregulowanie zaległości.
Warszawa, 10 czerwca 2010 roku
Szanowni Państwo, Koleżanki, Koledzy,
cztery lata temu, w październiku 2006 roku odbył się we Wrocławiu I Kongres Badaczy Wieku XVIII, pod hasłem Wiek XVIII: polityka-kultura-edukacja.
Było to pierwsze tak liczne spotkanie naszego środowiska. Stało się ono okazją do podsumowania dokonań poprzednich dziesięcioleci, dało też możliwość
przedstawienia dorobku różnych dyscyplin, a przede wszystkim było okazją do wymiany poglądów i ożywionych dyskusji. Czas, który upłynął od wrocławskiego
Kongresu, był okresem intensywnych badań, wielu inicjatyw i przedsięwzięć naukowych zarówno indywidualnych, jak zbiorowych. W związku z tym coraz wyraźniej
widać potrzebę kolejnego spotkania, które umożliwiłoby przedstawienie wyników prac, a także nakreślenie dalszych perspektyw badań oraz przemyślenie możliwości
i sposobów integracji przedsięwzięć podejmowanych przez przedstawicieli różnych dyscyplin. Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział
Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczęły przygotowania II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w dniach 19 – 22 październiku 2011
roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie:
Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg.
Część naukowa obejmie obrady plenarne, obrady w sekcjach tematycznych oraz na zakończenie dyskusję panelową. W części organizacyjnej zaplanowane jest uroczyste
Walne Zebranie członków Towarzystwa.
Proponowane tematy sekcji:
- Absolutyzm i państwa wolne. Różne drogi modernizacji instytucji i społeczeństw.
- Jednostka – społeczeństwo – władza. Suwerenność – podmiotowość – podległość w strukturach społecznych i państwowych.
- Sarmacja Europejczyków – Europa Sarmatów.
- Oświecenie a wiek osiemnasty: zgodność, rozbieżność zależności. Powrót do nierozstrzygalnych pytań.
- Współpraca interkulturowa, instytucje, ludzie, teksty.
- Reprezentacja świata w kulturze XVIII wieku. Literatura – sztuka – teatr.
- Książka jako środek komunikacji kulturowej.
- Moda – smak – wyobraźnia. Materialność i wrażliwość doby oświecenia.
Informując o tej inicjatywie, zapraszamy wszystkich badaczy epoki do zainteresowania się nią i udziału w przygotowanym spotkaniu naukowym,
stwarzającym możliwość wymiany myśli i doświadczeń. Prosimy o zgłaszanie uwag i ewentualnych uzupełnień propozycji dotyczących tematycznego
zakresu obrad sekcyjnych w terminie do 15 września 2010 roku (na adres Towarzystwa z dopiskiem „Kongres” lub pod adresem
elektronicznym: wiekosiemnasty.kongres@wp.pl ). W następnym piśmie okólnym, które rozesłane będzie do końca września 2010 roku, zamieścimy
informacje dotyczące sposobu zgłaszania propozycji tematów referatów oraz dalszych kwestii organizacyjnych. Prosimy wszystkich Członków Towarzystwa
o przekazywanie informacji o planowanym Kongresie osobom zainteresowanym historią i kulturą osiemnastego wieku oraz ich badaniem. Zależy nam również
na nawiązaniu kontaktów ze studentami różnych kierunków i dyscyplin. Pisma okólne i inne wiadomości dotyczące II Kongresu, a także działalności Polskiego
Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym są umieszczane na stronie internetowej Towarzystwa (www.wiekosiemnasty.pl).
Komitet Organizacyjny II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku:
Marek Dębowski, Anna Grześkowiak-Krwawicz, Michał Zwierzykowski.
Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
Warszawa, 6 lutego 2010 roku
Szanowni Państwo,
W związku z planowanym ukończeniem prac nad kolejnym, 14 Biuletynem naszego Towarzystwa, pozwalam sobie ponownie prosić Państwa o przesłanie informacji na temat Państwa działalności naukowej w nieprzekraczalnym terminie do 28 lutego 2010 roku, na mój adres: Dr Michał Zwierzykowski, Instytut Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań lub pocztą elektroniczną: mzwi@amu.edu.pl
Dane, na których mi zależy to:
1. Publikacje za rok 2009 – książki, artykuły, wydawnictwa źródłowe (wyłącznie prace, które
już ukazały się drukiem i w całości lub przeważającej części dotyczą wieku XVIII i początków wieku XIX). Będę wdzięczny za dokładne opisy bibliograficzne: w przypadku wydawnictw samoistnych za podanie także nazwy wydawcy i liczby stron; w przypadku artykułów – dokładnej nazwy czasopisma i zakresu stron.
2. Prowadzone aktualnie prace badawcze – indywidualne i zbiorowe – również te, które sygnalizowano w poprzednich numerach, o ile są kontynuowane.
3. Prowadzone pod Państwa kierownictwem prace doktorskie dotyczące XVIII wieku (temat i nazwisko doktoranta) – także prace kontynuowane.
4. Informacje na temat konferencji, sesji, kolokwiów, które odbyły się w roku 2009 oraz informacje o planowanych na rok 2010 i początek 2011 (do maja włącznie). Bardzo zależy nam na krótkich sprawozdaniach z wydarzeń, które już miały miejsce (1/2 – 1 strony), prosimy także o kilka słów charakterystyki przedsięwzięć planowanych.
Łączę wyrazy szacunku,
Dr Michał Zwierzykowski
Sekretarz Generalny PTBnWO
31 -08-2009
II Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku – Kraków, 2011 rok
Odezwa
Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,
Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagielońskiego rozpoczęły przygotowania drugiego Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, który odbędzie się w październiku 2011 roku w Krakowie. Hasłem obrad będzie: Wiek XVIII – uniwersalizm myśli, różnorodność dróg. Przewidujemy trzy główne bloki tematyczne: historia, kultura, literatura podzielone na sekcje. W związku z tym zwracamy się do Państwa z prośbą o nadsyłanie do listopada 2009 propozycji zakresów tematycznych poszczególnych sekcji pod adresem: Polskie Towarzystwo nad Wiekiem Osiemnastym, ul. Nowy Świat 72, pok. 125, 00-330 Warszawa lub pocztą elektroniczną:wiekosiemnasty.kongres@wp.pl.
Łącząc wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia
Komitet Organizacyjny
II Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku
Marek Dębowski
Anna Grześkowiak – Krwawicz
Michał Zwierzykowski
19-03-2008
Program do pobrania w formacie .pdf
P r a c o w n i a L i t e r a t u r y O ś w i e c e n i a
Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a
W a r s z a w a , 1 – 2 k w i e t n i a 2 0 0 8 r .
P a ł a c S t a s z i c a , u l . N o w y Ś w i a t 7 2
S a l a i m. A. M i c k i e w i c z a ( n r 1 4 4 )
P r o g r a m k o n f e r e n c j i
W t o r e k , 1 k w i e t n i a
G o d z. 1 0. 0 0
O t w a r c i e o b r a d
T e r e s a K o s t k i e w i c z o w a (W a r s z a w a)
A n t o n i C z y ż (W a r s z a w a - S i e d l c e): Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
J o l a n t a K u s i a k (P o z n a ń): Zagadka autorstwa satyry „Małpa – człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
I r e n a R o l s k a (L u b l i n): Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
K r z y s z t o f G o m b i n (L u b l i n): Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich
D y s k u s j a
P r z e r w a
M a g d al e n a B o b e r (W a r s z a w a): Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
P a w e ł P l u t a (W r o c ł a w): Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
M a r t a S z y m o r (Ł ó d ź): Realizacje paremiograficznych zainteresowań Franciszka Zabłockiego w jego utworach lirycznych
D y s k u s j a
P r z e r w a
G o d z. 1 5. 3 0
P a t r y k C z e p a n i s (W r o c ł a w): Problematyka wariantów tekstowych łacińskich wierszy F. D. Kniaźnina
J a c e k W ó j c i c k i (W a r s z a w a): Wierszowana autobiografia Ignacego Bykowskiego – między konfesją a okólnikiem
E w a Z i e l a s k o w s k a (P o z n a ń): „Wieszczym natchnięty był i wskroś przejęty duchem” – Ignacy Krasicki o poetach i pisaniu
A g n i e s z k a Ś n i e g u c k a (Ł ó d ź): Kilka uwag o wątku romansowym w „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach”
D y s k u s j a
Ś r o d a , 2 k w i e t n i a
G o d z. 9. 0 0
K r z y s z t o f D m i t r u k (R z e s z ó w): „Podróże literackie” Józefa Wybickiego
K a r o l i n a N a w r o c k a (P o z n a ń): „Szlachcic mieszczanin” Józefa Wybickiego: „taka sobie komedia”, głos polityka, ukłon w stronę Wielkopolan
M i c h a ł J a n e c z e k (L e s z n o): Molier a Zawistowski – recepcja „Skąpca” na ziemi wschowskiej
Ks. J a n N i e c i e c k i (L u b l i n): Motywy z „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tassa w programie ideowym polskiej rezydencji XVIII wieku
D y s k u s j a
P r z e r w a
A g n i e s z k a M a c i o c h a (L u b l i n): Motyw pszczoły w polskich czasopismach XVIII wieku B a r t o s z M a r c i ń c z a k (W r o c ł a w): Walka z wiarą w czary i czarownice na łamach „Monitora”D o r o t a S i d o r o w i c z (W r o c ł a w): Kto czytał czasopisma Piotra Świtkowskiego? – świadectwa odbioru A u r e l i a H a s (G d a ń s k): Wokół druku ulotnego „Epitaphium” z czasu rewolucji francuskiej
D y s k u s j a
P r z e r w a
M a ł g o r z a t a C h a c h a j (L u b l i n): „Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego” Aleksandra Chodkiewicza – nieznany pamiętnik z lat 1777-1819
M o n i k a U r b a ń s k a (Ł ó d ź): Proza Anny Mostowskiej – tematyka, znaczenie, problemy edycji
L u i z a B o l d a, Z u z a n n a O l a k, A g a t a S a r n e c k a, D o r o t a S t y k o w s k a, A n n a S z a j d a (G d a ń s k): Pod czujnym okiem drapieżników i skalnych wisielców, czyli o poszukiwaniach doliny Los Hermanos („Rękopis znaleziony w Saragossie”)
D y s k u s j a
Z a m k n i ę c i e o b r a d
Z w a r s z t a t ó w b a d a c z y o ś w i e c e n i a (Warszawa, 1-2 kwietnia 2008 r.)
Streszczenia / tezy referatów
W t o r e k, 1 k w i e t n i a
A n t o n i C z y ż: Świadomość literacka Antoniny Niemiryczowej
Autorka jednego tomu wierszy ogłoszonego drukiem, oraz drugiego zbioru rękopiśmiennego - miała sporą znajomość literatury. Biegła znajomość języka pozwalała jej śledzić współczesną twórczość francuską. Równolegle dobrze zadomowiona była w polskiej tradycji literackiej. Analiza poetyki immanentnej, także fragmentów metapoetyckich w jej tekstach pozwala zrekonstruować stosunek Antoniny Niemiryczowej do tworzywa, rozpoznać jej myślenie. Niemiryczowa ujawnia związek swego warsztatu poetyckiego, lecz i myślenia, wrażliwości estetycznej najpierw z epoką baroku w zakresie pojmowania poezji oraz stosunku do tworzywa. Znamienne jest ponawianie modelu liryki metafizycznej oraz poezji kunsztownej. Przetwarza też tradycję emblematyki barokowej. Równolegle podejmuje estetykę wczesnego rokoka. Znaczenie szczególne ma świadomość genologiczna autorki Wierszy polskich. Poetka z jednej strony wpisuje się w drugi system gatunków polskiego baroku: ten spoza tradycji Arystotelesowskiej (podobna w tej mierze do Józefa Baki), a często z kręgu literatury stosowanej. Równocześnie ponawia tradycję klasycyzmu.
J o l a n t a K u s i a k: Zagadka autorstwa satyry „Małpa - człowiek w cnotach, obyczajach i kroju”
W wystąpieniu zreferowany zostanie najnowszy stan badań zagadnienia. Pojawią się w porządku historycznym dotychczasowe propozycje atrybucji, obejmujące ustalenia m.in.: Kazimierza Bartoszewicza, Tadeusza Sinki, Aleksandra Brücknera, Wiktora Wąsika, Mieczysława Piszczkowskiego, Romana Pollaka, Pauliny Buchwald-Pelcowej czy Tadeusza Witczaka. Obrany porządek przedstawienia prób wskazania autora satyry zakłada krótkie omówienie tychże propozycji, odnoszących się kolejno do takich autorów jak: Antoni Łodzia Poniński, Herkulan Matuszewicz i Wojciech S. Chrościeński. W drugiej części znajdzie się analiza tekstu (ściślej: najważniejszych wybranych fragmentów), która pozwoli ustalić terminus a quo oraz terminus ad quem powstania satyry i poprzez metodę krytyki wewnętrznej wskazać na momenty narracyjne, z których wnioskować można sporo o autorze. Próbą domknięcia powyższych uwag będzie syntetyczny i jak się wydaje klarowny portret pisarza, pozwalający na ostrożne hipotezy dotyczące personaliów Anonima.
I r e n a R o l s k a: Panegiryk pogrzebowy Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej jako źródło do dziejów fundacji artystycznych w XVIII wieku
Marianna z książąt Lubomirskich Sanguszkowa, pierwsza żona księcia Pawła Sanguszki jest postacią prawie nieznaną w naszej historii. Spokrewniona z wielkimi rodami m.in. Ostrogskich-Zasławskich, Wiśniowieckich i Sobieskich, wniosła mężowi w wianie ogromne dobra Lubomirskich i wielką fortunę, która pozwoliła Sanguszce, a później i jego drugiej żonie Barbarze z Duninów, na znakomite fundacje artystyczne. Co prawda zachowały się materiały źródłowe poświęcone kosztom wspaniałego pogrzebu Marianny Sanguszkowej, lecz przy wyrazistej postaci Pawła Sanguszki jako fundatora i inicjatora licznych przedsięwzięć, zwłaszcza w zakresie architektury, jej osoba zaciera się w historii sztuki. Pewne świadectwo o Lubomirskich, w tym o Mariannie, jako o fundatorach oraz o ich pochodzeniu i zasługach przedstawił w kazaniu pogrzebowym karmelita bosy ojciec Hironiusz od Najświętszego Sakramentu.
K r z y s z t o f G o m b i n: Sarmatyzacja osiemnastowiecznych kazań trybunalskich
Zjawisko sarmatyzacji kazań trybunalskich przybiera na sile w wieku XVIII. Można je rozpatrywać mając na uwadze znajdujące się w sali sądowej elementy wystroju o wymowie symboliczno–prawnej: krzyż trybunalski oraz portret św. Tomasza Apostoła. Szczególnie często występuje w kazaniach porównanie sądów Chrystusowych do wyroków polskiego Trybunału. Wyjątkowe znaczenie krzyż zyskiwał wtedy, gdy marszałek lub prezydent mieli go w herbie. Tak było na przykład w 1723 roku, gdy marszałkiem Trybunału był Pilawita – Michał Potocki. Najciekawsze bodaj połączenie wydarzeń nowotestamentowych ze staropolską rzeczywistością zaprezentował jezuita Wojciech Zabielski, odnosząc postacie uczestniczące w Drodze Krzyżowej do współczesnych sobie realiów. Św. Tomasz natomiast to w kazaniach świadek zmartwychwstania Chrystusa, który o cudzie Zbawiciela musiał przekonać się za pomocą własnych zmysłów. Miał on symbolizować wnikliwość i sumienność w dochodzeniu do prawdy i wydawaniu wyroków, a także był wzorem dla sędziów, którzy winni być gotowi umrzeć za prawdę i sprawiedliwość.
M a g d a l e n a B o b e r: Odkrywanie Naruszewicza. O nieznanych rękopisach biskupa łuckiego
Referat prezentuje nieznane dotąd rękopisy Adama Naruszewicza. Znajdują się wśród nich notatki z pracy w Bibliotece Załuskich oraz fragmenty Diariusza podróży Najjaśniejszego Stansiława Augusta króla polskiego na Ukrainę i bytność w Krakowie, aż do powrotu do Warszawy dnia 22 lipca roku 1787. To ostatnie odkrycie, któremu w głównej mierze poświęcony będzie referat, nie tylko nie rozwiązuje dość skomplikowanej sytuacji tekstologicznej obu diariuszów Naruszewicza, ale rodzi szereg wątpliwości, tym razem związanych z autorstwem...
P a w e ł P l u t a: Poetyckie echa „Kościoła śmierci” M. Czarnka i A. Naruszewicza
Kościoły śmierci Mateusza Czarnka i Adama Naruszewicza są utworami, które nie doczekały się osobnego omówienia. Za taki stan rzeczy odpowiadać może wiele czynników, m.in. przeświadczenie o efemeryczności wierszy, czyli ich jednostkowym charakterze, który nie potrafił w żaden sposób oddziaływać na wyobraźnię poetycką autorów XVIII w. Jednakże głębsza eksploracja bogatej spuścizny literackiej pozostawionej przez pisarzy wieku świateł daje nieco inny obraz recepcji Kościołów śmierci w twórczości artystycznej powstałej w tym czasie. Można wskazać na co najmniej 3 utwory, w których odnajdziemy echa lektury wierszy Czarnka i Naruszewicza i temu zagadnieniu chciałbym poświęcić swoje wystąpienie. Przedmiotem analizy staną się Hymn do Słońca Adama Naruszewicza, Smutek Franciszka Karpińskiego i Groby umarłych oraz nagrobek mojej matki Ignacego Bykowskiego.
M a r t a S z y m o r: Realizacje paremiograficznych zainteresowań Franciszka Zabłockiego w jego utworach lirycznych
Na obecność obfitego materiału paremiologicznego w utworach dramatycznych Franciszka Zabłockiego zwracał uwagę już Wacław Borowy: „w komediach wierszowanych możemy soczyste, arcypolskie wyrażenia idiomatyczne i przysłowiowe zbierać prawie dosłownie na każdej stronicy”. Ostatnio wiedzę na ten temat wzbogaciła szerszą analizą Justyna Łukaszewicz w rozprawie Dramaty Franciszka Zabłockiego jako przekłady i adaptacje. W toku proponowanego przeze mnie referatu przedstawione zostaną przykłady pierwszych warsztatowych szlifów Zabłockiego w zakresie przeplatania literackiej materii przysłowiami i wyrażeniami przysłowiowymi. Już we wczesnych wystąpieniach poety na łamach „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych” „czy to w duchu filozoficznej zadumy, czy w tonie żartobliwym, czy też na nutę pasterskiej piosenki” odnajdujemy przeszło pół setki przykładów tej praktyki. Na omówienie czekają zatem liczne parafrazy, aluzyjne przywołania, czasem literalne przytoczenia, ale i takie zwroty, narodziny których zawdzięczamy nikomu innemu, jak samemu Franciszkowi z Wołynia i jego poetyckiej wyobraźni.
P a t r y k C z e p a n i s: Problematyka wariantów tekstowych łacińskich wierszy F. D. Kniaźnina
W referacie poddana analizie zostanie łacińska twórczość Franciszka Dionizego Kniaźnina w perspektywie przemian, jakie zachodziły między dwoma redakcjami jego utworów (Carmina 1781 oraz Carmina Fr. Dion. Kniaźnin Selecta zamieszczone w ostatecznej rękopiśmiennej redakcji 1794–1796). Istotne okaże się rozważenie relacji między twórczością polską (gdzie waga wariantów tekstowych została już rozpoznana) i łacińską. Głównym przedmiotem zainteresowania będzie interferencja między sentymentalizmem i konwencjami poezji nowołacińskiej w utworach poety: mechanizm, dynamika zmian, ich powiązanie z wariantami tekstów.
J a c e k W ó j c i c k i: Wierszowana autobiografia Ignacego Bykowskiego – między konfesją a okólnikiem
Ignacy Jaksa Bykowski (1750 – po 1818), płodny „autor mniejszy” należący do nurtu sentymentalnego polskiej literatury, pamiętany i wymieniany jest zwykle jako przyjaciel Franciszka Dionizego Kniaźnina, o którym przekazał potomności szereg wynurzeń, dających intrygujący obraz młodziutkiego „mnicha mimo woli”, poddanego własnych namiętności i zagubionego w świecie. Bykowski włączył dedykowany mu autobiograficzny wiersz Kniaźnina w obręb swojego pamiętnika (znanego szeroko od półwiecza dzięki przedrukowi Tadeusza Mikulskiego), gdzie zamieścił też podobny w tonie utwór własny, adresowany do Tadeusza Mostowskiego. Jest to jednak trzecia już jego redakcja, z roku 1806 – dwie pozostałe, adresowane do innych odbiorców, pochodzą z drukowanych zbiorków utworów Bykowskiego z 1787 i 1799 roku. Celem wystąpienia jest dokładne porównanie wszystkich trzech wariantów wierszowanej autobiografii Bykowskiego, wskazanie i skomentowanie podobieństw i różnic między nimi, próba ustalenia kierunku i charakteru zmian tekstowych, a także zestawienie z wierszem Kniaźnina jako domniemanym pierwowzorem i źródłem inspiracji. W obliczu tekstu intencjonalnie konfesyjnego, poddanego jednak tak daleko idącym przeróbkom literackim, nieuniknione wydaje się też zastanowienie nad kategorią „szczerości” poezji sentymentalnej.
E w a Z i e l a s k o w s k a: „Wieszczym natchnięty był i wskroś przejęty duchem” – Ignacy Krasicki o poetach i pisaniu
Referat dotyczył będzie poglądów Ignacego Krasickiego na poetów i pisanie. Na potrzeby tego krótkiego rekonesansu analizie poddano nie tylko dzieło O rymotwórstwie i rymotwórcach, ale także wcześniejsze teksty Księcia Biskupa.
A g n i e s z k a Ś n i e g u c k a: Kilka uwag o wątku romansowym w „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach”
Celem referatu będzie odpowiedź na pytanie, jakie znaczenie dla fabuły Doświadczyńskiego ma zamieszczenie w powieści epizodów z Julianną. Przyjrzę się kwestii literackiego rodowodu ukochanej Mikołaja oraz roli, jaką odgrywa ona w utworze.
Ś r o d a, 2 k w i e t n i a
K r z y s z t o f D m i t r u k: „Podróże literackie” Józefa Wybickiego
Rzecz przynosi analizy kilku najważniejszych wątków i tematów zawartych w książce J. Wybickiego pt. Rozmowy i podróże ojca z dwoma synami (1804). Poszczególne problemy objaśniane są także za pomocą informacji pochodzących z Życia mojego i zbioru korespondencji pisarza. Referent najwięcej uwagi poświęca idei „podróży literackiej” i jej roli w kreowaniu doświadczeń egzystencjalnych i społecznych młodego człowieka. Książka Wybickiego nawiązuje do bogatej tradycji pisarstwa pedagogicznego (od Plutarcha z Cheronei O wychowaniu dzieciaż do Emila Rousseau), zawiera jednak wiele innowacji spowodowanych czynnikami sytuacyjnymi i własną, autorską wizją stylu nauczania i metodologią uprawiania samej nauki. Dzieło to jest właściwie konspektem wielkiego przedsięwzięcia pisarskiego i edytorskiego. Ostatecznie nie zrealizowane w całości, pozostaje zapisem asjoafektywnych postaw autora, ujawnia skale jego erudycji, preferencje i wzory. Zachowuje także ślady depresyjnych nastrojów spowodowanych utratą naszej państwowości i przynosi dowody prób ich przezwyciężania.
K a r o l i n a N a w r o c k a: „Szlachcic mieszczanin” Józefa Wybickiego: „taka sobie komedia”, głos polityka, ukłon w stronę Wielkopolan
Komedia Jarmark albo Szlachcic mieszczanin jest ostatnią próbą komediopisarską w życiu Wybickiego. Tekst nie cieszył się zainteresowaniem badaczy. Roman Kaleta, który wydał zbiór dramatów Wybickiego, twierdzi, że autor zaprzepaścił ciekawy pomysł. Pragnę zrewidować ten pogląd, zestawiając tę komedię polityczną m.in. z Powrotem posła J. U. Niemcewicza, na którym się Wybicki wzorował. W Szlachcicu mieszczaninem dostrzegalne są cechy wystąpienia politycznego Wybickiego. Autor komentował wydarzenia z Sejmu Czteroletniego dotyczące praw dla mieszczan. Tekst powstał wiosną i latem 1791 r., kiedy to sam Wybicki stał się reprezentantem miasta Poznania w Sejmie i wpisał się do ksiąg miejskich w Śremie. Ukłonem w stronę Wielkopolan jest fakt, iż akcja komedii dzieje się w Kościanie. Prototypy bohaterów można odnaleźć w wielkopolskich realiach, pośród ludzi, z którymi Wybicki się spotykał. Sztuki Wybickiego częściej wystawiane były na deskach teatrów prywatnych, wielkopolskiej szlachty, niż stołecznych, zatem osadzając akcję w Wielkopolsce pozyskiwał autor przychylność widzów i dla swojej literackiej pracy, i dla idei politycznych wyrażanych w tej komedii.
M i c h a ł J a n e c z e k: Molier a Zawistowski - recepcja „Skąpca” na ziemi wschowskiej
Referat dotyczy wydanego w Lesznie w 1771 roku druku pt. Dziwak, na starość chcący się żenić, oszukany Floriana Zawistowskiego. Ten niezauważany przez historyków literatury tekst nie stanowił wybitnego świadectwa recepcji Molierowskiego Skąpca w Polsce, lecz jego wystawienie było dla lokalnej społeczności sporym wydarzeniem. Po omówieniu genezy utworu, który Zawistowski zadedykował Antoniemu i Katarzynie Małachowskim, wskazane zostaną teksty panegiryczne oraz udramatyzowana sielanka dołączone do tekstu komedii. Szczególna uwaga poświęcona będzie Dziwakowi..., jego zależności od Skąpca, istotnym podobieństwom i różnicom obu dzieł, a także autorowi przeróbki.
Ks. J a n N i e c i e c k i: Motywy z „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tassa w programie ideowym polskiej rezydencji XVIII wieku
Jerozolima wyzwolona Torquato Tasso w kongenialnym tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego pełniła w Rzeczypospolitej, aż do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, rolę epopei narodowej. Ogromnie popularna wśród wyższych warstw miała też, jak się wydaje, pewien wpływ na kształt polskiej sztuki dworskiej. Zwłaszcza jako „brewiarz miłosny”, uczący Sarmatów „subtelnych gier sercowych”, oddziaływała na wymowę ideową urządzanych przez nich wnętrz pałacowych i ogrodów. Szczególną rolę w tym względzie odgrywał motyw miłości Armidy i Rinalda. Występował on na przykład w zamku w Podhorach i w pałacu w Choroszczy. W Choroszczy, letniej rezydencji położonej w niewielkiej odległości od Białegostoku, hetman Jan Klemens Branicki zrealizował około roku 1750, wkrótce po ślubie z młodszą o czterdzieści lat Izabelą z Poniatowskich, program ideowy, odwołując się do historii miłosnej bohaterów „Gofreda”: rycerza Rinalda i czarodziejki Armidy. Wyrażał go specyficzny wystrój wnętrz położonego na wyspie pałacu, a także szereg charakterystycznych elementów w otaczających go ogrodach i parkach.
A g n i e s z k a M a c i o c h a: Motyw pszczoły w polskich czasopismach XVIII wieku
Analiza artykułów, drukowanych w poczytnych oświeceniowych periodykach: „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych”, „Monitorze” oraz „Monitorze Różnych Ciekawości”, odsłania obecność topiki pszczoły, odzwierciedlającej treści istotne dla sytuacji epoki. W swoim referacie pragnę zająć się różnorodną symboliką pszczoły, nie zamykającą w sobie wyłącznie utylitarnych sensów, stanowiącą część sielskiej przestrzeni oraz implikującą wzorzec doskonałego państwa. Szczególnie zwrócę uwagę na symboliczne znaczenia pszczoły, wchodzące do dyskursów dotyczących roli rozumu i instynktu, działań uczonego i poety, etycznych i moralnych zagadnień. Zajmę się również frekwencją i ustaleniem czasu występowania topiki pszczoły na tle trwania periodyków, co ukaże pozycję motywu w czasopismach XVIII w. Istotną kwestią jest również autorstwo artykułów, nie zawsze jednoznaczne i często wymagające zastanowienia.
B a r t o s z M a r c i ń c z a k: Walka z wiarą w czary i czarownice na łamach „Monitora”
Autorzy publikujący na łamach „Monitora”, występując przeciwko procesom o czary, ubolewali nad zacofaniem polskiego społeczeństwa, hołdującego przesądom dawno zarzuconym przez cywilizowane narody Europy. Przyjęli założenie, iż zaprzestanie prześladowań czarownic w państwach zachodnich jest efektem skompromitowania wiary w czarownictwo, której kłam zadały rozwijające się nauki ścisłe. Jednak właściwa debata dotycząca spuścizny szesnastowiecznej demonologii odbyła się w Europie Zachodniej niemal sto lat po zakończeniu tam ostatniego procesu, a dyskutanci częściej odwoływali się do teologii niż do nauk przyrodniczych. Można w artykułach „Monitora” wskazać jednakże na symptomy kulturowych przemian, owocem których było prawie powszechne zarzucenie teorii demonologicznych przez wykształcone warstwy osiemnastowiecznej Europy. Do najistotniejszych należało pojawienie się nowej metafizyki, a z nią nowej wrażliwości skutkującej zmianą sposobu wartościowania sceptycyzmu, który stał się właściwą postawą człowieka światłego. Ważną rolę odegrało również wyłonienie się kulturowej opozycji pomiędzy warstwami oświeconymi a gminem.
D o r o t a S i d o r o w i c z: Kto czytał czasopisma Piotra Świtkowskiego? – świadectwa odbioru
W referacie zamierzam zastanowić się nad tym, jakie pozostały do dziś świadectwa odbioru periodyków Piotra Świtkowskiego i co nam one mogą powiedzieć o ówczesnych czytelnikach – kim byli, jakie grupy społeczne reprezentowali, czy były wśród nich kobiety. We wstępnej części omówię, jaki był nakład poszczególnych tytułów czasopism Świtkowskiego. Zasygnalizuję kwestię, do jakiego czytelnika wirtualnego adresował redaktor „Pamiętnik Historyczno-Polityczny”, „Magazyn Warszawski” oraz „Zabawy Obywatelskie”. Następnie przyjrzę się polemikom i krytyce, które narosły wokół periodyków Świtkowskiego, a zostały utrwalone na łamach ówczesnej prasy oraz w publikacjach Wyrwicza i Piramowicza. Kolejny obszar dociekań dotyczyć będzie spisów prenumeratorów, które ukazały się w „Pamiętniku Historyczno-Politycznym”. Podstawowy zakres mego referatu obejmie omówienie wyników badań proweniencyjnych przeprowadzonych na zachowanych egzemplarzach czasopism Świtkowskiego w największych bibliotekach w Polsce.
A u r e l i a H a s: Wokół druku ulotnego „Epitaphium” z czasu rewolucji francuskiej
Wystąpienie dotyczy anonimowego polsko-łacińskiego druku ulotnego zawierającego epigramaty, w większości o charakterze nagrobkowym. Poświęcone są one postaciom, które zginęły
na szafocie podczas rewolucji francuskiej. Utwory składające się na wolant opatrzono jednym wspólnym tytułem Epitaphium i zgodnie z informacją podaną na druku miały wyjść spod
pióra Adama Łabęckiego. Jest to zagadkowy druk, choćby z tego względu, że postrzegany bywa jako druga część druczku Epitaphium Regis Galliae Ludovici XVI, podczas gdy stanowi on
samodzielną jednostkę wydawniczą. Będące w centrum mojego zainteresowania Epitaphium zawiera 29 epigramatów, w tym aż 15 poświęcono ofiarom terroru jakobińskiego. Pozostałe 7
wierszy wiąże się ściśle czy też mniej ściśle z rewolucją francuską, a 7 nie ma żadnego związku z wydarzeniami w rewolucyjnej Francji. Wszystkie te utwory poddane zostaną przeze
mnie interpretacji z różnych punktów widzenia.
M a ł g o r z a t a C h a c h a j : „Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego” Aleksandra Chodkiewicza – nieznany pamiętnik z lat 1777-1819
Aleksander hr. Chodkiewicz (1776-1838) znany jest głównie jako dramatopisarz i chemik. W bibliografiach nie odnotowano, że autor Katona pozostawił w rękopisie wspomnienia, przechowywane obecnie w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie. Chodkiewicz na pierwszej karcie umieścił tytuł: Dzieje znakomitszych wypadków życia mojego przeze mnie samego, ręką własną spisane. Wraz z niektórymi aneksami mogącymi służyć do historii polskiej. Od 1777 roku do 28 grudnia 1819 roku. Rękopis jest ważnym źródłem wiedzy historycznej i biograficznej. Chodkiewicz opisuje m.in. swój udział w powstaniu kościuszkowskim, działalność w latach Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Polskiego (do końca 1819 r.). Zapiski autora pozwalają na wzbogacenie jego bibliografii o liczne nowe tytuły, jak też wyjaśniają genezę niektórych dramatów oraz okoliczności powstania wierszy miłosnych. Rzucają ponadto nowe światło na stosunki Chodkiewicza z matką (Ludwiką z Rzewuskich), a w pojawiających się w tekście bezpośrednich zwrotach do dzieci, dla których spisywał wspomnienia, odnajdujemy wytłumaczenie wielu dokonanych w życiu wyborów.
M o n i k a U r b a ń s k a: Proza Anny Mostowskiej – tematyka, znaczenie, problemy edycji
Twórczość Anny Mostowskiej przez długie lata była ignorowana lub deprecjonowana. Zarzucano autorce brak talentu, całkowitą nieoryginalność i nieudolność. W świetle prowadzonych przeze mnie badań wielu zarzutów, jakie kierowano pod adresem powieści autorki Zabawek w spoczynku nie da się utrzymać. Przygotowanie edycji krytycznej powieści Mostowskiej jest zadaniem potrzebnym i pilnym, mija bowiem dwieście lat od ich pierwodruku. Proza Mostowskiej, niezależnie jak oceniać jej wartość artystyczną, stanowi w literaturze polskiej ważne ogniwo przejścia od Oświecenia ku nurtom romantycznym, pisarka jest na gruncie rodzimym prekursorką powieści grozy, wprowadza nowe tendencje literackie i przez to w pełni zasługuje na przypomnienie współczesnemu odbiorcy, zarówno dla wartości badawczej tej literatury, jak i dla satysfakcji czytelniczej. Świadoma znacznej luki w badaniach nad twórczością autorki Astoldy, podjęłam się opracowania edycji krytycznej całego jej prozatorskiego dorobku. Mój referat to efekt badań nad prozą Mostowskiej, podjętych w związku z pracami nad edycją.
L u i z a B o l d a, Z u z a n n a O l a k, A g a t a S a r n e c k a, D o r o t a S t y k o w s k a, A n n a S z a j d a: Pod czujnym okiem drapieżników i skalnych wisielców, czyli o poszukiwaniach doliny Los Hermanos („Rękopis znaleziony w Saragossie”)
Głównym założeniem referatu będzie przedstawienie wniosków i odkryć kwerendy, którą jako grupa seminarium oświeceniowego Uniwersytetu Gdańskiego odbyłyśmy w październiku 2007 r. Trasa wyjazdu obejmowała region Andaluzji, ze szczególnym uwzględnieniem pasma gór Sierra Morena. Po dokładnej analizie tekstu Rękopisu znalezionego w Saragossie, jako cel naszej podróżywyznaczyłyśmy konkretne okolice rzeki Gwadalkiwir, które mogły zainspirować Potockiego do wykreowania doliny Los Hermanos. Pierwszym naszym przewodnikiem był Jan Potocki, drugim don Antonio, sędziwy mieszkaniec Andujaru, który wyłonił się z grupy ludzi, oferując nam swoją pomoc i wiedzę. Próbowałyśmy dociec, jakie możliwości usytuowania zdarzeń stwarzał ten rejon Hiszpanii oraz jaki mógł być jego wpływ na przygody Alfonsa van Wordena i jego towarzyszy. Naszym celem była również próba ustalenia relacji między fikcją literacką a rzeczywistością.
29-10-2007
SIEDS séminaire international des jeunes dix-huitiémistes 2008 (Pardubice, 8-13 septembre 2008
La Société Internationaled’Etude du dix-huitième siècle (SIEDS) sollicite des contributions de chercheurs se rattachant à tous les domaines de la recherche dix-huitiémiste dans le cadre d’un séminaire international d’une semaine.
En 2008, cette rencontre aura lieu à Pardubice et sera organisée sous la double égide dela Sociététchèque d’Etude du XVIIIe siècle et dela Facultédes Lettres de l’Université de Parduvice. Le séminaire se déroulera du 8 au 13 septembre 2008, sous la direction de Milena Lenderova (Université de Parduvice).
Le thème proposé estAmitié, convivialité, hospitalité.
Il peut se référer aux réseaux familiaux et aux rapports dans le couple et entre générations, sujets qui ont été renouvelés grâce aux recherches menées ces vingt dernières années par les anthropologues, les historiens et les démographes sur l´image de la famille au XVIIIe s.
Mais, de la naissance jusqu’à la mort, entre la famille et le reste de la société, les intermédiaires n´ont jamais manqué, qu’il s’agît de personnes, de pratiques, de lieux de sociabilité ou d’institutions. La famille savait d’abord déléguer certains de ses rôles : la mise en nourrice se démocratisa par exemple au cours du XVIIIe. D’autres sujets pourront également ętre abordés comme la mise en apprentissage, l´envoi au collège, le voyage d’initiation et de formation réservé aux classes privilégiées que constitue le Grand Tour. Toutes ces formes de socialisation, des plus humbles aux plus prestigieuses, posent la question de l’amitié, de la convivialité et de l’hospitalité au XVIIIe siècle.
On pourra également étudier les lieux spécifiques de la sociabilité, le salon, le café, l´auberge ou męme l´académie savante, ainsi que les formes d’écriture auxquelles elle s’est pręté, correspondances, journaux intimes, récits de voyage.
Voyage etfrais d’hébergement
Les frais de voyage etd’hébergement seront assumés par les organisateurs du séminaire en partie ou en totalité (sous réserve des possibilités de financement du séminaire et des besoins des candidats).
Soumission de candidature
Les propositions de chercheurs qui sont au début de leur carrière universitaire (doctorat ou équivalent soutenu après 2002) seront considérées en priorité sur les autres. Les dossiers doivent se fonder sur un projet de recherche original et traiter d’un des sujets mentionnés ci-dessus. Les membres du Comité organisateur ne retiendront qu’un maximum de 15 propositions.Comme il s'agit non pas d'un colloque, mais bien d'un séminaire, chaque participant disposera d'environ une heurepour présenter les textes et les questions qui feront ensuite l'objet d'une discussion en commun.
Les deux langues officielles sont l’anglais et le français.
Le dossier de candidature doit comporter les pièces suivantes :
Date limite pour l‘envoi du dossier :28 mars 2008.
Contacts :
pardubice.doktorandi@seznam.cz
Milena Lenderova, Faculté des Lettres, Univerzita Pardubice, Studentská 84, 532 10 Pardubice 2, République tchèque.
09-10-2007
Szanowni Państwo,
Zarząd Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym uprzejmie zaprasza na Walne Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Członków. Odbędzie się ono 7 listopada t. r. w Sali Lelewelowskiej Instytutu Historii PAN ( Rynek Starego Miasta 29/31 ). Pierwszy termin zebrania godzina 10.30, drugi termin 10.45.
Proponowany porządek obrad:
1/ Sprawozdanie Zarządu za ubiegły rok działalności Towarzystwa
2/ Informacja o Kongresie SIEDS w Montpellier w lipcu 2007 r.
3/ Sprawozdanie finansowe
4/ Sprawozdanie Komisji Wydawniczej
5/ Dyskusja
6/ Wolne wnioski
7/ Przyjęcie protokołu z poprzedniego Walnego Zebrania
Łączę wyrazy szacunku
Piotr Ugniewski
Sekretarz Towarzystwa
P. S. Na Walnym Zebraniu będzie możliwość opłacenia składek członkowskich. Składka wynosi 50 zł ( 40 zł dla emerytowanych członków Towarzystwa). Można ją również wpłacić na konto Towarzystwa:12 1020 1013 0000 0602 0116 4359( PKO BP S.A. X Oddział w Warszawie). Zarząd apeluje o uregulowanie zaległości. Ich wynikiem jest trudna sytuacja finansowa Towarzystwa, co może utrudnić jego działania np. druk Biuletynu.
08-10-2007
W dn. 23-24 października 2007 wygłosi w Instytucie Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego dwa odczyty prof. Jean-Michel Racault z Uniwersytetu w Saint-Denis de la Réunion. Wszystkich zainteresowanych literaturą francuską, głównie podróżniczą, nt. obszaru Oceanu Indyjskiego (tu: Madagaskar i Maskareny) oraz francuską powieścią utopijną XVII i XVIII wieku, a także spragnionych wieści o Nieznanym, zaprasza się serdecznie.
Tytuły wykładów:
Réécritures et parodies de la Genèse dans la littérature utopique des 17e-18e siècles (Cyrano de Bergerac, Foigny, Tyssot de Patot) - 23.10.07 à 11 h 30 s. 121
"Méfiez-vous des Blancs, habitants du rivage".Anticolonialisme et inertextualité dans les "Chansons Madécasses" d'Evariste Parny (1787) - 24.10.07 à 11 h 30 s. 21 (w budynku UW przy ul. Browarnej).
Izabella Zatorska
12-05-2007
Szanowni Państwo uprzejmie informujemy, że został wydany 11 numer naszego Biuletynu tym razem pod redakcją Doroty Dukwicz. Trafi on tradycyjnie do członków Towarzystwa za pośrednictwem poczty. Istnieje możliwość pobrania Biuletynu w formie elektronicznej w zakładce Biuletyn.
Kongres Badaczy XVIII wieku Wrocław 19-21 października 2006
Eighteenth Century Seminar for Junior Scholars
The Body and its Images : Health, Humours, Illnesses.
Each proposal must include the following:
- A brief CV including the date when the PhD was gained.
- A list of the candidate’s main publications and papers given over the preceding years.
- A short description of the proposed paper (about 2 single-spaced pages)
- An indication of the candidate’s proficiency in foreign languages.
The proceedings will be published in the “Lumières internationales” series by Champion in Paris.
Please send your proposalby postto arrive byDecember 15th2006to:
caroline.warman@jesus.ox.ac.uk
XIIe Congrès international des Lumièresde Montpellier
(8-15 juillet 2007) :"Sciences, techniques et cultures au XVIIIe siècle".
"Knowledge, techniques et cultures in the 18th century"
Dossiers de candidature pour l’attribution de bourses.
- une lettre indiquant le sujet de la communication prévue
- un curriculum vitae de 2 pages maximum
- une estimation des besoins financiers et une proposition de budget
- une lettre de recommandation
Institut de recherche sur la Renaissance, l’Age classique et les Lumières
Douzième Congrès des Lumières (attribution des bourses)
Université Paul Valéry Montpellier 3
Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku
Wrocław, 19-21 października 2006
8.45–9.30 Rejestracja uczestników
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Oratorium Marianum
9.30–13.00 Uroczyste powitanie oraz sesja plenarna(przerwa: 11.30-12.00)
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Oratorium Marianum
Co wiemy, a co chcielibyśmy wiedzieć o wieku XVIII
Sztuka XVIII wieku: nowości w stosunku do wieku XVII
Dramat modernizacji Pierwszej Rzeczypospolitej w literaturze
Szlachta a Żydzi. Status i płaszczyzny kontaktów
Formacje oświeceniowe w Europie Środkowo-Wschodniej
Wiek XVIII znany i (czy) nieznany: rejestr spraw
14.45–19.00 Obrady w sekcjach(przerwa: 16.30-17.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Rosja wobec Polski w dobie wojny siedmioletniej – problemy badawcze
Katarzyna Bucholc-Srogosz (Częstochowa)
Kolegialne organy władzy wojskowej w Rzeczypospolitej 1764–1794
Pierwszy rozbiór Polski a kryzys sojuszu rosyjsko-pruskiego
Sejm 1780 roku wobec działalności Rady Nieustającej w latach 1778–1780
Mably i Necker przeciw polityce liberalizmu gospodarczego fizjokratów
Od regalisty do sobiepana. Szczęsny Potocki i Stanisław August
Litwini w 1812 r. między Rosją a Francją
Wymiana, doganianie, wyprzedzanie na przestrzeni XVIII stulecia
14.45–19.00 sala im. W. Nehringa
Wymiana i doganianie w epoce merkantylnej. Unia angielsko-szkocka 1707 r.
Czynniki przemian w europejskiej opiece społecznej i zdrowotnej w XVIII wieku
Problem zaludnienia w dyskusjach politycznych o naprawie Rzeczypospolitej w latach 1733 – 1763
Małgorzata Kamecka (Białystok)
„...obyś już nigdy nie pisał Cracovie przez K”. O znajomości języków obcych w Polsce XVIII wieku
Diabeł w swojej postaciJana Bohomolca na tle europejskiej debaty dotyczącej czarownictwa
„Czarnoksiężniczej sztuki dziwowisko”. Ignacy Krasicki w świecie czarów, cudów, zabobonów
Małgorzata Czerniakowska (Gdańsk)
Król Stanisław August jako miłośnik nauk ścisłych
Od utopii do pracy organicznej. Krytyka społeczeństwa w filozofii Stanisława Staszica
Majster rzemiosła zuchwałego. Stanisław Staszic i problemy inżynierii społecznej
Władza i jej obrazy w architekturze i urbanistyce Rzeczypospolitej XVIII wieku
Emblematy polskiego życia politycznego wOrator polonus(1740) Samuela Wysockiego
„Sny o potędze”, czyli dziecięca ikonografia władzy
Męki panowania czyli alegoryczny portret Stanisława Augusta
Raz jeszcze o portrecie polskich osobistości we wnętrzu Banku Anglii (próba interpretacji)
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego,
plac Uniwersytecki 1 – Klub Uniwersytecki
9.00–13.00 obrady w sekcjach(przerwa: 10.45–11.15)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Piśmiennictwo – literatura – literackość
9.00–13.00 sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Wojciech Kaliszewski (Warszawa)
Pisarstwo filozoficzne Antoniego Wiśniewskiego
O pojęciu prawdopodobieństwa w świadomości estetyczno–literackiej polskiego oświecenia
Oświecenie polskie wobec kryzysu teodycei
Parodia w liryce F. D. Kniaźnina
Piśmiennictwo zachodnioeuropejskie w kulturze polskiego oświecenia
Barbara Czwórnóg-Jadczak (Lublin)
Polski klasycyzm heroiczny (Godebski, Koźmian, Osiński, Wężyk).
Peryfrastyczność i dokumentaryzm
Koncepcja literatury i historii literatury w krytyce literackiej późnego oświecenia
SofiówkaStanisława Trembeckiego wobec tradycji
filozoficznej antyku
Pisarze polskiego oświecenia po dwustu latach
Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia
(kieruje Anna Żbikowska-Migoń)
9.00–13.00 sala im. W. Nehringa
Historyczne uwarunkowania życia kulturalnego na Śląsku
w XVIII w.
Tradycje humanistyczne w kulturze Śląska w XVIII w.
Historiografia śląska w XVIII w. – od antykwaryzmu ku oświeceniowej refleksji
Śląska twórczość literacka XVIII w.
Brève durée? Wczesnooświeceniowy egalitaryzm i aspiracje literackie kobiet
na przykładzie Śląska
Anna Żbikowska-Migoń (Wrocław)
Książka literacka w śląskim repertuarze wydawniczym
drugiej połowy XVIII w.
Rozwój szkół na Dolnym Śląsku i w Brandenburgii w XVIII wieku
Czytelnie i wypożyczalnie książek w XVIII w.: Niemcy, Śląsk, Polska – próba porównania
Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet – szkoła – media
Szkolnictwo parafialne na pograniczu etnicznym
polsko–ruskim w XVIII w. (do 1772 r.)
Komisja Edukacji Narodowej na tle europejskim.
Perspektywy badawcze
Kolegia szlacheckie w historiografii. Postulat reinterpretacji
OdAmadeuszadoCasanovy– wizerunek osiemnastego
wieku we współczesnej kinematografii
Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – cz. 1
(kierują Jerzy Dygdała, Barbara Wolska)
Korespondencja czasów saskich – postulaty badawcze
Korespondencja Stanisława Augusta – projekt edycji
Edytorstwo akt sejmikowych – problemy i wyzwania
Paulina Buchwald-Pelcowa (Warszawa)
Edycje dzieł z wieku XVI i XVII w czasach saskich
U progu rodzimej powieści. O potrzebie antologii romansu polskiego czasów saskich
14.30–17.15 obrady w sekcjach(przerwa: 15.45–16.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – cz. 2
(kierują Jerzy Dygdała, Barbara Wolska)
Literatura konfederacji barskiej w perspektywie edytorskiej
i badawczej
Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska (Warszawa)
Miedzy metryczką a przypisem. Doświadczenia edytorówLiteratury konfederacji barskiej
Relacje podróżnicze XVIII w., potrzeby wydawnicze
i problemy
Zbiór sentencji heraldycznych Gabriela Rzączyńskiego SJ – problem edycji
Sposoby rozpowszechniania poezji politycznej lat 1788–1793
(kieruje Anna Grześkowiak-Krwawicz)
14.30–17.15 sala im. W. Nehringa
Melancholia jako droga do wolności
Anna Grześkowiak-Krwawicz (Warszawa)
Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII w.
Wolność, równość, praworządność. Oświeceniowe korzenie współczesnego
prawa karnego i cywilnego
Władza i wiedza doskonała. Idea króla-filozofa w polskiej
myśli politycznej
Kult bohaterów walki o wolność na dworach Czartoryskich
Wolność i religia według Benjamina Constanta
17.30–19.00 Walne Zebranie
Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem XVIII
sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
9.00–13.00 obrady w sekcjach(przerwy: 10.30-10.45; 11.45-12.00)
Instytut Filologii Polskiej, plac Nankiera 15
Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska
9.00–13.00 sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Rodzina w literaturze polskiego oświecenia. Wybrane zagadnienia
Małgorzata Ewa Kowalczyk (Wrocław)
Bogactwo problematyki życia codziennego w relacji Jakuba Lanhausa,
podróżnika XVIII w.
Iwona Kulesza-Woroniecka (Częstochowa)
Służba domowa na dworach magnackich w XVIII wieku
jako przykład odrębnej grupy społeczno-zawodowej
Wojciech Piotrowski (Piotrków Trybunalski)
Polskie elity intelektualne Wołynia i Podola w latach
1805–1832
Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku
Elżbieta Wichrowska (Warszawa)
Niemcewicz a Węgierski – dwie Ameryki oświeconych
Teatr – teatralizacja – słowo żywe
(kieruje Dobrochna Ratajczakowa)
Dobrochna Ratajczakowa (Poznań)
Nowatorstwo sceniczne przełomu wieków: od Diderota do Taylora
Łaskawość Tytusa albo przemiany klasycyzmu
Operowa wersja klasycyzmu – o recepcji Glucka w Polsce
Widowiska ogniowe w XVIII wieku. Rekonesans
Teatralny krajobraz Prus Królewskich w XVIII wieku. Rekonesans
O pierwszym teoretycznym tekście o niemieckiej tragedii mieszczańskiej autorstwa Benjamina Pfeila
Polska szkoła dramatopisania czasów saskich.
Między tradycją a nowatorstwem
Praktyka translatorska Franciszka Zabłockiego jako droga ku nowoczesności
Tragedie Aleksandra Chodkiewicza na tle przemian gatunku na początku XIX wieku
Polityka w kulturze, kultura w polityce
(kierują Wojciech Kriegseisen, Marie-Christine Skuncke)
9.00–13.00 sala im. W. Nehringa
„Plakaty polityczne” w kościołach jezuickich na Śląsku
Kultura i dyplomacja. Działalność Tomasso Anticiego,
ministra króla i Rzeczypospolitej w Rzymie
Jan Klemens Branicki – między Sarmatą a arystokratą nowoczesnym
Aleksandra Norkowska (Bydgoszcz)
„Mieszczanie, [...] króla kochajcie”. Miasta Rzeczypospolitej wobec panowania Stanisława Augusta
Poezja polska wobec katastrofy państwa i narodu w roku 1795
13.30–15.00 Krótki i długi wiek XVIII – panel podsumowujący (z udziałem kierowników sekcji)
sala im. T. Mikulskiego (nr 125)
Szanowni Państwo uprzejmie informujemy, że ukazał się nowy nowy numer (10) BiuletynuPTBNWO.
Poprzedni numery biuletynu w formie elektornicznej są dostępne w zakładce BIULETYN
Obecnie dzięki życzliwemu wsparciu Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego nasz pomysł nabrał realnych kształtów. W związku z tym pozwalamy sobie przesłać kilka istotnych informacji, ponawiając serdeczne zaproszenie do udziału w spotkaniu, które, jak mamy nadzieję, nie tylko przyczyni się do większej integracji środowiska, ale także będzie - z jednej strony - podsumowaniem dotychczasowego stanu badań, z drugiej zaś stanie się początkiem nowych i ważnych inicjatyw badawczych i edukacyjnych.
(program do wydruku w formacie .pdf)
(lista hoteli do wydruku w formacie .pdf)
(kolejnośc referentów w ramach sekcji jest obecnie alfabetyczna i ulegnie zmianie)
Kongres Badaczy Osiemnastego Wieku:
Wiek XVIII: polityka - kultura - edukacja
15.00 - 19.00 obrady w sekcjach
I. Kryzysy XVIII wieku- kieruje: Zofia Zielińska
- Mably i Necker przeciw polityce liberalizmu gospodarczego fizjokratów
Katarzyna Bucholc – Srogosz(Częstochowa)
- Kolegialne organy władzy wojskowej w Rzeczypospolitej 1764 – 1794”
Od regalisty do sobiepana. Szczęsny Potocki i Stanisław August
Pierwszy rozbiór Polski a kryzys sojuszu rosyjsko-pruskiego
Sejm 1780 roku wobec działalności Rady Nieustającej w latach 1778 – 1780
- Litwini w 1812 r. Między Rosją a Francją?
Rosja wobec Polski w dobie wojny siedmioletniej. Problematyka badawcza
II Wymiana, doganianie, wyprzedzanie, na przestrzeni XVIII stulecia- kieruje: Richard Butterwick
Małgorzata Czerniakowska(Gdańsk)
- Król Stanisław August jako miłośnik nauk ścisłych
- Wymiana i doganianie w epoce merkantylnej. Unia angielsko - szkocka 1707 r.
- „...obyś już nigdy nie pisał Crocovie przez K”. O znajomości języków obcych w Polsce XVIII wieku
- „Czarnoksiężniczej sztuki dziwowisko”. Ignacy krasicki w świecie czarów, cudów, zabobonów
-” Diabeł w swojej postaci” Jana Bohomolca na tle europejskiej debaty dotyczącej czarownictwa
- Europa oświeceniowa w świetle biografii Jana Potockiego
- Czynniki przemian w europejskiej opiece społecznej i zdrowotnej w XVIII wieku”
- Majster rzemiosła zuchwałego. Stanisław Staszic i problemy inżynierii społecznej
- Problem zaludnienia w dyskusjach politycznych o naprawie Rzeczypospolitej w latach 1733 – 1763
- Od utopii do pracy organicznej. Krytyka społeczeństwa w filozofii Stanisława Staszica
III Władza i jej obrazy- kieruje: Jakub Pokora
Władza i jej obrazy w architekturze i urbanistyce Rzeczypiospolitej XVIII wieku
Hetmani i ich charytatywne fundacje w Rzeczypospolitej XVIII wieku
- Emblematy polskiego życia politycznego w „Orator polonus” (1740) Samuela Wysockiego
Katarzyna Mikocka-Rachubowa(Warszawa)
- Stanisława Augusta pomnik Janowi III i projekty André Le Bruna
- Osiemnastowieczne „sny o potędze” czyli dziecięca ikonografia władzy
Męki panowania czyli alegoryczny portret Stanisława Augusta
-Wizerunki władców w poezji Trembeckiego
9.00 - 13. 00 obrady w sekcjach
I Piśmiennictwo - literatura - literackość- kieruje: Tomasz Pokrzywniak
Barbara Czwórnóg-Jadczak(Lublin)
- Polski klasycyzm heroiczny (Godebski, Koźmian, Osiński, Wężyk). Peryfrastyczność i dokumentaryzm
- O pojęciu prawdopodobieństwa w świadomości estetyczno-literackiej polskiego oświecenia
- Piśmiennictwo zachodnioeuropejskie w kulturze polskiego oświecenia
Wojciech Kaliszewski(Warszawa)
- Pisartwo filozoficzne Antoniego Wiśniewskiego
-Wybór struktury podawczej jako chwyt polemiczny - literackie aspekty polemik oświeceniowych
- Oświecenie polskie wobec kryzysu teodycei
- Literaci polskiego Oświecenia po dwustu latach. Znani i zapomniani..
- Koncepcja literatury i historii literatury w krytyce literackiej późnego oświecenia
- „Sofiówka” Stanisława Trembeckiego wobec tradycji filozoficznej antyku
-Parodia w liryce F.D. Kniaźnina
II Wiek XVIII w regionie - przykład Śląska i Wrocławia- kieruje: Anna Żbikowska-Migoń
-Rozwój szkół na dolnym Śląsku i Brandenburgii w XVIII wieku
- Tradycje humanistyczne w kulturze Śląska w XVIII w.
- Udział kobiet w literaturze Śląska w XVIII w.
-Historiografia Śląska w XVIII w.
-Czytelnie i wypożyczalnie książek w XVIII w.: Niemcy, Śląsk, Polska - próba porównania
- Historyczne uwarunkowania życia kulturalnego na Śląsku w XVIII w.
-Śląska twórczość liteeracka XVIII w.? Śląscy teoretycy i historycy literatury
-Książka literacka w śląskim repertuarze wydawniczym drugiej połowy XVIII w.
III Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet - szkoła - media -kieruje: Tomasz Chachulski
Od „Amadeusza” do „Libertyna” - wizerunek osimnastego wieku we współczesnej kinematografii
- Komisja Edukacji Narodowej na tle europejskim - podobieństwa i różnice
-Szkolnictwo parafialne na pograniczu etnicznym polsko-ruskim w XVIII w. (do 1772 r.)
- Kolegia szlacheckie w podręcznikach akademickich. Postulat reinterpretacji
IV Udostępnianie i upowszechnianie źródeł- kierują: Jerzy Dygdała, Barbara Wolskacz. 1
- Korespondencja czasów saskich-postulaty badawcze
- Relacje podróżnicze XVIII w., potrzeby wydawnicze i problemy.
- Korespondencja Stanisława Augusta. Projekt wydawnictwa
- Edytorstwo akt sejmikowych - problemy i wyzwania
14.30 - 17.15 obrady w sekcjach
I. Udostępnianie i upowszechnianie źródeł- kierują: Jerzy Dygdała, Barbara Wolskacz. 2
Paulina Buchwald-Pelcowa(Warszawa)
-Edycje dzieł z wieku XVI i XVII w czasach saskich
Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska(Warszawa)
Miedzy metryczką a przypisem - dylematy i wybory edytorów „Literatury konfederacji barskiej
-Refleksje historyka nad „literaturą konfederacji barskiej”
- U progu rodzimej powieści. O potrzebie antologii romansu polskiego czasów saskich
- „Literatura konfederacji barskiej” w perspektywie edytorskiej i badawczej
- Poezja polityczna lat 1788 - 1793 i sposoby jej kursowania (rozpowszechniania)
II. Wolność, równość i...- kieruje: Anna Grześkowiak-Krwawicz
- Kult bohaterów walki o wolność na dworach Czartoryskich
Ewa Borkowska-Bagieńska/ Wojciech Szafrański(Poznań)
- Od Zbioru do kodeksu. Uwagi o polskich pracach nad reformą prawa w II połowie XVIII w.
Anna Grześkowiak-Krwawicz(Warszawa)
- Moja, twoja nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII w.
- Wolność i religia według Benjamina Constanta(streszczenie)
- Wolność, równość, praworządność. Oświeceniowe korzenie współczesnego prawa karnego i cywilnego
-Władza i wiedza doskonała. Idea króla-filozofa w polskiej myśli politycznej
Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem XVIII
9.00 - 12. 00 obrady w sekcjach
I. Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska- kieruje: Jerzy Snopek
-Rodzina w literaturze polskiego Oświecenia. Wybrane zagadnienia
Małgorzata Ewa Kowalczyk(Wrocław)
-Bogactwo problematyki życia codziennego w relacji Jakuba Lanhausa podróżnika XVIII w.
Iwona Kulesza-Woroniecka(Częstochowa)
- Służba domowa na dworach magnackich w XVIII wieku jako przykład odrębenj grupy społeczno-zawodowej
Wojciech Piotrowski(Piotrków Trybunalski)
- Polskie elity intelektualne Wołynia i Podola w latach 1805 - 1832
- Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku
-Niemcewicz a Węgierski - dwie Ameryki oświeconych
II. Teatr - teatralizacja - słowo żywe- kieruje: Dobrochna Ratajczak
- Tragedie Aleksandra Chodkiewicza na tle przemian gatunku w Polsce na początku XIX wieku
- Teatr widowisk ogniowych w XVIII wieku - rekonensans
-Teatralny krajobraz Prus Królewskich w XVIII wieku. Rekonesans.
III. Polityka w kulturze, kultura w polityce- kierują: W. Kriegseisen, M-C. Skuncke
-Kultura i dyplomacja. Działalność ministra króla i Rzeczpospolitej w Rzymie, Tommasa Antici
Aleksandra Norkowska(Bydgoszcz)
- „Mieszczanie, [...] króla kochajcie”. Miasta Rzeczypospolitej wobec panowania Stanisława Augusta
-Jan Klemens Branicki – między sarmatą a arystokratą nowoczesnym.
- Poezja polska wobec katastrofy państwa i narodu w roku 1795
- Pani Geoffrin, guwernantka Polski. Trudne szlaki interkulturowości w łonie Europy
-"Plakaty polityczne" w kościołach jezuickich na Śląsku
Panel podsumowujący z udziałem kierowników sekcji
Druga informacja o Zjeździe badaczy osiemnastego wieku
Wiek XVIII: polityka - kultura - edukacja.
1. Kryzysy XVIII wieku –Zofia Zielińska
2. Wymiana, doganianie, wyprzedzanie na przestrzeni XVIII stulecia - Richard Butterwick
3. Obszary oświecenia: grupy społeczne, stany, środowiska – Jerzy Snopek
4. Teatr - teatralizacja - słowo żywe – Dobrochna Ratajczak
5. Piśmiennictwo - literatura – literackość – Józef Tomasz Pokrzywniak
6. Polityka w kulturze, kultura w polityce – Marie-Christine Skuncke i Wojciech Kriegseisen
8. Wolność, równość i... – Anna Grześkowiak-Krwawicz
9. Czasy saskie - czasy stanisławowskie - postawy, kierunki, style – Marcin Cieński
10. Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia – Anna Żbikowska-Migoń
11. Udostępnianie i upowszechnianie źródeł – Barbara Wolska i Jerzy Dygdała
12. Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet - szkoła – media – Tomasz Chachulski
Prof. dr hab.Teresa Kostkiewiczowa
dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz dr hab. Marcin Cieński
Wiceprezes Towarzystwa Instytut Filologii Polskiej
ZAWIADOMIENIE O INICJATYWIE ZORGANIZOWANIA
ZJAZDU BADACZY OSIEMNASTEGO WIEKU
W ie k XVIII: p o l i t y k a - k u l t u r a - e d u k a c j a
2/ Wymiana, wyprzedzanie, doganianie na przestrzeni XVIII stulecia
3/Obszary oświecenia: elity, stany, grupy społeczne, środowiska
4/ Teatr-teatralizacja-słowo żywe
5/ Piśmiennictwo-literatura-literackość
6/Polityka w kulturze, kultura w polityce
9/ Czasy saskie – czasy stanisławowskie – postawy, kierunki, style
10/ Wiek XVIII w regionie – przykład Śląska i Wrocławia
11/ Udostępnianie i upowszechnianie źródeł
12/ Wiek XVIII w dydaktyce. Uniwersytet-szkoła-media
Prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa
Dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz
Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
Société polonaise d’étude du dix-huitième siècle